Zelfstandige steeds prominenter op arbeidsmarkt: 'Eén op vijf banen is zzp-baan'

Dat zegt Peter Hein van Mulligen, hoofdeconoom van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), tegen RTL Z in reactie op de jongste cijfers over de arbeidsmarkt. De cijfers zijn gebaseerd op de enquete beroepsbevolking, waarin werd gevraagd wat iemand's hoofdinkomen was.

Het aantal banen in Nederland groeide in het afgelopen kwartaal met 22.000. Van dat aantal was het overgrote deel bedoeld voor zelfstandigen: 17.000. De overige 5000 waren voor werknemers.

Een baan is volgens de instantie een overeenkomst waarbij een persoon tegen een financiële vergoeding arbeid verricht voor een bedrijf of instelling. En dat kan als werknemer of als zelfstandige. Bij een werknemer is sprake van een mondelinge of schriftelijke arbeidsovereenkomst. Een persoon kan meerdere banen hebben.

Nederland telt inmiddels 11,6 miljoen banen en zzp’ers nemen daarvan 2,5 miljoen voor hun rekening.

Volgens Van Mulligen neemt de zzp’er al een tijdje een steeds prominentere plek in het banenbestand van Nederland in. Het past binnen de trend van het groeiende aantal zelfstandige ondernemers in Nederland, inmiddels zo’n 1,6 miljoen.

Ook afgelopen kwartaal kwamen er weer 14.000 zelfstandigen bij. Groei die vooral wordt aangejaagd door zelfstandigen zonder personeel (zzp'ers). "Over de afgelopen dertien jaar kwamen er één miljoen zzp’ers bij", aldus de hoofdeconoom.

'Bewuste keuze'

Volgens Van Mulligen blijkt uit peilingen dat het gros bewust die keuze maakt. "Bijvoorbeeld omdat ze dan meer geld kunnen verdienen of meer zeggenschap hebben over het soort klussen dat ze doen", aldus de econoom.

Het CBS ziet niet alleen meer zzp’ers. Ook het aantal mensen met een vast contract groeit flink. Van de 9,8 miljoen mensen met betaald werk in het tweede kwartaal van 2024 waren er 5,5 miljoen met een vaste arbeidsrelatie, 26.000 meer dan een kwartaal eerder.

Het aantal mensen met een flexcontract daalt juist: met 25.000 naar 2,7 miljoen.

Minder krappe arbeidsmarkt

Het statistiekbureau constateert verder dat de arbeidsmarkt iets minder krap is geworden: in het afgelopen kwartaal stonden per 100 werklozen 108 vacatures open. In de periode daarvoor waren dat er nog 110.

Zowel het aantal vacatures als het aantal werklozen daalde, maar de afname van vacatures was groter dan die van de werklozen. 

"De arbeidsmarkt is stabiel", zegt Van Mulligen. De krapte neemt af, maar blijft nog altijd een groot pijnpunt voor veel bedrijven. "De personeelstekorten blijven een belemmering, we zien dat werkgevers vacatures soms ook niet kunnen vervullen."