'Supergriep' raast door Engeland, nationale gezondheidsdienst waarschuwt

1. Waarvoor vreest de NHS?

De Engelse tak van de NHS waarschuwt het land voor een 'Worst Case Scenario December', oftewel een decembermaand waarin alles fout kan gaan. Aanleiding is het aantal mensen dat op dit moment in het ziekenhuis ligt vanwege de Super Flu.

Vorige week lagen er 2660 mensen in het ziekenhuis vanwege de griep. Dat is uitzonderlijk veel voor begin december.

De snelheid waarmee het virus zich verspreidt, baart de NHS zorgen. Vorige week waren er 55 procent meer patiënten dan in de week ervoor, een forse stijging dus. In onderstaande grafiek is te zien dat het niveau nu al boven dat van andere jaren ligt. Het gaat om opnames in Engelse ziekenhuizen. Schotland, Wales en Noord-Ierland zitten er niet bij.

De stijgende lijn is dus goed te zien. De piek van het aantal ziekenhuisopnames is volgens hen namelijk voorlopig nog niet in zicht.

Tegelijkertijd is het aantal mensen dat opgenomen is vanwege het norovirus (buikgriep) in een week met 35 procent gestegen.

2. Wat merk je van de Super Flu?

Klachten die je kunt krijgen zijn koorts, hoofdpijn, misselijkheid, algehele malaise. Eigenlijk alle bekende verschijnselen die bij de griep horen, kortom.

Of de klachten zwaarder of langduriger zijn dan bij de normale griep, is nog niet onderzocht, omdat het daarvoor nog te vroeg is. Nu is alleen zeker dat het virus sneller om zich heen grijpt dan in andere jaren.

De meeste mensen worden vanzelf beter, maar voor kwetsbaren en ouderen vormt het virus wel een risico.

3. Waarom is dit juist voor de NHS een probleem?

"De NHS worstelt al jaren in de wintermaanden", zegt correspondent Anne Saenen. "Doordat er meer mensen naar het ziekenhuis moeten vanwege griep, worden de wachtlijsten voor de zorg nog langer dan ze al zijn. Ook doen ambulances er langer over om ergens te komen."

"De problematiek bij de NHS begon rond 2010. De Conservatieve regering van destijds bezuinigde flink op de zorg om een gat in de begroting te dichten. Sinds die tijd wordt er weinig geïnvesteerd in de zorg, waardoor er een groot personeelstekort is ontstaan."

"Daarna kwam Brexit er nog overheen, waardoor verpleegkundigen uit Europa niet meer naar Engeland kwamen. Daardoor is het personeelstekort en daarmee de druk op de zorg alleen maar verder toegenomen. Het resultaat: als een flinke griepgolf zich over Engeland verspreidt, dan heeft het hele zorgsysteem meteen een probleem", zegt Saenen.

4. En artsen zijn al niet zo tevreden, toch?

"Niet bepaald, nee", stelt Saenen, "en daarom komt er vanaf volgende week woensdag ook nog een staking aan van zogenaamde junior-artsen. Zij zijn niet tevreden over de beloning die ze krijgen voor hun werk en hebben een staking aangekondigd. Het ziet er niet goed uit voor de NHS."

In 2022 legden verpleegkundigen al het werk neer:

"Het ziet er ook niet goed uit voor de regering van de Labour-partij. Die heeft bij de laatste verkiezingen beloofd de wachttijden in de zorg op te lossen en meer geld te investeren. Labour is dan ook boos over de staking. Nu moet gezegd worden dat er inderdaad flinke problemen zijn in de zorg, maar ook dat ziekenhuizen dat graag roepen om de druk op de politiek hoog te houden."

5. Wat doen de Engelsen om het beheersbaar te houden?

Sommige ziekenhuizen vragen bezoekers een mondkapje te dragen. En voor de rest ligt de focus op vaccineren: vaccinaties worden, naast kwetsbaren en ouderen, ook aan schoolgaande kinderen aangeboden.

"Schoolgaande kinderen krijgen elk jaar in oktober een vaccinatie", zegt Saenen. "Ze kunnen kiezen tussen een prik of een neusspray." Virussen gaan veel rond op scholen. Door kinderen te prikken, kunnen ze anderen én de NHS beschermen.

Sowieso is de griepprik nu erg in trek. "Ook niet-kwetsbare mensen kunnen de prik krijgen, maar moeten er dan wel voor betalen. Sommige mensen hebben op die oproep van oktober nog niet gereageerd, maar zien de waarschuwingen van de NHS nu en halen 'm toch maar snel."

6. Vanwaar die focus op vaccinaties?

"Engelsen zijn heel bedacht op het indammen van ziektes, zeker in Londen. In de hoofdstad wonen mensen zo dicht bij elkaar, dat een besmetting van een bepaalde ziekte snel kan leiden tot een uitbraak. Toen in 2022 het poliovirus werd aangetroffen in het Londense rioolwater, riepen de autoriteiten inwoners meteen op een vaccinatie te gaan halen", zegt Saenen.

"Alles is bedoeld om de bevolking te beschermen, de NHS te beschermen en waarschijnlijk ook om ervoor te zorgen dat mensen aan het werk blijven. Dat geldt allemaal natuurlijk niet alleen voor Londen. Vaccinaties, inclusief de griepprik, worden ook in andere steden en op het platteland uitgedeeld."

7. Hoe zit het met de Super Flu in Nederland?

Het korte antwoord: die lijkt hier (nog) niet te bestaan. Sterker nog: "Op dit moment is er überhaupt weinig griep in Nederland", zegt Harald Wychgel van het RIVM. "Er zijn weinig mensen met griepachtige klachten en in de monsters van mensen die de huisarts bezochten, is ook weinig griepvirus aangetoond."

In november sprak RTL Nieuws al met Wychgel vanwege het nieuws dat het griepseizoen in meerdere Europese landen eerder begonnen was dan normaal. Ook zou het vaccin mogelijk minder goed werken tegen de variant die dit jaar rondgaat. Dat laatste blijkt nu niet zo te zijn, volgens Wychgel. Het vaccin werkt even goed en dat blijkt uit onderzoek gedaan in het Verenigd Koninkrijk.