Meloni wil Italiaanse goudvoorraad van 285 miljard euro 'teruggeven aan het volk'

Italië heeft na de VS en Duitsland de grootste goudvoorraad ter wereld: zo'n 2452 ton, ter waarde van 285 miljard euro. Ter illustratie: dat is evenveel als 13 procent van de jaaromvang van de Italiaanse economie.

Het goud is nu in bezit van de Italiaanse Centrale Bank, maar rechtse partijen in Italië, waaronder Meloni's Fratelli d'Italia, willen het goud al zo'n tien jaar onder beheer van de Italiaanse regering brengen.

Voorstel

Daartoe heeft de regering nu een voorstel in de begroting van 2026 opgenomen, dat zegt dat de 'goudreserves, beheerd en opgeslagen door de Italiaanse Centrale Bank, zoals op haar bankbalans staat, toebehoren aan het Italiaanse volk'.

Vandaag ontmoeten de Italiaanse minister van Economie, Giancarlo Giorgetti en de president van de Europese Centrale Bank, Cristine Lagarde, elkaar in Brussel om te praten over de kwestie. Giorgetti is ervan overtuigd tot een overeenkomst te komen, maar de ECB is kritisch.

Volgens Meloni en haar ministers is het goud van het Italiaanse volk en moet het volk daarom ook zeggenschap hebben over wat er met dat goud gebeurt. Dat kan nu niet, omdat het beheerd wordt door de Centrale Bank - die losstaat van de politiek. Wanneer het goud in beheer van de politiek komt, kan de regering in theorie doen met het goud wat het wil, en het dus ook verkopen.

Maar dat is niet de bedoeling, zegt Giorgetti. Volgens hem is het voorstel niet bedoeld om goud weg te halen van de bank of zelfs de waarde ervan te gebruiken om tekorten op de Italiaanse begroting te bekostigen. Volgens Meloni's partij gaat het alleen om een 'principekwestie'. De regering heeft een regel toegevoegd aan het voorstel die nog eens bevestigt dat Italië het goud beheert naar Europese regelgeving.

Stabiliteit Europa in gevaar

Het beheer door de nationale bank houdt de goudvoorraad weg bij de politiek. Een verandering daarin zou beslissingsbevoegdheid weghalen bij de Italiaanse bank. De Europese Centrale Bank is daar fel tegen, omdat juist de scheiding moet garanderen dat de Italiaanse Centrale Bank en haar beheer van het goud onafhankelijk van de politiek is.

Gemorrel aan die regel, vage woorden over eigenaarschap of onduidelijkheid over van wie het goud is, kan door de hele Eurozone voor onrust zorgen en andere landen aanzetten hetzelfde te doen als de Italianen. De Italiaanse belofte dat het goudbeheer volgens Europese regels zal verlopen, stelt de ECB dan ook niet gerust.

De ECB heeft al twee keer de Italiaanse regering opgeroepen om het voorstel te herzien. Cristine Lagarde, de president van de Europese Centrale Bank, zei hierover eerder tijdens een hoorzitting in het Europese Parlement dat volgens de Europese Wet, het beheer van goudreserves de exclusieve verantwoordelijkheid is van de nationale bank van iedere lidstaat.

"De Italiaanse centrale bank is niet anders dan ieder andere nationale, centrale bank", zei Lagarde. "En het is geen triviaal punt, want Italië heeft de op twee na grootste goudvoorraad van de centrale banken." Het goud vormt daarmee een sleutelaandeel van Italie's reserves. Deze discussie kan de geloofwaardigheid van de Italiaanse financiële sector en daarmee de hele eurozone ondermijnen, vrezen critici.

Wat de Italianen bovendien willen bereiken met hun idee over eigenaarschap, is onduidelijk volgens de ECB. Het oordeel van de Europese Bank is niet bindend.

Opgeslagen in Amerika

Hoewel het Italiaanse goud nu wordt beheerd door de centrale bank van Italië, ligt het grotendeels in het buitenland. Het merendeel van de bijna 2500 ton goud ligt opgeslagen in de Verenigde Staten en in het Verenigd Koninkrijk.

Nederland staat naar schatting op de tiende plek ter wereld, wanneer het aankomt op goudvoorraad. Met zo'n 600 ton goud, ter waarde van 55 miljard euro, heeft Nederland naar verhouding van oppervlakte en inwonertal dus veel goud in bezit.

Dat goud is in beheer van De Nederlandsche Bank maar ook het Nederlandse goud ligt grotendeels opgeslagen in het buitenland. 31 procent ligt in de kluis van de Federal Reserve in Manhattan. 38 procent ligt in het Canadese Ottawa en in Londen.

Bijna eenderde van het Nederlandse goud ligt in ons land, bij DNB zelf in het speciaal daarvoor gebouwde DNB Cash Centre in Zeist. In dit zwaarbeveiligde gebouw liggen 14.000 goudstaven, elk van 12,5 kilo, en een voorraad gouden munten. Bij elkaar opgeteld ligt er zo'n 200.000 kilo goud opgeslagen.

In 2023 is in het geheim 10 miljard aan goud vervoerd naar Zeist. Bekijk hier hoe het goudtransport naar het nieuwe Cash Centre verliep: