Wiebes wil kolencentrales op een veel lager pitje zetten
Het lukt het kabinet maar niet om de uitstoot van CO2 naar zo'n niveau te krijgen, dat het vonnis uit de Urgenda-zaak wordt gevolgd. Om dit alsnog te halen, wil minister Wiebes van Economische Zaken kolencentrales dwingen om op een laag pitje te draaien de komende jaren.
Het kabinet werd in december van vorig jaar door de Hoge Raad veroordeeld om de uitstoot van CO2 flink terug te dringen. Dat gebeurde na jarenlang procederen door duurzaamheidsorganisatie Urgenda.
Eind van dit jaar moet de uitstoot van CO2 25 procent lager liggen dan in 1990, zo oordeelde de hoogste bestuursrechter van ons land. Of dat lukt, is alleen onzeker, meldt minister Eric Wiebes (Economische Zaken en Klimaat, VVD) vandaag aan de Tweede Kamer.
Volgens Wiebes ligt dat aan 'exogene ontwikkelingen' waar het kabinet geen invloed op kan uitoefenen, maar hij grijpt toch in.
Die 'exogene ontwikkelingen' hebben onder meer betrekking op de lage gasprijs in de afgelopen tijd, legt een woordvoerder van het ministerie uit. Dankzij die lage gasprijs, is de energie die daarmee wordt opgewekt in Nederland ineens aantrekkelijk voor Duitse inkopers. Meer vraag betekent meer productie én meer uitstoot van CO2 in Nederland.
Om te voorkomen dat de CO2-uitstoot in het huidige jaar en volgend jaar boven het niveau uitkomt dat mag, wil Wiebes extra maatregelen nemen. De belangrijkste maatregel: kolencentrales mogen maar op een beperkt vermogen draaien de komende jaren.
Als het wetsvoorstel dat Wiebes hiervoor heeft ingediend wordt aangenomen, mogen de drie kolencentrales in ons land op slechts 35 procent van hun maximale productie draaien. De maatregel geldt tot en met 2024.
Een derde van de capaciteit
Het liefst had Wiebes de centrales nog maar op 25 procent van hun kunnen laten draaien, maar dat is door verschillende redenen niet mogelijk. In een van de centrales is het bijvoorbeeld niet mogelijk om bepaalde restproducten te verbranden als de capaciteit onder de 35 procent komt.
Het gaat om de centrale van het bedrijf Uniper op de Maasvlakte. In deze centrale worden onder meer dierlijke resten verbrand, legt een woordvoerder van het bedrijf uit. Dat kan alleen op hoge temperaturen, waardoor de centrale het hele jaar door moet draaien.
Laag pitje
Verder worden de kolencentrales minder efficiënt naarmate ze op een lager pitje draaien. Als ze op minder dan 35 procent van de capaciteit draaien, gaat de uitstoot van CO2 per opgewekte megawatt stroom omhoog.
Behalve het op een lager pitje zetten van de centrales is Wiebes ook nog in onderhandeling met de eigenaren van de Onyx-centrale op de Maasvlakte. Het Amerikaanse bedrijf Riverstone heeft een aanvraag ingediend bij Wiebes voor een subsidie in ruil voor sluiting van de centrale, die overigens buiten gebruik is vanwege een defect.
Op het ministerie wordt nu bekeken of de aanvraag van het bedrijf voor een subsidie van 238 miljoen euro wel voldoet aan de eisen die zijn gesteld. Het bedrijf moet onder meer zorgen voor een goede regeling voor de werknemers van de centrale.
Met een eventueel akkoord van Wiebes is de deal overigens nog niet rond. De Europese Commissie zal er nog naar moeten kijken om te oordelen of er geen sprake is van ongeoorloofde staatssteun. Ook de Tweede Kamer moet nog goedkeuring geven.
Goedkeuring parlement nodig
Omdat dit traject nog wel enige tijd in beslag kan nemen, zal de verlaging van CO2-uitstoot dankzij de al bestaande en extra maatregelen pas volgend jaar een feit zijn. Wanneer volgend jaar is onduidelijk, dat is onder meer afhankelijk van de snelheid waarmee er in de Tweede en Eerste Kamer over Wiebes voorstel wordt gestemd.
Daarnaast moet Wiebes er ook nog uitkomen met de eigenaren van de centrales die blijven draaien. Zij eisen een vergoeding voor de stroom die zij niet meer kunnen opwekken als de maatregel van kracht wordt. De bedrijven zijn hierover in onderhandeling met Wiebes.