Landen sluiten overeenkomst over biodiversiteit 'om het leven te beschermen'
In Rome zijn alle landen van de wereld, met uitzondering van de VS, het eens geworden over het beter beschermen van de natuur. Er is een plan overeengekomen om met jaarlijks 200 miljard dollar uit verschillende bronnen het verlies van biodiversiteit tegen te gaan.
Voorzitter Susana Muhamad van de conferentie, en minister van milieu in Colombia, zei dat ze hoopt dat er een krachtig signaal uitgaat van het resultaat. "En dat verlicht ook deze donkere tijden", zei ze. "Dit is iets heel moois, want we zijn samengekomen voor de bescherming van het leven. En er kan niets belangrijker zijn dan dat."
Met het geld kunnen al eerder afgesproken doelstellingen uit 2022 worden nagekomen. In dat jaar werden historische afspraken gemaakt voor bijvoorbeeld de bescherming van kwetsbare ecosystemen, zoals het tropisch regenwoud, het terugdringen van schadelijke chemicaliën en het tegengaan van watervervuiling.
Doelen nakomen
De wereld probeert al jarenlang afspraken te maken om de verschraling van biodiversiteit tegen te gaan. Steeds meer planten- en diersoorten verdwijnen, of dreigen te verdwijnen. Daardoor komen hele ecosystemen onder druk te staan.
Milieuorganisaties verwelkomen dan ook het akkoord. Zo is Greenpeace positief over de afspraken die in Rome zijn gemaakt. Tegelijk waarschuwt de organisatie dat de gemaakte beloftes wel moeten worden nagekomen.
Volgens An Lambrechts van Greenpeace is er een goeie stap voorwaarts gezet, met de afspraken over financiering. "Maar het is slechts éen kant van de medaille, we moeten dringend ook de andere kant zien: er moet geld op tafel komen."
Achteruitgang stoppen
Op een eerdere top, in Colombia vorig jaar, was het niet gelukt om financieringsafspraken te maken. Nu dus wel. Daarnaast zijn nu ook regels vastgesteld over de naleving van het akkoord, met een waarborgingsmechanisme.
"Als het in Rome opnieuw was mislukt om deze afspraken te maken, had je alleen doelen gehad, zonder een manier om die doelen ook echt waar te maken", zegt Marcel Kok van het Planbureau voor de Leefomgeving.
Kok was als waarnemer in Rome. Volgens hem zijn de nieuwe afspraken erg belangrijk om de wereldwijde achteruitgang van de natuur te stoppen. Ook voor Nederland is dat goed, zegt hij.
Waddenzee en veevoer
"Wij hebben er niet alleen belang bij, maar ook een verantwoordelijkheid voor. Denk maar aan de Waddenzee, daar strijken elk jaar miljoenen vogels neer. De wereld wil dat wij dat gebied goed beschermen."
Een ander aspect vormt de Nederlandse import van grote hoeveelheden veevoer uit Latijns-Amerika. "De omzetting van natuurgebied naar landbouwgrond om dat veevoer te kunnen maken, is schadelijk voor de natuur", zegt Kok.
Een afspraak om landen hun zogenoemde ecologische voetafdruk van productie en consumptie te laten verkleinen heeft het in 2022 niet gehaald. Wel gaat er een moreel appel uit van de afspraken: landen moeten nadenken over de impact die hun importen in herkomstlanden kunnen hebben.
"We zullen steeds meer moeten nadenken over het minderen van dierlijke producten zoals melk en vlees”, zegt Kok. "Want dat komt de biodiversiteit en klimaat zeker ten goede."
Inheemse volken
De miljarden dollars, die voor een belangrijk deel bij elkaar gebracht moeten worden door rijke landen, hebben verschillende bestemmingen. Bijvoorbeeld bescherming van kwetsbare bossen en tropische veengebieden, die nu CO2 opslaan, om te voorkomen dat die CO2 vrijkomt.
Ook gaat er geld naar natuurgebieden die al ernstig aangetast zijn. Met speciale programma's kan die natuur worden hersteld. Aparte aandacht is er voor inheemse volken en lokale groeperingen.
"Die zorgen vanouds al beter voor de natuur", zegt Kok. "Maar tot nu toe hebben zij maar weinig toegang tot financiering." Volgens hem is er voldoende kennis hoe het geld goed besteed kan worden, en gaat het er vooral om dat het geld op de juiste plek terecht komt.
VS en Rusland
De VS deed als enige niet mee met de onderhandelingen. Maar dat heeft de rest van de wereld er niet van weerhouden om toch een deal te sluiten, ook Rusland niet. Volgens Kok was er een gedeeld gevoel dat er concrete stappen moesten worden gezet.
Ondanks alle huidige geopolitieke spanningen, en de moeizame onderhandelingen om klimaatverandering tegen te gaan, stelden landen zich positief op, zegt hij.
"Dit is toch een bewijs van ons allen dat het multilateralisme (internationale samenwerking om grote problemen op te lossen, red) toch nog steeds werkt. Er waren wel pijnpunten, maar landen werkten uiteindelijk constructief samen."