Amerikaanse dominantie in de cloud: techreuzen VS hebben 80 procent markt in handen
Europa - en dus ook Nederland - leunt zwaar op wat er in de Verenigde Staten bedacht en gemaakt wordt. Zo is 80 procent van de wereldwijde cloudmarkt in handen van Amerikaanse techbedrijven. Dat heeft voordelen, maar maakt ook kwetsbaar. En Nederland is daar extra gevoelig voor, waarschuwt het Centraal Planbureau (CPB).
De grote techbedrijven Amazon, Microsoft en Google zijn met hun clouddiensten - respectievelijk AWS, Azure en Cloud - goed voor 67 procent van de markt. En niet zomaar een markt: er gaat wereldwijd ongeveer 500 miljard dollar in om.
De cloud staat voor alle data die online wordt verwerkt en opgeslagen. Hiervoor is veel servercapaciteit nodig, waarvoor wereldwijd datacenters gebouwd worden. De eigenaren zijn vaak wel Amerikaans. Na de eerder genoemde drie techreuzen hebben Oracle, IBM en Salesforce nog eens zo’n 15 procent van de markt in handen.
Geen alternatieven
Het enige bedrijf dat de Amerikanen enigszins kan bijbenen is Alibaba Cloud. Het Chinese bedrijf heeft ongeveer 16 procent van de markt, vooral in het thuisland.
Stel dat je als Europees (of Nederlands) bedrijf je data online wil opslaan en bewerken, dan kun je dus niet om Amerikaanse bedrijven heen. Er zijn 'geen alternatieven', constateert het CPB.
De Amerikaanse voorsprong maakt het ook heel duur om zelf iets te verzinnen of te maken. En dat terwijl de cloud wel steeds belangrijker wordt. In 2028 kun je er als bedrijf niet meer omheen, verwijst CPB naar een eerder onderzoek van het wereldwijd opererende onderzoeksbureau Gartner.
Afhankelijk van de cloud
Nu al werkt naar schatting 95 procent van Europese bedrijven (gedeeltelijk) in de cloud. Als daar problemen ontstaan, kan dat (delen van) de maatschappij ontwrichten. Een uitgevallen datacenter kan er bijvoorbeeld voor zorgen dat een bedrijf of instelling op zwart gaat.
En dan is er nog een nadeel aan de Amerikaanse dominantie op cloudgebied. De genoemde bedrijven vallen onder Amerikaans toezicht en regels. Hierdoor is "weinig zicht op hoe en waar onze data worden beveiligd", aldus het CPB. En ook maar beperkte invloed op 'hoe er met onze data omgegaan wordt'.
De afhankelijkheid van Amerikaanse bedrijven manifesteert zich niet alleen op het gebied van de cloud. De VS is wereldwijd koploper op innovatie-gebied. In de top 50 van belangrijkste universiteiten wereldwijd, staan er 14 uit de VS. En slechts 4 uit Europa.
En natuurlijk profiteren Europese bedrijven ook wel van wat er in de VS wordt uitgevonden, maar er zitten ook flinke risico's aan. Als beleid in de VS verandert - bijvoorbeeld na een wisseling van de macht in het Witte Huis - kan dat de toegang tot wat er in de VS allemaal bedacht wordt afsnijden. Bijvoorbeeld als er exportrestricties komen.
Exportbeperkingen
En dat die ook in Nederland pijn kunnen doen, ondervond ASML na de invoering van de CHIPS and Science Act in 2022. Doel hiervan is de bescherming van de Amerikaanse chipindustrie, met 52 miljard dollar aan subsidie.
Behalve de subsidies bestaat het maatregelenpakket ook uit regels om het de concurrentie van buiten de VS moeilijker te maken. En dat raakt ASML, dat hierdoor bepaalde machines niet meer aan China mag verkopen.