Nog maar 15 procent werknemers is lid van vakbond
Weer is het aantal mensen dat van een vakbond lid is gedaald. Volgens de laatste cijfers is nu 15 procent van de werknemers tussen de 15 en 75 lid. In 2018 was dat nog 18 procent.
Dat blijkt uit cijfers van statistiekbureau CBS. In 2023 waren er ruim 1,4 miljoen mensen aangesloten bij een vakbond, een daling van vier procent ten opzichte van 2021.
Veel ouderen
De meeste vakbondsleden zijn ook nog eens ouder, jongeren worden bijna niet lid. Onder werknemers van 55 tot 65 jaar is nog altijd bijna één op de vier lid van een vakbond. Maar in 2018 was in die leeftijdscategorie nog bijna een op de drie lid. Onder werknemers van 65 tot 75 jaar was 22 procent vakbondslid. Daarmee is dit, na de leeftijdscategorie 55 tot 65 jaar, de categorie met de hoogste vertegenwoordiging. Dat tekent het verouderde ledenbestand van vakbonden.
Bij 15 tot 25-jarigen is nog maar 5,6 procent lid van een vakbond en bij 25 tot 35-jarige nog 12 procent. Onder alle leeftijdsgroepen nam het percentage af.
De daling van het percentage werknemers dat lid is van een vakbond is opvallend. De afgelopen tijd waren bonden juist heel zichtbaar. Vooral door de hoge inflatie is veel actie gevoerd en dat leidde vaak ook tot stevige verhogingen van de salarissen.
FNV en CNV
Bij vakvereniging FNV waren er vorig jaar 62.000 nieuwe leden, zegt een woordvoerder. Hoeveel uitschrijvingen er waren wilde hij niet zeggen. Dat is omdat wanneer er per saldo sprake is van een daling, dat de onderhandelingspositie tegenover werkgevers minder sterk zou kunnen maken. In 2023 nam het aantal leden voor het eerst in lange tijd per saldo overigens wel toe, zegt hij.
Van de nieuwe leden vorig jaar was het grootste deel onder de 35, aldus de woordvoerder.
Vakbond CNV kreeg er de afgelopen anderhalf jaar meer nieuwe leden tussen de 25 en 44 bij, zegt woordvoerder Jolanda van Zwieten tegen RTL Z. Hoeveel leden er precies bijkwamen kon zij niet meteen zeggen. Bij leden van 45 en ouder was er per saldo sprake van een daling, aldus Van Zwieten.
Dat er meer leden onder de 45 bij kwamen komt volgens Van Zwieten doordat CNV veel aandacht heeft voor veel aandacht heeft voor de levensfase en problemen van deze groep. "Denk aan ons pleidooi voor een 30-urige werkweek, een betere werk-privé balans en aandacht voor burn-outklachten."
Vaker mannen en grote bedrijven
Mannen zijn vaker lid dan vrouwen, met 17 procent tegenover 14 procent. Ook zijn er aanzienlijke verschillen tussen grote en kleine bedrijven. Bij een bedrijf met tot vijf man personeel was 9 procent vakbondslid, bij grote bedrijven met duizend of meer personen was dit 20 procent.
Verder waren mensen met een vast contract twee keer zo vaak lid van een vakbond als werknemers met een flexibel contract. Ook werknemers die onder een cao vallen, sloten zich een stuk vaker aan dan werknemers zonder cao.
Vaker lid bij overheid
In het openbaar bestuur, de overheid dus, zijn de meeste mensen lid van een vakbond: 27 procent. In het onderwijs is dat ongeveer net zo hoog: 26 procent.
Werknemers die werken in de informatie- en communicatiesector zijn relatief minder vaak (6,2 procent) aangesloten bij een vakbond. Ook onder accountants, belastingadviseurs, architecten (6,8 procent) en in de horeca (7,1 procent) blijft het aandeel vakbondsleden steken.
In deze video zie je waarom Nederlanders niet meer lid worden van een vakbond: