Geen twee ton ontslagpremie voor NCTV'er die voor Marokko zou hebben gespioneerd
De overheid mag een van spionage verdachte NCTV-medewerker de laan uit sturen en hoeft hem geen vertrekvergoedingen te betalen. Hij had ruim twee ton geëist. De man wordt verdacht van het doorsluizen van staatsgeheimen naar Marokko.
De in 1959 geboren Ab el M. werd iets minder dan een jaar geleden gearresteerd op Schiphol, waar hij het vliegtuig naar zijn moederland Marokko wilde pakken. Hij zit nog steeds in voorarrest, in afwachting van de strafzaak tegen hem. De reden? Hij zou ruim 900 staatsgeheime documenten van onder meer inlichtingendiensten AIVD en MIVD in bezit hebben gehad.
46 terabyte aan info
Bij het doorzoeken van zijn huis werden grote hoeveelheden informatie gevonden. Het zou gaan om 46 terabyte aan info, oftewel 11,5 miljard A4'tjes, bleek eerder dit jaar in een voorbereidende zitting van de strafzaak. Onderzocht wordt hoeveel hiervan staatsgeheime info was.
De zaak kwam aan het rollen na een tip van de geheime dienst AIVD aan de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV). Daar werkte El M. als senior wetenschappelijk medewerker, op de afdeling Academie voor een salaris van 7.834,47 euro bruto. Met daarbovenop een potje voor eigen ontwikkeling van 16 procent van zijn salaris.
De man werkte al sinds 1990 voor de overheid, in verschillende functies - waaronder tolk - voor politie en justitie. Zijn arrestatie en de verdenking van het lekken van staatsgeheime waren de reden voor de NCTV om zelf een integriteitsonderzoek naar El M. te starten.
Bij belangrijke besprekingen
"Als tolk had El M. zó veel informatie. Er was een cultuur waarbij losjes met stickjes werd omgesprongen", vertelt Koen Voskuil, onderzoeksjournalist van RTL Nieuws. "Hij vertaalde niet alleen afgeluisterde gesprekken, maar gaf ook duiding in zaken."
De man ging ook mee op buitenlandse reizen van politie en de NCTV en was dan aanwezig bij besprekingen met een 'heel vertrouwelijk karakter'. "Hij zat bij internationale partners aan tafel. Je kunt je voorstellen dat daar ook de pleuris is uitgebroken. De Amerikanen zijn not amused, er is serieuze imagoschade in het buitenland", zegt Voskuil.
Voor het eigen onderzoek wilde de NCTV met de man spreken, om zijn versie van het verhaal te horen. Dat weigerde hij, met zijn geheimhoudingsplicht als reden. Ook beriep hij zich op zijn zwijgrecht vanwege de strafzaak die tegen hem wordt gevoerd.
'Buitenlandse mogendheid'
Daar luidt de aanklacht dat hij in de periode van 1993 tot en met 2023 tegen de regels in staatsgeheime informatie in bezit had en deze aan een 'buitenlandse mogendheid' aanbood. Hiervoor hangt hem een gevangenisstraf van mogelijk 15 jaar boven het hoofd.
Eind mei dit jaar stopte de NCTV met het betalen van zijn loon. En eind juni stapte de staat naar de rechter met het verzoek het arbeidscontract te verbreken. En dat zonder een transitievergoeding te hoeven betalen, die normaal gesproken betaald moet worden als een werkgever ineens van een werknemer af wil.
El M. is het hier niet mee eens. Volgens de man is het nog helemaal niet duidelijk dat hij schuldig is aan het lekken van staatsgeheime informatie. Hij kan op zich best leven met het einde van zijn baan, maar wil wel 159.926,85 euro aan transitievergoeding en nog eens 77.996,73 aan billijke vergoeding. Bij elkaar opgeteld 237.923,58 euro.
Genoeg reden voor einde contract
De kantonrechter in Den Haag verwees die eis gisteren naar de prullenbak. Of de man schuldig is aan het lekken van staatsgeheimen is niet van belang in deze zaak, oordeelt de rechter. Het gaat erom of de NCTV hem de laan uit mag sturen vanwege het meenemen en kopiëren van staatsgeheimen.
En dat laatste wordt niet door de man ontkend, ook omdat hij zich beroept op zijn zwijgrecht. Dat argument gaat in deze procedure volgens de rechter niet op. Hij had best iets over de informatie kunnen zeggen zonder details hierover prijs te geven, stelt de rechter. Dan had hij duidelijk kunnen maken waarom het juist niet om staatsgeheimen ging. "Dit alles heeft de werknemer nagelaten", concludeert de rechter.
Het bewijs van de staat dat El M. staatsgeheime info thuis had, is voor de rechter overtuigend genoeg. Dat is 'ernstig verwijtbaar handelen' en dat mag als reden gebruikt worden om een arbeidscontract te beëindigen. Gezien zijn lange dienstverband had de man moeten weten dat het meenemen en kopiëren van info van de NCTV de belangen van de staat 'ernstig kunnen schaden'.
Advocatenrekening betalen
En omdat het ontslag dus terecht is, heeft de man ook geen recht op een vertrekvergoeding. De zaak kost hem zelfs geld: hij moet de juridische kosten van de staat à 944 euro zelf betalen.
De advocaat van El M. reageerde niet direct op een verzoek om commentaar. Ook de advocaten van de staat waren niet bereikbaar.