Gerechtshof zegt dat hulp Gaza moet worden toegelaten, Israël verwerpt uitspraak

Het hof in Den Haag bracht op verzoek van de Algemene Vergadering van de VN een advies uit over de verplichtingen van Israël om hulp toe te laten tot de Palestijnse gebieden. Het hof concludeerde onder meer dat de VN-organisatie UNRWA toegang verleend moet worden.

Hamas

Israël verbiedt UNRWA, voor de oorlog de belangrijkste hulporganisatie in Gaza, te werken in Israël en de Palestijnse gebieden. Het land meent dat Hamas UNRWA heeft geïnfiltreerd en dat UNRWA-medewerkers betrokken waren bij de aanval van 7 oktober 2023 op Israël.

Israël beweert dat er nog 1400 Hamas-strijders voor UNRWA werken. Het ICJ zegt dat Hamas-lidmaatschap van UNRWA-medewerkers goed is onderzocht door de VN. Grootschalige infiltratie is volgens het ICJ niet bewezen.

Het ICJ oordeelde dat Israël VN-hulp niet mag hinderen, zoals eerder dit jaar gebeurde met Gaza. En Israëlische wetten niet mogen worden toegepast op bezette gebieden, verwijzend naar het verbod op UNRWA. 

Het hof zei dat Israël als bezettingsmacht verplicht is ervoor te zorgen dat aan de basisbehoeften van de Palestijnse bevolking wordt voldaan. Ook riep de rechter Israël op om verhongering niet als oorlogswapen te gebruiken.

Druk op Israël

Maar Israël lijkt niet van plan het advies van het Internationaal hof te volgen. In een bericht op X schrijft het ministerie van Buitenlandse Zaken dat de hoogste rechter van de VN probeert 'politieke maatregelen' tegen Israël af te dwingen en dat het internationaal recht daarvoor wordt misbruikt.

"Israël verwerpt categorisch de 'adviserende opinie' van het ICJ over UNRWA, die van meet af aan geheel voorspelbaar was", zegt het ministerie.

Volgens correspondent Midden-Oosten Pepijn Nagtzaam is de reactie van Israël niet verrassend. De uitspraak zal meer druk leggen op Israël en de landen die Israël nog steunen, maar veel zal er niet veranderen.

"Zo'n uitspraak is niet bindend en dus zal Israël deze volledig naast zich neerleggen. Zoals ze dat ook deden bij een uitspraak van vorig jaar waarin werd gesteld dat Israël de illegale bezetting van Palestijnse gebieden per direct moet beëindigen. Er gebeurt helemaal niets."

Annexatie Westoever

De uitspraak van het Internationaal Gerechtshof komt op de dag dat het Israëlische parlement in een eerste stemronde heeft ingestemd met een wet om het Israëlische recht toe te passen op de Westelijke Jordaanoever. Dat zou neerkomen op een annexatie van de Westoever.

Israël ziet de in 1967 veroverde gebieden niet als bezet gebied. Volgens internationale wetgeving is het dat wel. In de eerste van de in totaal vier stemrondes kreeg de wet 25 stemmen voor en 24 tegen. 

Nagtzaam: "Wat deze stemming laat zien is dat een goede meerderheid in het Israëlische parlement linksom of rechtsom voor verdere annexatie is - iets dat lange tijd is tegengehouden door druk van andere landen, onder meer de VS."

Aanvallen kolonisten

Volgens Nagtzaam is het nog te vroeg om van een annexatie te spreken omdat het pas om een eerste stemronde gaat. Al is er volgens hem feitelijk sprake van een langzame annexatie die al decennia gaande is door de activiteiten van Israël op de Westoever.

"Daar heeft deze stemming niet opeens iets in veranderd. Op de Westbank is het de afgelopen twee jaar chaos. Met heel veel aanvallen van kolonisten op Palestijnse dorpen en veel nieuwe nederzettingen. Het Israëlische leger knijpt de bewegingsvrijheid van Palestijnen steeds verder af. Het mag dan wel een (tijdelijk) staakt-het-vuren zijn in Gaza, op de Westbank gaat Israël door, en is de situatie heel zorgelijk. De vooruitzichten voor de Palestijnen zijn slecht."

Ook tijdens het vorige staakt-het-vuren was het op de Westelijke Jordaanoever nog levensgevaarlijk: