Voetbalclubs aan de ledlampen: 'Scheelt flink in energiekosten'
In het stadion van ADO Den Haag speelde de Haagse voetbalclub de afgelopen weken voor het eerst wedstrijden onder ledlampen. Alle 160 oude lampen zijn vervangen, want dat kan flink in de kosten schelen, zeggen experts. Van Ajax tot PSV, veel clubs zijn al om.
Binnen de Eredivisie hebben bijna alle clubs ledverlichting. Ook in de eerste divisie neemt led inmiddels de stadions over. Zo gingen PSV, Ajax en FC Utrecht ADO Den Haag al voor. Veel clubs verkochten de oude stadionlampen bovendien aan supporters.
Voetbalclubs kunnen volgens de verkopers van ledlicht tussen de 40 en 80 procent besparen op hun energierekening als ze overstappen. "Maar het ligt er wel heel erg aan hoe ze het gebruiken", zegt Michel van Dooren, manager bij AAA-Lux.
Ook verschilt het per veld en club. In een stadion branden de lampen doorgaans minder lang dan op een trainingsveld, omdat daar minder vaak gespeeld wordt. "Bij een trainingsveld kunnen de besparingen oplopen tot 80 procent", aldus de manager.
Minder fel
Ledlampen werken anders dan de reguliere lampen in de stadions, zogenoemde gasontladingslampen. Die lampen hebben 15 tot 20 minuten nodig om op sterkte te komen en na verloop van tijd neemt het licht af, zegt Martin Bolderman, directeur van lichtinstallatiebedrijf Sportverlichting.com.
"Ledverlichting is te dimmen, waardoor je de lampen op meerdere sterktes kunt gebruiken. Zo kun je ze bij een training in het stadion minder fel afstellen dan bij een wedstrijd." Hoeveel je bespaart, hangt hier mede vanaf.
Kosten
Hoeveel het precies scheelt, willen de meeste clubs niet kwijt. Wel laat Ajax weten dat het, vergeleken met de oude lampen, 25 procent aan energie bespaart op jaarbasis. Bij FC Utrecht gaat het naar schatting om 50 procent, vertellen woordvoerders van de clubs aan RTL Nieuws.
Ledlampen kosten natuurlijk ook wat. De aanschaf kan oplopen tot 500.000 euro. Sommigen zijn er al met de helft, afhankelijk van de wensen. Het is een flink bedrag, zegt Bolderman. "Maar je bent ook klaar voor 15 jaar."
Amateurclubs zijn minder kwijt
Bij amateurclubs is de investering kleiner. "Een eenvoudig trainingsveld kan voor 15.000 tot 20.000 euro klaar zijn, als je gebruik kunt maken van de bestaande lichtmasten", zegt Van Dooren.
De terugverdientijd is voor amateurclubs bovendien interessanter dan voor professionele voetbalclubs, vertelt Bolderman. "Bij een amateurclub is dat gemiddeld 5 jaar, door het hoge aantal branduren, terwijl dit bij een professionele voetbalclub gemiddeld op 10 jaar ligt", aldus Bolderman.
Niet alleen geld
Clubs investeren volgens de ondernemers niet alleen in ledlicht om geld te besparen. Maar ook om mensen te kunnen entertainen, bijvoorbeeld met lichtshows, zegt Van Dooren. "En het is een stukje imago: clubs willen duurzamer zijn."
Bovendien moeten de oude lampen soms vervangen worden, omdat je als club of stadion anders niet meer voldoet aan de geldende lichtnormen, regels die zijn opgesteld door de KNVB om veilig te kunnen voetballen. Voor amateurclubs zijn die regels te vinden in de Kwaliteitsnormen Voetbalaccomodatie KNVB.
Er zijn bijvoorbeeld regels over hoe fel het licht moet zijn en die verschillen per veld. Op een wedstrijdveld van Jong Ajax moeten de lampen bijvoorbeeld feller staan dan op een trainingsveld, vertelt een woordvoerder van de club. Dat komt onder andere doordat wedstrijdvelden in het betaald voetbal ook geschikt moeten zijn voor tv-opnames, zodat iedereen thuis het spel goed kan zien.
"Led is beter geschikt voor tv-registratie", zegt Van Dooren. Zo moeten de bal en spelers goed te zien zijn voor de kijkers en dat lukt volgens hem beter met ledlampen dan met gewone. "Er zit geen frequentie in ledlicht, zoals bij conventioneel licht het geval is", zegt hij. Die frequentie zorgt ervoor dat het licht heel snel aan en uit knippert. Niet zichtbaar voor het oog, maar wel voor de camera en dat wil je voorkomen.
Subsidie voor verduurzamen
Het aanschaffen van ledverlichting is in een stroomversnelling terecht gekomen na de energiecrisis van 2022. Veel amateursportclubs kregen opeens een forse energierekening voor de kiezen. Dat liep uiteen van 1100 euro tot wel 46.000 euro.
Via een subsidie van de overheid kunnen de clubs steun krijgen met die rekeningen en het verduurzamen van hun sportclub.