Hoogspanningsmasten verdwijnen uit woonwijk: 'Niet meer van deze tijd'
Netbeheerder Tennet haalt in steeds meer gemeenten hoogspanningsmasten weg. Als zo'n mast dicht bij een woonwijk staat, kunnen bewoners sinds een paar jaar bezwaar maken en worden ze vervangen door ondergrondse kabels. Bewoners willen van de masten af, omdat ze bang zijn dat ze slecht zijn voor de gezondheid.
Het gaat in totaal om 77 tracé's, oftewel 150 kilometer aan masten en kabels die onder de grond verdwijnen, in 51 Nederlandse gemeenten. De tracé's zijn in 2019 al door het ministerie van Economische Zaken aangewezen om in aanmerking te komen voor de 'verkabeling'.
De hoogspanningslijnen lopen in deze gemeenten dwars door woonwijken. In Apeldoorn en Maastricht zijn de masten inmiddels vervangen door ondergrondse kabels. De gemeenten Breda, Raalte en Veenendaal lopen nog. In totaal hebben 30 gemeenten een aanvraag gedaan bij Tennet om de masten en lijnen weg te halen.
In Raalte is al 12 jaar gesproken over het weghalen van de hoogspanningsmasten, zegt wethouder van Raalte Ben Nijboer, die onder andere ruimtelijke ordening in zijn portefeuille heeft. "Het was een uitdrukkelijke wens van bewoners. Het initiatief kwam van buurtbewoners verenigd in platform Kabelvrij Raalte."
Mensen zijn bang voor de straling en maken zich zorgen over de veiligheid, zegt de wethouder. "Stel dat een mast kapotgaat en op een huis valt. En het straatbeeld wordt mooier, groener als ze weg zijn."
Blootstelling aan magneetvelden
Er zijn diverse onderzoeken waaruit blijkt dat er gezondheidseffecten kunnen zijn als je dicht bij een hoogspanningsmast woont. Kinderen en volwassenen hebben mogelijk meer kans om leukemie te krijgen als ze bij bovengrondse hoogspanningslijnen wonen. De magneetvelden van deze lijnen zouden de oorzaak kunnen zijn.
De Gezondheidsraad ziet aanwijzingen voor een verband tussen blootstelling aan magneetvelden in de buurt van bovengrondse hoogspanningslijnen en leukemie bij kinderen en volwassenen en hersentumoren bij kinderen. Mede daarom adviseren de raad en de betrokken ministeries al sinds 2005 om geen nieuwe woningen onder de draden te bouwen.
Terecht dat de masten en lijnen nu worden weggehaald, zegt een bewoner van Raalte die bij de ontmantelingswerkzaamheden staat te kijken. "Het is niet meer van deze tijd, laten we eerlijk wezen."
Miljoenenoperatie
Omwonende Leny Meijerman (73) kwam 44 jaar geleden in haar huis wonen. Toen stonden de hoogspanningsmasten er al. Ze is blij dat ze worden weggehaald., omdat er vaak kinderen in klommen. "Levensgevaarlijk met die hoogspanning." Ook vanwege het gezondheidsaspect is ze blij met het verdwijnen van de masten en lijnen.
In totaal kost het zo'n 7,6 miljoen euro om tien hoogspanningsmasten binnen de bebouwde kom weg te halen. De gemeente Raalte en de provincie Overijssel betalen hier 1,4 miljoen euro van (ieder 7 ton). Het overige bedrag wordt opgehoest door Tennet, de beheerder van het landelijke hoogspanningsnet.