Van bijna failliet naar miljardenwinst: iedereen houdt weer van LEGO

Ook verzamelaars en speculanten gaan met Lego aan de haal. Van een gouden steentje dat voor 18.498 euro is geveild tot sets die tientallen keren in prijs over de kop gaan. 

Een Vlaamse man staat gebogen over een rij bakken met grijze LEGO-onderdelen. Steentje voor steentje bekijkt hij ze, is dit het juiste stukje? Hij bouwt met het speelgoed een lanceringstoren voor een raket.

Uren bezig voor 20 steentjes

"Ik was hier al om tien uur vanmorgen", zegt hij. Het is nu drie uur en hij is nog wel tot een uur of vijf bezig. In zijn bakje met LEGO die hij wil hebben liggen ongeveer 20 stukjes. Een magere opbrengst na 5 uur zoeken.

"Maar ik zoek hele specifieke steentjes", zegt hij, wijzend naar papieren lijsten die hij mee heeft. "Brick, 2x2, modified, grey", heeft hij bijvoorbeeld met fluorstift aangestreept. Hij vergelijkt de plaatjes in de lijst nauwgezet met de steentjes die hij vastheeft.

In de bakken liggen duizenden grijze onderdelen. Het is zoeken naar een speld in een hooiberg. "Het is een leuke hobby", zegt hij. 

Volwassenen

De Vlaming is niet de enige volwassene in de Bredase zaak, die tussen de tweedehands steentjes en minipoppetjes naar het ene juiste stukje zoekt. "Minstens de helft van mijn klanten is volwassen", zegt Bram Akkermans (29), eigenaar van Bram's Bouwstenen.

Het is de nieuwe doelgroep van LEGO dat zich in de eerste decennia van het bestaan alleen op kinderen richtte. 

"Rond de eeuwwisseling was LEGO bijna failliet. Ze hebben toen een omslag gemaakt en zijn specials uit gaan brengen rond populaire films zoals Star Wars en Harry Potter en zijn ook gestart met speciale LEGO voor meisjes", zegt Akkermans over het bedrijf dat deze week negentig jaar bestaat.

Winst

Het legde de Denen geen windeieren. In 2004 leed LEGO 260 miljoen euro verlies en leek het einde nabij. In 2021 werd een nettowinst geboekt van 1,8 miljard euro. De verkoop steeg met 22 procent in 2021 in vergelijking met 2020. De omzet steeg met 27 procent tot 7,4 miljard euro.

"De coronacrisis heeft LEGO goed gedaan", zegt Akkermans. "Mensen gingen hun zolder opruimen, zagen oude steentjes en gingen weer bouwen. Vroeger was er een taboe op volwassenen die met de steentjes speelden. Dat is nu, onder meer door de tv-show LEGO Masters, helemaal weg. We doen veel kinderfeestjes hier, maar hebben vandaag ook een vrijgezellenfeest."

Tweedehands

Akkermans doet zelf alleen aan tweedehands steentjes en accessoires. Hij koopt gebruikte sets en verkoopt ze weer. Zelden in setvorm, meestal in onderdelen. Alles wordt uitgepakt en gesorteerd op kleur en vorm. Klanten kunnen alleen op afspraak bij hem terecht, hij zit in een bedrijfspand in Breda. 

"Als kind heb ik met LEGO gespeeld. Toen ik een jaar of 15 was, ben ik opnieuw gaan verzamelen en gaan handelen. Ik kocht sets die tijdelijk in de aanbieding waren op en verkocht ze iets duurder via Marktplaats. Later ben ik steentjes en minifiguren gaan verkopen via beurzen. Dan nam ik duizend kilo mee."

Door de coronacrisis viel de beursverkoop stil en week hij uit naar het bedrijfsterrein in Breda.

Er zijn twee soorten klanten, legt hij uit. Mensen, vaak met kinderen, die gewoon met het speelgoed willen spelen en langskomen omdat ze bijvoorbeeld steentjes kwijt zijn. En verzamelaars, mensen die kennis van zaken hebben en handelen. Ze zoeken met name zeldzame LEGO.

Kleur belangrijk

Hij toont wat lades die vol zitten met op het oog doodnormale steentjes, poppetjes en andere accessoires.

"Dit is een stellage om een palmboom op te zetten. Die is blauw. Die is drie tientjes waard want in die kleur is dit nauwelijks uitgebracht. In het geel gaat het om een paar dubbeltjes. En die rode dakpan, in die grootte is die nauwelijks uitgebracht dus die is ook waardevol", wijst hij wat onderdelen aan.

Minuscuul vlaggetje van 23 euro

De waardevolle LEGO verkoopt hij via een speciale site. Van een rood vlaggetje van twee bij twee centimeter dat 23 euro kost tot een Marvel-poppetje (Hank Pym) van 12,50 euro. Een zogenoemde houtvrachtwagen doet zelfs bijna 190 euro. "Het ligt er echt aan hoe zeldzaam iets is, in welke oplage is het uitgebracht."

Hij pakt een wit steentje vast van twee bij vier centimeter. "Deze is wit, 10 cent, maar als je een donkerblauwe wilt, betaal je vijf keer zoveel."

Zeldzaam

Het lijkt op antiekhandel. Alleen de echte expert vist er de winstmakers uit. "95 procent van het LEGO-materiaal is normaal, 4 procent is speciaal en één procent is zeldzaam. Er zijn stenen bij die nooit op de markt zijn gekomen, maar die het bedrijf in Legoland heeft gebruikt voor bouwwerken. Er gaat echt veel geld in om. Ik heb nu een bestelling lopen voor 800 euro."

Hij verkoopt bewust geen nieuwe LEGO. "Dat kun je alleen doen als grote keten, bijvoorbeeld de LEGO-winkels zelf. Kleine speelgoedwinkels moeten qua inkoopprijs meer betalen dan het bedrag waar bijvoorbeeld Amazon het voor verkoopt."

Beleggers

Naast verzamelaars zijn er ook beleggers die hun pijlen hebben gericht op het speelgoed, zegt Akkermans. "Maar het blijft een gok. Soms denken mensen dat een bepaalde set heel veel waard wordt en dan valt dat tegen. Maar er wordt veel geïnvesteerd in het speelgoed."

Dat zegt ook Gerben van IJken van Catawiki, een online veiling waar bijzondere objecten worden geveild. Hij bezoekt regelmatig internationale LEGO-beurzen en merkt dat er ook steeds meer vraag en aanbod is naar exclusieve speelgoedsets op Catawiki.

Gouden steen

Het duurste steentje dat ooit via de veiling is verkocht: een gouden exemplaar van een paar centimeter, dat voor 18.498 euro werd afgeslagen.

Nog geen 26 gram en twee bij vier centimeter groot, maar verzamelaars en speculanten boden flink tegen elkaar op voor het 14 karaats exemplaar. "Het gaat om steentjes die alleen medewerkers van LEGO kregen die iets heel bijzonders hadden gedaan voor het bedrijf of die 25 jaar in dienst waren," zegt Van IJken.

Voor dit soort bedragen wordt niet vaak iets van het Deense bedrijf geveild. Maar er zijn wel grote dozen die voor honderden euro's weggaan.

Dicht in de doos

"LEGO waar mee gespeeld is, is niet veel meer waard. Maar als iets nieuw in de doos zit, is dat anders. Ik geef mensen daarom ook altijd de tip om twee dozen te kopen. Deze week loopt er bijvoorbeeld een veiling waar een kasteel uit de jaren negentig wordt geveild."

De nieuwprijs was 70 euro, het hoogste bod staat nu op 700 euro. Van IJken: "Maar of iets echt in waarde stijgt is moeilijk te bepalen, het blijft een gok.”

Hoog rendement

Elke dag weer staan beleggers voor de moeilijke keuze: steek je je geld in aandelen, obligaties, vastgoed of toch nog wat anders? Je kunt het beste LEGO kopen, dat levert tweedehands het meeste op. Dat blijkt uit een onderzoek van Victoria Dobrynskaya, een universitair docent aan de Russische Hogere Economische School

Zij verzamelde de prijzen van maar liefst 2322 verschillende Lego-setjes, die tussen 1987 en 2015 uitkwamen en die allemaal tot de populaire Lego-thema's behoren.

Wat bleek? Lego leverde een gemiddeld rendement op van tussen de 10 en 11 procent. Dat is meer dan veel andere beleggingen.