Exceptioneel jaar fietsbranche zet door: 'Nog nooit zoiets meegemaakt'

De eerste tekenen dat dit jaar anders zou worden dan alle voorgaande jaren kwamen rond het Chinese Nieuwjaar, vertelt topman Ton Anbeek van het Heerenveense fietsconcern Accell, dat veel onderdelen uit Azië haalt.

Het beursgenoteerde bedrijf, bekend van merken zoals Batavus, Sparta en Koga, ondervond eind januari de eerste storingen in de leveringsketen. "In de eerste helft van maart hebben we onze productie noodgedwongen afgeschaald naar 30 procent. Daar overheen kwamen nog de lockdowns. Dat was erg spannend", blikt Anbeek terug.

Geen trein, maar fiets

Maar al snel trok de vraag aan. In tegenstelling tot landen zoals Italië, Spanje en Frankrijk, mocht tijdens het noodprotocol in Nederland en België nog wel buiten gefietst worden. Mensen die normaal met de trein of auto naar hun werk reisden, pakten nu massaal de fiets.

En dat is terug te zien in de verkoopcijfers van branchevereniging Bovag in onderstaande grafiek.

Vrije tijd

Ook in de vrije tijd was de tweewieler bijzonder in trek. Doordat sportscholen en -verenigingen in Nederland op maandag 16 maart allemaal op slot gingen, bood de fiets uitkomst. Het gevolg: fietsenwinkels, wielerzaken en webshops werden overspoeld met bestellingen en reparatieverzoeken.

"Ik heb nog nooit zoiets meegemaakt", vertelt eigenaar Jeffrey Goudswaard van de Amsterdamse speciaalzaak Kaptein Tweewielers."Je hebt altijd wel een hoos aan mensen in maart en april, maar dit jaar is heel, heel uitzonderlijk."

Goudswaard ging na de eerste coronatoespraak van premier Rutte nog met een 'heel zwaar en weemoedig gevoel' naar zijn winkel, maar zag het tij snel keren. "Eerst was het heel rustig. Ik vroeg me af: waar gaat dit heen? Maar na anderhalve week barstte de bom."

Voorraden op

Terwijl buiten voor de winkel rijen ontstonden doordat mensen wegens het coronavirus maar mondjesmaat naar binnen konden, raakten binnen de voorraden op. Vooral in het 'beginnerssegment' - racefietsen van 700 tot 1300 euro - ging het hard. Goudswaard: "Op een gegeven moment was in die prijsklasse geen pedaal meer te krijgen en ontstond bij het leveren een gat van drie weken. Ook bij de schoenen begonnen gaten te vallen."

Daar kwamen ze ook bij postorderbedrijven achter. Waar de Europese productie redelijk op orde bleef, ontstonden opstoppingen in de toevoer over zee vanuit Azië. "Met name in productgroepen die minder flexibel zijn, zoals complete fietsframes uit landen als Taiwan", zegt directeur Harmen van der Meulen van Futurumshop.

Per vliegtuig

Bij Accell besloten ze de fietsframes zelf maar op te halen uit China en Vietnam. Toen de voorraad stokte, zag het bedrijf, dat jaarlijks zo'n 1 miljoen fietsen verkoopt, geen andere oplossing dan de frames met het vliegtuig naar Nederland te halen.

Dat scheelt weken, maar is wel 'veel duurder', aldus Anbeek. "Maar de pijplijn moet gevuld worden. Iedereen wil maximaal frames in huis hebben, ook om zich voor te bereiden op eventuele nieuwe regionale of nationale lockdowns."

Omzetten stijgen sterk

Want de verwachtingen voor de rest van het jaar zijn goed in de fietsbranche. Bij veel partijen is op de helft van het jaar de jaaromzet van vorig jaar al geëvenaard. Futurumshop-directeur Van der Meulen verwacht door de 'extreme vraag' naar fietsen, kleding en toebehoren eind dit jaar uit te komen op 56 miljoen euro omzet, wat liefst 50 procent groei zou betekenen.

Accell, dat in het voorjaar moest aankloppen bij banken, kon dankzij de aangelegde voorraden de klappen van maart en april in mei en juni direct weer goedmaken. Zo groeide de omzet in de eerste helft van 2020 alsnog met 4 procent tot 677 miljoen euro, een knappe prestatie gezien de problemen in toeleveringsketen.

Wel wijst Anbeek op de marges die tijdelijk kleiner zijn door de toegenomen kosten die gepaard gaan met het coronavirus. Kosten die de fietsenbouwer mogelijk doorberekent aan de klant. "Denk aan de coronatoeslag die veel kappers hanteren. We moeten kijken hoe we die kosten zo goed mogelijk kunnen verdelen", erkent de ceo.

Buitenlandse vraag

Ondertussen draaien ook wielerwebwinkels overuren doordat ook de buitenlandse vraag van racefietsen, mountainbikes, stadsfietsen en elektrische fietsen dit jaar een vlucht neemt.

Futurumshop boorde de Belgische markt aan en ook fietsenhandel Mantel pikt een graantje mee over de grens. "Met name vanuit de landen met complete lockdown, zoals Spanje en Italië zagen we de bestellingen enorm toenemen. Fietstrainers om binnen te kunnen fietsen waren daar niet aan te slepen", zegt een woordvoerder van Mantel, dat extra personeel heeft aangenomen in het magazijn en bij de klantenservice.

Even geduld

Zo dendert het ongekende jaar 2020 door. Bij Kaptein Tweewielers, dat het juist moet hebben van service, hopen ze snel weer iedere fietsliefhebber met een kop goede koffie op het gemak te verwelkomen.

Al moet de beginnende wielrenner nog even geduld hebben. Mensen die hun eerste racefiets zoeken moeten tot zeker september wachten. Goudswaard: "De prijsklasse tot 2000 euro kunnen we tijdelijk niets leveren. Alles is verkocht. Maar als maar een kwart van de mensen die we de afgelopen tijd geholpen hebben terugkomt, dan hebben we er een aardig klantenbestand bij."

Gouden tijden

Ook Accell-topman Anbeek ziet de toekomst zonnig in. "Door Covid-19 ziet men in andere landen in dat de fiets een oplossing is voor veel problemen. Het helpt verkeersopstoppingen in steden voorkomen, scheelt vervuiling en laat mensen meer bewegen."

Ook wijst Anbeek op een land als Engeland, waar de regering 2 miljard pond (2,6 miljard euro) uittrekt voor wandel- en fietsprojecten. "Maar ook in Italië en Frankrijk is er subsidie op fietsen. Wat dat betreft gaan we gouden tijden tegemoet. Maar we leven vandaag en dus bereiden we ons ook voor op andere scenario's. Want hoe de crisis gaat lopen weten we niet", besluit hij.