Btw-verhoging kost je al snel paar honderd euro per jaar

Heb je voor je kinderen een abonnement op de Donald Duck, ga je geregeld naar de sportschool, af en toe naar een musical, in het weekend naar een voetbalwedstrijd en met het gezin een weekje naar een vakantiepark? Dan ben je daar over iets meer dan een jaar flink meer geld aan kwijt.

300 euro meer kwijt

RTL Z bekeek een aantal uitgaven die een gemiddeld gezin kan doen en waarvoor nu nog het lage btw-tarief van 9 procent geldt, maar die het kabinet vanaf 1 januari onder het hoge btw-tarief van 21 procent wil laten vallen.

Nu zouden die uitgaven je al snel zo'n 3000 euro kosten. Een verhoging van de btw komt neer op een prijsverhoging van 11 procent.

In dit voorbeeld zou je dat als gezin dus zo'n 300 euro per jaar kosten, ervan uitgaande dat het hogere btw-tarief volledig wordt doorberekend door bijvoorbeeld de sportschool.

Gat in begroting vullen

Het kabinet wil de btw flink verhogen om een gat in de begroting te dichten. Er is gekeken naar alternatieven om dit voor elkaar te krijgen, maar coalitiepartijen PVV, VVD, NSC en BBB konden het alleen eens worden over een verhoging van de btw. 

Sommige oppositiepartijen zochten naar andere manieren om geld op de begroting te vinden, zoals het heffen van accijns op vapes of het invoeren van een suikertaks, maar het kabinet wil liever andere zaken zoals een dagje weg extra belasten. Het hogere tarief zou in 2026 moeten ingaan.

Vandaag wordt nog over de verhoging gedebatteerd in de Tweede Kamer, maar de verwachting is niet dat er nog wat gaat veranderen. 

Bij de berekening die RTL Z maakt zijn we uitgegaan van een gezin van twee volwassenen met twee minderjarige kinderen. De keuzes die voor dit artikel zijn gemaakt zijn enigszins willekeurig. Het gemiddelde Nederlandse huishouden bestaat niet. Het ene gezin zal nooit naar een musical gaan en geen abonnement op een sportschool hebben, terwijl het andere vaker een boek koopt, of een weekendje weggaat.

Weekje weg het duurst

Van die uitgaven kost een weekje weg in de herfstvakantie het meeste geld, al gauw zo'n 900 euro. Als je dat achterwege laat, dan zou de btw-verhoging ruim 200 euro per jaar extra kosten.

Maar misschien ga je vaker naar een musical, een concert, een museum, of een weekendje weg, en dan ben je juist nóg meer kwijt.

'Meedoen is belangrijk'

Het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting, Nibud, heeft niet berekend wat het hogere btw-tarief voor sommige diensten betekent voor consumenten. Maar het is belangrijk dat je kunt meedoen in de maatschappij, aldus woordvoerder Karin Radstaak van het Nibud. Als producten of diensten duurder worden, dan kunnen sommige consumenten waarschijnlijk minder goed rondkomen, zegt zij. 

Maar ja, net als toen de energieprijzen stegen, kunnen sommige mensen nu al sommige uitgaven niet doen, dus voor hen verandert er dan minder, zegt Radstaak.  

'Lager schooladvies'

De voorgestelde btw-verhoging kan nog meer effecten hebben. Zo blijkt uit een analyse van ABN Amro dat naar schatting 146.000 kinderen een lager schooladvies als gevolg van een gebrek aan culturele activiteiten. Hetzelfde geldt voor 71.000 kinderen die onvoldoende aan sport deelnemen.

Volgens een onderzoek van economische onderzoeksinstantie SEO scoren kinderen die minder met cultuur in aanraking komen en minder kunnen sporten gemiddeld 1,5 punt lager op hun doorstroomtoets. Dit kan bijvoorbeeld het verschil betekenen tussen een vmbo-t- en een havo-advies, aldus Ward van der Stee van ABN Amro, die zich bij ABN op onder meer de vrijetijdssector richt.

De lagere scores kunnen invloed hebben op de toekomstige arbeidsmarkt, terwijl we juist te maken krijgen met vergrijzing en een arbeidstekort en het belangrijk is dat werknemers verschillende banen kunnen uitoefenen en flexibel blijven, zegt Van der Stee.

Hogere prijs zorgt voor lagere vraag

Hij wil overigens liever niet een link leggen met de voorgestelde btw-verhoging, omdat de bank het lastig vindt iets over het overheidsbeleid te zeggen, zegt hij.

Maar de voorgestelde btw-verhoging werkt niet mee, zegt hij wel. "In het algemeen geldt wel dat als iets duurder wordt, de vraag daarnaar daalt."

We gingen voor het gemiddelde gezin uit van een de volgende uitgaven:

• Een nieuw jaarabonnement op de Donald Duck.
• Een digitaal jaarabonnement op het AD.
• Een abonnement van een half jaar op de Flair.
• Een premium-abonnement voor een jaar op de sportschool bij Basic Fit.
• Twee kinderboeken per jaar.
• Twee boeken per jaar voor de ouders.
• Twee boeken als cadeau (voor vrienden of familie). 
• Twee keer per jaar een avondje uit voor de ouders naar een musical (samen even weg is ook belangrijk).
• Twee keer per jaar naar een kindervoorstelling (we namen oma mee naar Shrek en gingen met het gezin naar De Gorgels).
• Eén keer per jaar (bijvoorbeeld met pasen) drie nachtjes weg met het gezin.
• In de herfstvakantie een week met het gezin naar een vakantiepark.
• Eén keer per jaar met het gezin naar wetenschapsmuseum Nemo.
• Eén keer per jaar met het gezin naar een hockeytoernooi (EHL, in 2025 in Den Bosch) en een Champions League wedstrijd van Feyenoord.