Het libra-plan: 7 vragen over de digitale munt van Facebook
De nieuwe digitale munt van Facebook, libra, houdt de gemoederen bezig. Trump, de ECB, de Britse overheid, de Japanse overheid en de Chinezen mengen zich allemaal in het debat over deze baanbrekende stap. Maar wat is het nu eigenlijk en hoe werkt het? En de kernvraag: is libra briljant of eerder duivels?
Wat is het?
Libra is aangekondigd als de nieuwe digitale wereldmunt. In het eerste halfjaar van 2020 wordt hij gelanceerd en iedereen in de hele wereld moet er toegang toe kunnen krijgen.
De achterliggende gedachte is dat iedereen (bijna) gratis geld kan overmaken naar iedereen, of je nu in het rijke Westen woont of in een arm ontwikkelingsland. Als je een mobiele telefoon hebt, kun je geld versturen over de hele wereld.
Wat heb jij eraan?
Het zou wel eens de eerste digitale munt kunnen zijn die echt op wereldwijde schaal gebruikt gaat worden. De bekende cryptomunt bitcoin is daarvoor te ingewikkeld en schommelt te veel in koers. Beide problemen wil libra oplossen.
De techniek wordt net zo eenvoudig gemaakt als WhatsApp (ook van Facebook). En de koers van de munt zal veel stabieler worden dan de bitcoin. Wie vandaag een bitcoin koopt, kan komend maand de helft van zijn geld kwijt zijn. De libra-koers wordt gekoppeld aan echte munten zoals de euro en de dollar en zal daarmee veel stabieler zijn.
En het is van Facebook?
Nee, dat is libra niet. Het lijkt misschien zo te zijn, omdat de naam van Facebook in de media telkens gekoppeld wordt aan libra. In feite is libra in handen van een consortium van 28 bedrijven en organisaties; op te delen in vijf categorieën:
- Techbedrijven: onder meer Facebook, Ebay, Spotify en Uber
- Betaalbedrijven: onder meer Visa, Mastercard en PayPal
- Telecommunicatie: onder meer Vodafone en Iliad
- Blockchain: onder meer Coinbase en Xapo
- Durfinvesteerders: onder meer Andreessen Horowitz en Rabbit Capital
- Goede doelen: onder meer Women's World Banking en Kiva
Het consortium is gevestigd in Zwitserland. Daarmee valt libra onder Zwitsers recht. De bedoeling van libra is om het aantal leden van het consortium na de lancering van de munt in 2020 uit te breiden naar meer dan 100, meldt libra in een whitepaper.
Wat is de rol van Facebook precies?
Facebook is een van de founding members, maar Facebook heeft nóg een rol. De digitale portemonnee waar libra straks in bewaard kan worden is van Facebook. De wallet gaat Calibra heten en wordt een volle dochter van Facebook. En dus Amerikaans.
Facebook belooft plechtig dat de Calibra gescheiden wordt van het marketing- en advertentiebedrijf van het huidige Facebook. Prachtig natuurlijk, maar de innige band van Facbeook met de wallet Calibra maakt wel dat de privacy-discussie vol is opgelaaid.
Is libra een cryptomunt?
Dat ligt er maar net aan wat de definitie van een cryptomunt is. De techniek achter libra is zeker afkomstig uit de cryptowereld. En veel van de terminologie is dus hetzelfde. Zo is libra gebouwd op een blockchain, ongeveer gelijk aan bitcoin. Libra werkt met 'smart contracts' net zoals veel 'munten' die gebouwd zijn op de Ethereum blockchain.
Maar vraag het aan de cryptowereld en het regent ontkenningen: libra is in hun ogen geen cryptomunt. Dat komt omdat libra breekt met het anarchistische karakter van bitcoin.
De echte cryptomunt, meent het wereldje, is van niemand en tegelijkertijd van iedereen. En dat geldt niet voor libra, die is van het consortium met een aanwijsbare vestigingsplaats.
En daar beginnen de problemen. Overheden weten de eigenaren van libra te vinden en kunnen dus regels gaan opleggen en zonodig boetes uitdelen. De oprichters van libra weten dat en zoeken de regulering bewust op. Donald Trump heeft al laten weten dat Facebook een bankvergunning zal moeten aanvragen en aan alle regels zal moeten voldoen die voor elke Amerikaanse of buitenlandse bank gelden.
Volgens de standaarden waarmee de cryptowereld digitale munten beoordeelt, blijft er dus weinig over van libra. Want als de munt gereguleerd is, is hij niet meer voor iedereen ter wereld beschikbaar. Het is ondenkbaar dat libra gebruikt mag worden om geld over te maken naar bijvoorbeeld Islamitische Staat of om drugskartels te faciliteren.
De wereldwijd erkende bitcoin-expert Andreas Antonopoulos heeft vijf pilaren bedacht waaraan een cryptomunt zou moeten voldoen: open voor iedereen, (politiek) neutraal, in publieke handen, zonder grenzen en censuurvrij. Het is duidelijk dat bitcoin op al deze pilaren rust. En net zo duidelijk is het dat dit voor libra niet geldt.
Je hebt niet alle cookies geaccepteerd. Om deze content te bekijken moet je deaanpassen.
Waarom komt deze munt er?
Naar de achterliggende redenen kunnen we natuurlijk alleen maar gissen. Maar de officiële reden is een nobele: iedereen toegang geven tot de mogelijkheid om te bankieren tegen nagenoeg geen kosten.
Libra ziet het als een noodzakelijke stap om te bewegen van het anarchistische van crypto naar een meer gereguleerde munt. Alleen zo kan de techniek van blockchain een volwassen rol krijgen in de wereld en dus in zijn volle potentie benut worden, is de gedachte.
Dat kan tot veel moois leiden. In de woorden van Tom Jones, de baas van Women's World Banking: "Libra heeft enorme potentie voor de 1,7 miljard mensen die nog steeds geen bankrekening hebben en die uitgesloten zijn van financiële dienstverlening, de helft van hen is vrouw."
Volgens hem zou het een historisch moment kunnen zijn, 'de sleutel om de deuren te openen voor miljarden mensen'. Ook de Nederlandse Rabo-econoom Wim Boonstra ziet de potentie van libra, al had het net wat anders opgezet moeten worden, meent hij.
Gaat de munt het wereldwijde betaalverkeer overnemen?
Wie weet waar dit schip zal stranden of juist de haven binnenzeilen? Het lijkt onvoorstelbaar dat de munt op korte termijn echt van grote omvang zal worden. De potentie is duidelijk: miljarden gebruikers.
Maar de grootmachten in de wereld - overheden en centrale banken - zullen nooit toestaan dat de munt ongebreideld groeit. Ze zullen de munt nog eerder gewoon totaal verbieden.
Libra heeft ervoor gekozen de plannen nu op straat te gooien, zodat de discussie gevoerd kan worden: is het libra-plan briljant of duivels? De eerste ronde van discussie heeft enthousiasme gebracht, maar ook bergen van kritiek.
David Marcus, hoofd-blockchain bij Facebook, heeft al een eerste antwoord gegeven op alle kritiek. En als die reactie iets duidelijk maakt, is het dat libra allesbehalve anarchistisch wil zijn.
Het lijkt erop dat Donald Trump het aardig bij het rechte eind heeft: libra wil bankje spelen. Maar dan wel op heel grote schaal.