Inhuren zonder kuren? 3 miljoen voor startup die checkt of zzp'er voldoet aan wet
Met de naderende handhaving van de wet DBA zitten veel werkgevers met kopzorgen. Kan die zzp'er aanblijven, of riskeer ik daarmee naheffingen, omdat het toch in loondienst moest? De Nederlandse startup Bubty belooft het antwoord te geven met een heuse digitale 'risico-check' die moet helpen om 'voor 100 procent' aan de regels te kunnen voldoen. Kenners hebben er hun twijfels bij.
Waar problemen zijn, zijn ondernemers die software lanceren. Daar verzekerden Lee Willoughby (27) en Benjamin Schriel (27), oprichters Bubty, alvast 3 miljoen euro aan financiering voor, zo vertellen ze aan RTL Z.
Dat geld komt van bestaande investeerders, want het bedrijf is al een jaar of drie actief als 'zzp-managementplatform'. Strengere regels of niet, zelfstandig ondernemen zonder personeel wordt steeds groter, zeggen de ondernemers. "Elk bedrijf heeft een systeem nodig om dat te kunnen managen", aldus Willoughby, die dat inmiddels met een team van vijftig mensen van de grond probeert te krijgen.
In één systeem
Van het proces rondom aannemen, de urenadministratie en uitbetalen, via Bubty kan dat in één systeem en kan dat als een soort huismerk worden ingezet binnen een bedrijf. Bubty heeft tot nu toe vooral klanten in de VS en het VK die HR-diensten verrichten, maar biedt de software aan in verschillende landen. Dat gebeurt via een abonnementmodel waaraan Bubty geld verdient.
Winst wordt er echter nog niet gemaakt, zeggen de ondernemers. Bubty deponeerde ook nog geen winst- en verliescijfers bij de Kamer van Koophandel. Uit de gegevens aldaar blijkt wel dat het bedrijf in 2022 een flink negatief eigen vermogen had.
Met het almaar groeiende aantal zzp'ers in Nederland en veel andere landen is het managen van freelancers voor bedrijven een heet hangijzer geworden, en daar spelen bedrijven zoals Bubty of concurrerende HR-dienstverleners zoals HeadFirst en Compagnon op in met verschillende management- en adviesdiensten.
Schepje bovenop
Met de naderende handhaving van de wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties (DBA) doet Bubty er een schepje bovenop: de afgelopen jaren werkten Lee en Willoughby aan extra software die een geautomatiseerd antwoord moet geven op de vraag of deze zzp'er wel aan de slag mag als ondernemer.
"Er zijn veel aanbieders van HR-software", zegt Hans Borgman, professor informatiesystemen aan de Universiteit van Amsterdam. En die zullen mogelijk ook dit soort applicaties ontwikkelen, als ze er niet al zijn. Volgens Bubty is het systeem echter uniek en niet zomaar te kopiëren: "We hebben er een paar jaar over gedaan."
Wet DBA
Per 1 januari 2025 gaat de Belastingdienst strenger handhaven op schijnzelfstandigheid bij zelfstandigen zonder personeel (zzp'ers). Het gaat om de wet deregulering beoordeling arbeidsrelaties (DBA) die in 2016 is ingevoerd. Hierin staat onder meer dat zelfstandigen niet onder gezag mogen werken. De handhaving van die wet werd meerdere keren opgeschort, omdat er onduidelijkheid was over de uitvoering.
De handhaving moet volgens het kabinet een zachte landing worden. Er wordt het eerste jaar nog niet beboet bij bedrijven die 'aantoonbaar aan de slag zijn' met de aanpak van schijnzelfstandigheid. Wel krijgen bedrijven die in de fout gaan vanaf januari meteen een naheffing opgelegd. Ze moeten dan alsnog loonheffingen en premies voor de zorgverzekering voor hun werknemers betalen.
Staat het stoplicht op groen, rood of oranje? "Op basis van onze screening krijg je dat te zien, en kun je stappen ondernemen", aldus Schriel. De software maakt hiervoor onder meer gebruik van data uit cv's, de Kamer van Koophandel en de webmodule van de Belastingdienst.
De software genereert een puntentelling: valt iemand tussen de 0 en 44 punten, dan is hij of zij zzp'er. Val je boven de 65, dan moet je in loondienst. Val je ertussen, dan moet je als werkgever bij voorkeur gaan kijken naar een andere manier van uitbetalen, bijvoorbeeld via payroll of een uitzendbureau, om de risico's af te dekken.
Bubty 'neemt risico's over'
Ook Bubty zelf kan de risico's overnemen door op te treden als detacheerder. "Bubty wordt dan de formele opdrachtgever in plaats van het bedrijf en neemt daarmee de juridische verantwoordelijkheden over", aldus de ondernemers.
Kun je via software garanderen dat bedrijven volledig aan de regels voldoen? Ja, zeggen ze bij Bubty. Volgens Willoughby zijn de regels duidelijk en zal zijn bedrijf "nooit iemand als zzp'er laten werken die geen zzp'er mag zijn." Daarvoor maken ze ook gebruik van juridisch adviseurs en geven ze desgewenst extra advies.
Om die reden zal het volgens de ondernemer ook niet komen tot naheffingen of boetes, al laat hij in het midden of zijn bedrijf die ook zal voldoen als toch blijkt dat er iets mis is gegaan.
Wet niet te vangen in software
Advocaat Boris Emmerig, die bedrijven over de wet DBA adviseert, heeft er zijn twijfels bij. Kun je het voldoen aan de wet DBA, en diens beoogde opvolger, afdekken met software? "Het korte antwoord is nee", zegt hij, en daarbij baseert de advocaat zich onder meer op een recente uitspraak van de Raad van State, de hoogste bestuursrechter, over de tekortkomingen van die wetten.
Bij de beoordeling van de vraag of iemand zzp'er is, zullen de feiten en omstandigheden van het geval uiteindelijk beslissend blijven, zegt de Raad. Exact zijn in je toetsing kan daarmee moeilijk worden waargemaakt. "Zo is het ook met software", zegt Emmerig. "Er zit zo veel variatie in arbeidsrelaties dat je het mijns inziens niet doenlijk is om dat te vangen in software, een algoritme of iets dergelijks. Dé wiskundige formule bestaat niet."
De ondernemers zien evengoed brood in hun systeem. "De handhavingsstress groeit onder inhurende bedrijven, zowel in Nederland als in veel andere landen", zeggen ze. En opdrachtgevers zoals Uber zijn in het verleden al flink op de vingers getikt door lokale autoriteiten, omdat ze niet aan de regels voldeden.