ECB onderzoekt digitale euro: tegenhanger van cryptomunten
De Europese Centrale Bank (ECB) bekijkt of het een digitale euro kan introduceren. Deze moet er mede voor zorgen dat iedereen toegang heeft tot het betalingsverkeer en dat de centrale bank niet de controle over het betalingsverkeer verliest aan bijvoorbeeld de Libra van Facebook.
De ECB, de centrale bank van de landen die de euro als betaalmiddel hebben, gaat experimenteren met een digitale euro. Dit onder meer in reactie op de mogelijke komst van de Libra, waar Facebook mee wil komen.
De digitale euro is nog in het beginstadium. Wim Boonstra, speciaal adviseur en econoom bij RaboResearch en bijzonder hoogleraar Economische en Monetaire Politiek aan de VU in Amsterdam, denkt dat er binnen een paar jaar heel concrete experimenten zullen zijn.
Controle op witwassen
De digitale euro zal een soort cryptomunt worden, maar het wordt een heel ander beestje dan de bitcoin, aldus Boonstra. De digitale euro gaat zeker niet lijken op de bitcointechnologie, want die is veel en veel te traag en zeer milieu-onvriendelijk, zegt hij.
Het gaat nog het meest lijken op gewoon giraal geld, maar dan bij de centrale bank. Een ander belangrijk verschil is echter dat cryptomunten niet gereguleerd zijn. Een digitale euro is dat wel.
Dat betekent dat er wel controle is of geld niet wordt witgewassen of wordt gebruikt voor onder meer het financieren van terrorisme.
Problemen
Bij het introduceren van een digitale euro moeten er nog een paar problemen worden opgelost. Zo is blockchaintechnologie, waar cryptomunten gebruik van maken, niet in staat om duizenden transacties per seconde te verwerken, aldus Boonstra.
Het is dus nog onduidelijk welke technologie voor de digitale euro gebruikt zal gaan worden.
Rekening bij ECB
Verder zouden in de plannen inwoners van de eurozone rechtstreeks een rekening bij de centrale bank moeten krijgen, maar dat zorgt ook voor problemen. De ECB is nu namelijk helemaal niet toegerust om op grote schaal betalingen van klanten te verwerken, zoals bijvoorbeeld ING en Rabobank dat nu wel doen.
Bovendien besteden gewone banken steeds meer aandacht aan het controleren of er geen verdachte transacties plaatsvinden, dat kost miljarden. Het zou dubbelop zijn als de ECB ook die kosten zou moeten gaan maken, aldus Boonstra.
Functie gewone banken
Er zal dus een systeem moeten komen waarbij de ECB wel de transactie uitvoert, maar er een laag zit tussen inwoners van eurolanden en de ECB. Die laag zou kunnen bestaan uit de gewone banken.
Daarmee zou je ook het probleem omzeilen dat de ECB, die de taak heeft toezicht te houden op banken, toezicht op zichzelf moet gaan houden, legt Boonstra uit.
Zekerheid
Een logische vraag is wel: waar hebben we eigenlijk digitaal centralebankgeld voor nodig? Een veelgenoemde reden is dat het de stabiliteit van het systeem ten goede komt. Nu is het zo dat als jij een banksaldo hebt, je een vordering hebt op de bank. Dat wil zeggen: een afspraak dat jij zoveel geld van ze tegoed hebt.
Dat is heel anders met contant geld. Contant geld is in zekere zin een vordering op de centrale bank. En dus veel zekerder. Een bank kan immers omvallen. Een centrale bank niet.
Digitaal centralebankgeld is een soort middenweg daartussen. In plaats van een afspraak met de bank dat jij geld tegoed hebt, heb je een directe afspraak met de centrale bank. In theorie hoeft niemand zich dan ooit zorgen te maken over of een bank wel of niet omvalt en wat dat voor gevolgen heeft om de hele economie.
Libra
Een andere reden kan de angst zijn voor private alternatieven, zoals de Libra. De ECB is bang dat dat soort initiatieven uiteindelijk de stabiliteit van de euro in gevaar kunnen brengen, vertelt Boonstra.
Als bijvoorbeeld de Libra of de zogeheten stablecoins op grote schaal worden gebruikt, dan geef je in feite de controle over het geld uit handen aan een bedrijf.
'We moeten juist af van chartaal geld'
Het is een beetje gek om te spreken van een digitale euro, sinds 1 januari 1999 bestaat de digitale euro immers al. De bankbiljetten en muntjes kwamen drie jaar later, zegt RTL Z-beurscommentator Jacob Schoenmaker.
Volgens hem is er sprake van 'if you can't beat them, join them', waarbij hij wijst op bitcoin. "Dit is helemaal niet de kant die we op moeten willen. Ik vind juist dat we van chartaal geld (zoals muntjes en bankbiljetten) af moeten. Een digitale euro is toch een alternatief voor chartaal geld", aldus Schoenmaker. Hij vindt dat een digitale euro en chartaal geld de hoge mate van belastingontduiking in Zuid-Europa faciliteert.
