Eigenaar wil kwart miljard subsidie om kapotte kolencentrale te sluiten

Vorige week maakte Onyx bekend dat het bereid was om de centrale vervroegd te sluiten, en schreef zich in voor een soort subsidieveiling die het ministerie van Economische Zaken en Klimaat had uitgeschreven.

Alle vijf nog operationele kolencentrales in Nederland konden zich inschrijven, slechts één zou ook daadwerkelijk subsidie voor sluiting krijgen. Het sluiten van kolencentrales moet ervoor zorgen dat Nederland zijn klimaatdoelen haalt.

Bijna de volle mep

Uiteindelijk bleek dat alleen Onyx gebruik wilde maken van de regeling. Hoeveel subsidie er is aangevraagd, wil een woordvoerder van het bedrijf niet zeggen. Er werd gespeculeerd dat het om een bedrag zou gaan van 240 tot 260 miljoen euro, het maximale dat onder de subsidieregels theoretisch mogelijk was.

Onyx vraagt inderdaad bijna de volle mep subsidie aan, blijkt uit documenten in handen van RTL Z. Het hoopt 238 miljoen euro te krijgen, in ruil voor sluiting van het bedrijf. Dat komt neer op 326.632 euro per megawatt stroom die het bedrijf door de sluiting niet meer op kan wekken. Een fractie minder dan de maximale subsidie van 328.000 euro per megawatt.

Staatssteun-gevaar

De grote vraag is of de centrale wel recht heeft op al dat geld. Want in de voorwaarden voor de steun staat expliciet dat subsidie niet hoger mag zijn dan de gederfde inkomsten plus de kosten voor het ontmantelen van de centrale. Anders zou het sprake zijn van ongeoorloofde staatssteun.

Maar uit de vertrouwelijke documenten die RTL Z in bezit heeft, blijkt dat er van inkomsten naar verwachting nauwelijks of zelfs geen sprake zal zijn de komende jaren. In een intern stuk staat dat het bedrijf verwacht de komende jaren een nettoverlies te draaien van 57 miljoen euro, tot en met 2025.

En daar komt nog een forse strop bovenop. De centrale is op dit moment - ongewild - al de allerschoonste van ons land. De installatie is namelijk kapot en staat dus helemaal stil, goed voor een verlies van 81 miljoen in 2019 en het huidige jaar. Dat roept de vraag op of er überhaupt wel gederfde inkomsten zijn die gecompenseerd moeten worden. 

Opzetje Amerikaanse investeerder

Volgens vakbond FNV is er sprake van een vooropgezet plan van de Amerikaanse investeerder Riverstone. Die zou de centrale slechts gekocht hebben met als enige doel om deze te sluiten en de nadeelcompensatie op te strijken. De centrale werd vorig jaar gekocht voor een bedrag van zo’n 200 miljoen euro.

Onzin, reageert een woordvoerder van Onyx. De drang van het kabinet om nog een kolencentrale te sluiten is volgens hem pas gekomen nadat de Hoge Raad in december 2019 het Urgendavonnis bekrachtigde. De deal om de centrale te kopen was al eerder rond.

Eigen berekening Onyx

In de vertrouwelijke documenten beargumenteert Onyx waarom het wel degelijk recht zou hebben op de subsidie. Volgens die berekeningen is het bedrijf in het minst optimistische scenario – na aftrek van belastingen – zeker 196 miljoen euro waard. Het sluiten van de centrale kost volgens Riverstone nog eens 97 miljoen. Als je die bedragen bij elkaar optelt, kom je op meer uit dan de 238 miljoen subsidie waar het de staat nu om vraagt, redeneert het bedrijf. 

Die berekening is niet voor iedereen even overtuigend. De centrale moet namelijk hoe dan ook uiterlijk in 2029 dicht en is dan sowieso waardeloos. Het bedrag van 196 miljoen euro moet dus in de komende negen jaar verdiend worden. En aangezien er in de komende vijf jaar een verlies verwacht wordt, is dat een flinke klus. 

Ministerie onderzoekt

Of het ministerie de aanvraag zal honoreren is nog niet zeker. Een woordvoerder wijst er nog eens op dat 'objectief moet worden vastgesteld' dat er meer verdiend kan worden met de centrale dan er aan subsidie gegeven zal worden om hem te sluiten. "Zodat er geen sprake is van overcompensatie", voegt zij toe. Of dat bij het verzoek van de eigenaren van Onyx het geval is, wordt nu onderzocht. 

Als het ministerie de aanvraag goedkeurt, moet de Tweede Kamer er overigens ook nog mee instemmen.