Toezichthouder: KPN vertraagt uitrol glasvezelnetwerk
De aanleg van glasvezelkabel in Nederland gaat langzamer dan mogelijk is. Vooral in steden gaat de aanleg traag. Dat wordt voor een groot deel veroorzaakt door trucjes die marktleider KPN uithaalt om concurrerende netwerkbedrijven te slim af te zijn.
Dat stelt de Autoriteit Consument en Markt (ACM), naar aanleiding van een marktstudie naar glasvezel in Nederland, die het vrijdag heeft gepubliceerd. De toezichthouder ziet niet dat KPN de wet overtreedt, maar waarschuwt wel dat deze manier van concurreren 'een negatieve impact kan hebben op de uitrol van glasvezel'.
Niet de hele gemeente
Volgens de toezichthouder probeert KPN met gerichte investeringen de concurrentie te ondermijnen. Een voorbeeld hiervan is de gemeente Breda. Daar heeft aanbieder E-Fiber zich uiteindelijk teruggetrokken, nadat KPN aankondigde twee wijken in centrum van de stad te gaan 'verglazen'.
E-Fiber was van plan om in de hele gemeente glasvezel aan te leggen, dus zowel de wijken waarin relatief veel geïnvesteerd moest worden – omdat de huizen verder uit elkaar liggen - als de relatief goedkopere, dichtbebouwde wijken in de binnenstad. Toen KPN twee 'goedkopere' wijken voor zijn rekening nam, viel de businesscase van E-Fiber uiteen.
Het gevolg is dat slechts een deel van de gemeente van glasvezel wordt voorzien.
Nederland loopt achter
Voor de verdere digitalisering van de Nederlandse economie wordt glasvezel gezien als cruciaal. Dat komt door de zeer hoge bandbreedte die gehaald kan worden op een glasvezelnetwerk.
Inmiddels zijn 3,5 miljoen van de 8 miljoen Nederlandse huishoudens aangesloten. Daarmee loopt Nederland achter op andere landen in Europa. Met name landen waar nog niet zoveel infrastructuur voor internet aanwezig was, zoals Roemenië, maken nu grote sprongen voorwaarts.
Beperkt regels opleggen
De huidige regelgeving helpt hierbij niet. Gemeenten kunnen maar beperkt regels opleggen aan bedrijven die glasvezel willen aanleggen. Ze kunnen dus niet eisen dat deze bedrijven in een keer de hele gemeente van glasvezel voorzien.
Daar komt bij dat de aanleg van een glasvezelnetwerk erg duur is, en het duurt lang om zo'n investering terug te verdienen. Op veel plekken is het daardoor niet rendabel om twee glasvezelnetwerken naast elkaar aan te leggen, stelt de ACM.
De toezichthouder waarschuwt dat deze situatie leidt tot onzekerheid voor investeerders. Glasvezelbedrijven zullen daardoor de neiging hebben om in andere landen te investeren in glasvezel, waardoor Nederland verder achterop dreigt te raken in Europa.
Bescherming voor initiatiefnemers
De toezichthouder stelt een aantal maatregelen voor om een snellere uitrol van glasvezel mogelijk te maken. Ten eerste zouden gemeenten de mogelijkheid moeten krijgen om bescherming te bieden aan het eerste bedrijf dat glasvezel wil aanleggen – de 'first mover'. De ACM gaat hierover in gesprek met het ministerie van Economische Zaken.
Daarnaast wil de ACM 'co-investeren' stimuleren. Dit betekent dat twee concurrenten afspraken maken over de aanleg van een gezamenlijk netwerk in een gemeente.
Platteland gaat sneller dan stad
Voorlopig is een curieus effect van de huidige concurrentiestrijd dat de aanleg van glasvezel in de buitengebieden voorspoediger verloopt dan in de steden. Omdat KPN zich op die plekken afzijdig heeft gehouden, zijn regionale aanbieders hier minder terughoudend om een netwerk aan te leggen.
Volgens de ACM zal het platteland daardoor eerder 'verglaasd' zijn dan de steden. Dit heeft ook nog een andere reden, namelijk dat de bestaande netwerken in het buitengebied vaak nogal verouderd zijn. Consumenten op het platteland zijn daardoor bereid meer te betalen voor glasvezel dan stedelingen.
KPN wil een gesprek met ACM
Woordvoerder van KPN, Hans van Zon, herkent zich niet in het beeld dat ACM schetst, en kondigt aan dat het bedrijf hierover in gesprek gaat met de toezichthouder.
Hij wijst erop dat KPN nu in zestig gebieden glasvezel uitrolt en slechts in een klein aantal daarvan andere aanbieders tegenkomt. "Daarmee zijn we in gesprek gegaan en hebben we in de meeste gevallen afspraken kunnen maken", zegt Zon tegen RTL Z.
KPN: gewoon marktwerking
De uitkomst is dan dat KPN óf de andere aanbieder het netwerk aanlegt. Maar in principe behoort een gezamenlijke aanleg ook tot de mogelijkheden. "Als een aanbieder zich terugtrekt is dat gewoon marktwerking", aldus de zegsman.
Ook nuanceert hij het voorbeeld van Breda. "We beginnen met twee wijken, maar sluiten in de komende drie jaar 86 procent van de woningen in de gemeente aan op het glasvezelnetwerk." Dat kan niet sneller, zegt hij, omdat ook de aanleg van glasvezelkabels last heeft van het personeelstekort in de bouw.