Advies van finfluencers is weinig waard, zegt universiteit: 'Kost je geld'

Dat blijkt uit een analyse van onderzoekers van de Universiteit Utrecht. Een week nadat financiële influencers een advies gaven, was het rendement tot 2 procent lager dan het gemiddelde van andere beleggingen, becijferen ze.

Instagram, Youtube, Tiktok

Niet eerder werden de resultaten van beleggingsadviezen van finfluencers gemeten. Finfluencers geven beleggingsadvies via Instagram, Youtube of Tiktok over bijvoorbeeld aandelen of cryptomunten.

Er zijn heel wat van dit soort influencers in ons land, en er zijn heel wat consumenten die hun adviezen zien langskomen. Volgens een onderzoek van de Autoriteit Financiële Markten (AFM) uit 2021 waren er meer dan 150 Nederlandse finfluencers, die in totaal ruim 1,1 miljoen mensen bereikten.

Het onderzoek van de Universiteit Utrecht richtte zich op een groep van ongeveer 21 personen met meer dan 1000 volgers op sociale media, en die adviezen geven over aandelen en crypto's.

Bekende finfluencers zoals Madelon Vos en Veronique Estié, werden bijvoorbeeld onder de loep gelegd. In totaal zijn meer dan 450 adviezen, gegeven over vier jaar tijd, onderzocht.

Slechter af met 'advies'

De koers van aandelen die door finfluencers werden getipt was na een week 1 procent lager in vergelijking met wat de aandelenbeurs als geheel had gepresteerd. Bij cryptomunten was de koers na een week zelfs 2 procent lager dan de markt als geheel.

Er is niet gekeken naar de koersontwikkeling op de wat langere termijn. Dat is volgens Dirk Gerritsen, één van de onderzoekers, bewust. Hoe langer je kijkt, hoe meer factoren er kunnen meespelen en bijvoorbeeld dingen die finfluencer ook niet wist. 

"Daarbij dachten we dat, als finfluencers echt iets nieuws zou ontdekken in een analyse, je dan direct de koers zou zien reageren", zegt hij.

'Kuddegedrag'

Uit het onderzoek blijkt dat de finfluencers vooral beleggingen aanprijzen die het in het verleden goed deden. Dat zou aantonen dat ze vooral de markt volgen, en hun advies niet baseren op financiële kennis.

Daarnaast spreekt het onderzoek over kuddegedrag. Als het om aandelen gaat dan geven finfluencers adviezen waar professionele analisten enthousiaster zijn geworden, legt Gerritsen uit. Maar eigenlijk werden voorafgaand aan het advies van finfluencers die professionele analisten alweer minder enthousiast, zegt hij. De finfluencers volgen gewoon wat in de afgelopen maanden 'hot' was, aldus de onderzoeker.

Eigen belang

Strikt genomen zijn het geen adviezen die de finfluencers geven, maar aanbevelingen. Niet iedereen mag namelijk zomaar een beleggingsadvies geven. "Maar de scheidslijn is vrij dun", zegt Gerritsen. Een advies is persoonlijk, waarbij je persoonlijke omstandigheden worden meegenomen. Aanbevelingen zijn juiist algemeen, dus niet gericht aan een bepaald persoon.

Ook bij aanbevelingen moet je echter aan zorgvuldigheidseisen voldoen. Zo moet je duidelijk onderscheid maken tussen feiten en meningen, zegt de onderzoeker. En je moet aangeven wat je eigen belang is. "Maar dat zien we heel weinig."

Hij refereert aan beleggingsplatform Bux, dat onlangs van de AFM een boete van 1,6 miljoen euro kreeg, omdat het finfluencers en bestaande klanten inzette om nieuwe klanten te lokken, en dat mag niet.

"Uiteindelijk zijn het de finfluencers die er geld aan verdienen, en niet zozeer de beleggers die luisteren naar hun adviezen."

Niet alle adviezen bekeken

Volgens Gerritsen hebben de onderzoekers niet alle adviezen kunnen bekijken. Zo zou het kunnen dat de slechtste adviezen offline zijn gehaald, zegt hij. Ook kon niet worden achterhaald wat er is geadviseerd via social media die niet zomaar voor iedereen toegankelijk zijn.

Of finfluencers soms eerst zelf een aandeel kopen, vervolgens een positief advies geven en daarna weer verkopen, hebben de onderzoekers niet bekeken. "Maar uit internationaal onderzoek weten we wel dat dat gebeurt, misschien is dat één van de redenen dat koersen na een aanbeveling dalen."

Madelon Vos

In een reactie op LinkedIn zegt Madelon Vos het niet eens te zijn met het onderzoek van de Universiteit Utrecht. Zij zegt geen financieel of beleggingsadvies te geven en zichzelf niet als finfluencer te zien.

"In tegenstelling tot wat nu gesuggereerd wordt, spreek ik niet over alternatieve coins, tokens of individuele aandelen."

De Autoriteit Financiële Markten (AFM)deed eerder onderzoek naar finfluencers en concludeerder dat ze zich vaak niet aan de regels houden, zo zie je in deze video.