Nibud keert zich tegen bevriezen sociale huren: 'Verhogingen zijn te betalen'
De salarissen stijgen dit jaar harder dan de huren en daarom is de door het kabinet aangekondigde huurbevriezing voor sociale huurwoningen niet noodzakelijk, zegt budgetinstituut Nibud. De organisatie noemt de maatregel 'sympathiek,' maar waarschuwt voor een forse verhoging na afloop van de huurbevriezing.
In april kondigde het kabinet aan dat de huren van ruim 2 miljoen woningen van woningcorporaties tot 2027 niet worden verhoogd. De zogenoemde huurbevriezing krijgt veel kritiek, omdat het een gat slaat in de inkomsten van woningcorporaties en die kunnen daardoor minder nieuwe huizen bouwen of huizen verduurzamen.
Valt wel mee
Het Nibud sluit zich aan in de rij met instanties die niet staan te juichen vanwege de lastenverlichting voor sociale huurders. Volgens het Nibud zijn de huren van sociale huurwoningen op dit moment betaalbaar. Dankzij de gestegen lonen konden de meeste huishoudens in de sociale huursector de aangekondigde stijging van 4,5 procent wel aan.
De zogenoemde woonquote, het deel van een inkomen dat iemand kwijt is aan woonlasten, daalt dit jaar licht. Mensen met een baan krijgen meer salaris en betalen minder belasting, daardoor daalden de woonlasten ten opzichte van het inkomen, berekende het Nibud in februari al.
Zo vormen de sociale huurlasten van een gezin met 2 kinderen en een modaal inkomen gemiddeld 18,8 procent van het inkomen, in 2022 was dat nog bijna 20 procent. Voor een koppel met een inkomen op bijstandsniveau in een sociale huurwoning zijn de woonkosten zelfs gedaald naar 11,5 procent van het inkomen.
AOW'ers en alleenstaande ouders met een klein inkomen zien hun woonlasten echter nauwelijks afnemen en profiteren dus wel flink van de huurbevriezing.
Sympathiek
Na afloop van een huurbevriezingsperiode volgt vaak weer een forse huurstijging, zegt Karin Radstaak, woordvoerder van het Nibud.
"Na de vorige huurbevriezing in 2021, stegen de de huren flink in de jaren daarna. Een geleidelijke stijging door de jaren heen is voor de meeste mensen veel fijner dan zo’n enorme schok na afloop van een huurbevriezing", zegt Radstaak. "Dit is sympathiek, maar de vraag is wat het op de langere termijn oplevert."
Boodschappenbonus
Het Nibud heeft geen rekening gehouden met de komst van een zogenoemde 'boodschappenbonus', die onderdeel is van de huurbevriezingsplannen. Doordat de huren voor sociale huurwoningen niet omhoog gaan, blijft er veel huurtoeslag op de plank liggen.
Het kabinet belooft om in totaal 1 miljard van die overtollige huurtoeslag alsnog uit te keren aan de ontvangers, in de vorm van een bonus. Dit geeft veel mensen volgend jaar een vrij besteedbaar financieel extraatje.
Naast het Nibud heeft vandaag ook het Adviescollege Toetsing Regeldruk (ATR), dat het kabinet adviseert, laten weten geen voorstander te zijn van de huurbevriezing.
Lost geen probleem op
Minister Mona Keijzer (Volkshuisvesting) maakt volgens het ATR niet duidelijk hoe groot het probleem van gestegen huren is, en in hoeverre haar wet dit probleem oplost. Ook moet de minister uitleggen wat de gevolgen zijn voor de bouw van nieuwe woningen en de verduurzaming van bestaande woningen. Ook moet duidelijker worden hoe de woningcorporaties gecompenseerd kunnen worden voor de gemiste huurinkomsten.
Volgens hoogleraar woningmarkt Peter Boelhouwer had het kabinet met Prinsjesdag met compensatie moeten komen voor de woningbouwcorporaties, om een woningbouwinfarct af te wenden, zo zie je in deze video.
