Madlener: overdag overal weer 130 kilometer per uur gaat jaren duren

In één keer op alle trajecten de snelheid verhogen is door juridische regels op het gebied van stikstof en geluid niet mogelijk, weet inmiddels ook Madlener. Dit bleek eerder al uit een analyse van RTL Nieuws. Alle autosnelwegen liggen in de buurt van Natura2000-gebieden en die verkeren in slechte staat.

Dit komt door de hoeveelheid stikstof die op die gebieden neerslaat. Het overgrote deel van de natuurgebieden is al stikstofoverbelast. Als in de omgeving ervan harder gereden gaat worden, kan dat ervoor zorgen dat de extra stikstof die benzine en dieselauto's uitstoten neerkomt op gebieden die al overbelast zijn. En die mogen niet verslechteren.

Natuur mag niet verslechteren

Alleen als op voorhand uit te sluiten is dat een natuurgebied verder verslechtert, kan minister Madlener de maximumsnelheid op een baanvak verhogen. Probleem is dat hij dit nergens op voorhand kan uitsluiten. 15 ambtenaren hebben na maanden (deeltijd-) werk vier stukken snelweg gevonden waar een verhoging van de snelheid 'kansrijk' is. 

Deze vier stukken – een paar procent van alle autosnelwegen in Nederland – liggen grotendeels in de buurt van Natura2000-gebieden die niet stikstofoverbelast zijn. De extra depositie die ontstaat door harder te gaan rijden kan daar – zo hoopt Madlener – geen kwaad. Maar dit moet dus nog wel worden onderzocht en onderbouwd worden met objectieve gegevens.

Overbelast

Eén baanvak ligt wèl in de buurt van overbelaste Natura2000-gebieden. Het gaat dan om de A37 tussen Holsloot en de Duitse grens. Deze weg bevindt zich in de nabijheid van natuurgebieden Bargerveen, Mantingerbos en Mantingerzand. Alle drie zijn vrijwel voor de volle 100 procent stikstofoverbelast.

Ecologisch onderzoek moet nu in alle vier gevallen uitwijzen of significant negatieve gevolgen op de natuurgebieden uit te sluiten zijn. Als dat niet zo is, gaat de snelheidsverhoging niet door. Dit onderzoek kost tijd. Madlener hoopt in het eerste kwartaal van 2025 de uitkomsten te mogen vernemen en kan dan een verkeersbesluit nemen.

1 tot 3 minuten tijdswinst

Als de snelheidsverhoging er komt, dan betekent dit op de vier baanvakken een tijdwinst die varieert van ruim 1 tot ruim 3 minuten. Dan moet je verder niet gehinderd worden door files, wegwerkzaamheden of openstaande bruggen, want die doen de tijdwinst vermoedelijk meer dan te niet.

Om de snelheidsverhoging door te voeren moet Madlener een verkeersbesluit nemen. Dat kan op twee manieren. Met inspraak, waarbij eerst een ontwerpbesluit wordt genomen waarop iedereen kan reageren met een zienswijze. Of zonder inspraak, waarbij het definitieve besluit in één keer wordt genomen en in één keer 130 gereden kan worden.

Ambtenaren adviseren een besluit met inspraak, ook al duurt het dan 10 weken langer. Inspraak bevordert de openbaarheid en participatie, kan zorgen of bezwaren vroegtijdig oplossen en bij eerdere verkeersbesluiten is een soortgelijke procedure doorlopen. Een woordvoerder van het ministerie kan nog niet zeggen voor welke variant gekozen wordt.

Als een definitief verkeersbesluit genomen is, kunnen burgers of natuurorganisaties naar de rechter.

Niet makkelijk gemaakt

Of na deze vier baanvakken nog andere in aanmerking komen voor een snelheidsverhoging is niet duidelijk. Madlener heeft het zichzelf niet makkelijk gemaakt door zich met zijn aanpak te richten op trajecten of delen daarvan waar de snelheid kan worden verhoogd zonder dat hij extra depositie moet compenseren door het uitkopen van boeren.

Daarmee komt de minister tegemoet aan een wens van de Kamer. Die wil dat depositieruimte die ontstaat in eerste instantie wordt ingezet om zogenoemde PAS-melders te legaliseren en garnalenvissers aan een natuurvergunning te helpen. PAS-melders zijn boeren die zonder vergunning kwamen te zitten toen de Raad van State in 2019 overheidsbeleid onderuithaalde.

Dit door de overheid veroorzaakte probleem moet de overheid eerst maar eens oplossen, vindt de Kamer, voordat het de maximumsnelheid op autosnelwegen overdag verhoogd. Daarmee kan het inderdaad nog jaren duren voordat we weer 130 rijden waar dat in 2019 ook mocht.