Recordomzet voor supermarkten: voor het eerst boven 50 miljard euro
Nederlandse supermarkten draaiden vorig jaar een recordomzet. Mede dankzij de prijsstijgingen van veel producten zetten zij iets meer dan 50 miljard euro om. Dat is 7,6 procent meer dan in 2022, meldt onderzoeksbureau NielsenIQ op basis van nieuwe cijfers.
Wat supermarkten onderaan de streep overhouden aan winst, is nog wel de vraag. Hun winstcijfers worden pas later dit jaar bekendgemaakt.
De recordomzet werd mede veroorzaakt door prijsstijgingen van levensmiddelen, schrijft NielsenIQ (NIQ) in een korte toelichting. Die werden onder andere duurder doordat de prijs van verschillende grondstoffen steeg.
Duurdere supermarkt
De inflatie in Nederland bedroeg vorig jaar gemiddeld 3,8 procent, maar veel voedingsmiddelen werden nog veel duurder. Zo werd suiker 35,2 procent duurder en olijfolie 20,7 procent. In beide gevallen kwam dit door tegenvallende en mislukte oogsten. Ook voor brood- en andere graanproducten moest bij de kassa meer worden afgerekend, zo'n 15,5 procent.
Daarin spelen ook de energieprijzen een rol, ook al stegen die afgelopen jaar niet meer zo hard als in 2022. "Supermarkten sluiten veel contracten af voor de langere termijn", zegt NIQ-onderzoeker Marten Suurmeijer. De prijsstijgingen van energie zijn daardoor niet altijd direct voelbaar. "Op het moment dat er opnieuw onderhandeld gaat worden met fabrikanten, gaat dat wel meespelen."
Meer salaris
Supermarkten moesten daarnaast hun personeel meer gaan betalen. In juni 2023 werd een nieuwe cao afgesproken, waarin medewerkers 10 procent loonsverhoging krijgen. "Je kunt ervan uitgaan dat die kosten worden doorberekend", zegt Suurmeijer.
Tegenover de hogere prijzen en omzet staat een krimp in het aantal verkochte producten. Supermarkten verkochten bijna 3 procent minder dan een jaar eerder, blijkt uit de cijfers van NIQ. Van producten als bier, wijn, koffie en vleeswaren kochten klanten zelfs 6,5 procent minder.
Huismerken belangrijker
Ook met Kerstmis en Pasen kochten we overigens voor een recordbedrag in de Nederlandse supermarkten. De paasomzet kwam voor het eerst boven de 1 miljard euro uit. De kerstomzet bedroeg 1,3 miljard euro.
Dat we ook met Pasen zoveel geld aan eten uitgeven, zit 'm vaak in wat Suurmeijer 'verluxing' noemt. "Dus in plaats van gekookte worst voor op brood van 15 euro per kilo, kopen we rauwe ham van 30 euro per kilo. Als honderdduizenden mensen dat doen, scheelt dat enorm."
Verder groeide het aandeel van huismerken verder. Door de (sterk) gestegen prijzen kozen klanten in 2022 sneller voor dit soort producten. En dus ook in 2023, ondanks dat de prijsverhogingen in de laatste maanden van 2023 nog maar beperkt waren. Huismerkproducten maken nu 45,9 procent van de omzet uit. In 2022 was dat nog 43,8 procent.
Marktaandelen supermarkten
Albert Heijn is de grootste supermarkt van Nederland, zowel qua marktaandeel als qua aantallen winkels. De keten gind eind 2022 een samenwerking aan met concurrent Jan Linders. Een deel van de 52 winkels zijn afgelopen jaar omgebouwd naar een Appie.
Concurrent Jumbo opende weliswaar een tiental winkels, maar verloor toch wat marktaandeel. Supermarktketen Plus kondigde in 2021 aan de winkels van Coop over te nemen. Eind dit jaar moet de ombouw van die winkels zijn afgerond.