Handelsoorlog barst los: Trump legt EU importtarief van 20 procent op

Het hangt al weken in de lucht: 2 april wordt 'Liberation Day' (bevrijdingsdag), zoals Trump het zelf noemt. Op deze dag leggen de Amerikanen brede importheffingen op aan een grote hoeveelheid andere landen. Dat moet de Amerikanen 'bevrijden' – vandaar de wonderlijke naam – van de afhankelijkheid van buitenlandse goederen. 

Wederkerige tarieven

Dat wil Trump bereiken door ieder land waar Amerika handel mee drijft een eigen importtarief op te leggen. De Europese Unie krijgt een heffing van 20 procent om de oren, China zelfs van 34 procent. Trump zei tijdens het aankondigen van de handelstarieven dat daarbij naar het gemiddelde is gekeken van de tarieven die door de handelspartners zijn opgelegd. 

Andere landen - zowel vrienden als vijanden - hebben de Verenigde Staten 'geplunderd', zei Trump tijdens de aankondiging:

Een harde lijn van Trump op de tarieven, zegt Amerika-correspondent Erik Mouthaan. "Europese producten, dus ook uit Nederland, worden 20 procent duurder voor Amerikanen. Dit zal zeker leiden tot een tegenreactie van Amerika’s handelspartners, en dus mogelijk een handelsoorlog  - met grote economische gevolgen. Volgens banken in de VS komt een recessie nu dichterbij."

Volg de laatste ontwikkelingen in ons liveblog. 

Trump: gematigd beleid

Maar Trump presenteert zijn beleid juist als 'gematigd' door te benadrukken dat zijn land minder zal heffen op bijvoorbeeld Europese producten dan landen uit de EU heffen op Amerikaanse producten, aldus Mouthaan. 

"De Europese Unie 'draait ons een poot uit' met hun tarieven, zegt Trump, en claimt dat de EU gemiddeld 39 procent tarieven heft op Amerikaanse producten", zegt Mouthaan. 'Wij zullen iets minder heffen, maar wel 20 procent', zei Trump daarop.

De importheffingen die Trump vandaag heeft aangekondigd, variëren van 21 procent voor Ivoorkust, 37 procent voor Bangladesh tot 49 procent voor Cambodja. Bovendien voert de VS een basisheffing in van 10 procent voor alle landen die geen eigen heffing krijgen. 

De wederkerige tarieven zullen waarschijnlijk ingaan op 9 april, zegt een woordvoerder van het Witte Huis. Trump zelf stelde in zijn aankondiging nog 'onmiddellijk'. De basisheffing zou op 5 april in moeten gaan. 

Tussentijds aanpassen

Een aantal goederen valt niet onder deze heffingen: aluminium en staal, auto's en auto-onderdelen, halfgeleiders, hout en farmaceutische producten. Ook houdt Trump de mogelijkheid om de wederkerige tarieven aan te passen: omhoog als handelspartners terugslaan, omlaag als ze in de meewerkstand gaan.

"De EU zit niet te wachten op een tarievenoorlog, maar heeft er tegelijkertijd geen geheim van gemaakt dat Amerikaanse importheffingen niet onbeantwoord zullen blijven", zegt politiek verslaggever Roel Schreinemachers. 

'Gericht en proportioneel'

De Europese tegenreactie zal 'gericht en proportioneel' zijn, zo is steeds gezegd. Gericht om echt pijn te doen. Maar wel proportioneel, om de mogelijkheid open te houden om op een later moment in onderhandelingen alsnog tot een vergelijk te komen. 

"In Brussel hopen ze dat Washington vroeg of laat inziet dat niemand gebaat is bij een lang, slepend handelsconflict."

Trump wil met de maatregelen de Amerikaanse industrie laten opbloeien, en voor nieuwe banen zorgen, zegt RTL Z beurscommentator Durk Veenstra. "Of dat gaat lukken valt te bezien." 

'Grotere kans op recessie'

Het wachten is nu op de reactie van getroffen landen. Pas daarna kan er een begin van een balans worden opgemaakt. Veenstra gaat er vanuit dat het resultaat minder handel, hogere prijzen en lagere groei zal zijn, met een grotere kans op een recessie.

Beleggers reageren geschrokken, zegt hij. "De futures doken tijdens de bijeenkomst diep in het rood. Trump pochte tijdens de bijeenkomst nog over de koersstijgingen in zijn eerste termijn."

Op de nabeurs in Amerika gingen sommige bedrijven 23 tot 25 procent onderuit. Ook de indices doken in het rood door de aangekondigde invoertarieven: de S&P 500 verloor 2 procent, de Nasdaq 3,3 en de Dow Jones 1 procent.

Importheffingen zijn extra belastingen die bedrijven betalen over de waarde van goederen die ze importeren. Hoewel president Trump de heffingen geregeld 'belastingen voor het buitenland' noemt, worden de heffingen dus juist betaald door Amerikaanse bedrijven die importeren.

Waarom importheffingen?

Waarom zou je dan die importheffingen opleggen? Door producten van buiten de VS extra te belasten, worden ze duurder. Dat moet ervoor zorgen dat Amerikaanse bedrijven weer in de VS gaan produceren én dat buitenlandse bedrijven fabrieken openen in de VS.

Maar Trump gebruikt ook andere argumenten voor de heffingen: zo zouden ze veel extra inkomsten voor de staat opleveren. Die vlieger gaat trouwens alleen op als Amerikaanse bedrijven blijven importeren uit het buitenland, waarmee het eerste argument vervalt.

Als laatste zet de nieuwe Amerikaanse regering importheffingen ook in om landen onder druk te zetten, om iets anders gedaan te krijgen. Bijvoorbeeld het beperken van migratie en drugscriminaliteit, in het geval van Mexico en Canada.

Er zou nóg een reden kunnen zijn voor Trumps heffingen, die zie je in onderstaande video: