Ex-reclamemaker van HEMA krijgt 350.000 euro na overnameflop

Dat blijkt uit een recente uitspraak van de rechtbank Amsterdam.

Reclamereus

Candid is een marketingbedrijf, dat in 2007 werd opricht door de Armeens-Nederlandse ondernemer Gérard Ghazarian. Het bedrijf groeide na 2018 door een trits overnames uit tot een aanzienlijke speler in de reclamewereld. Inmiddels is de reclamereus met zo'n 330 voltijdsmedewerkers goed voor een omzet van 138 miljoen euro.

In de zomer van 2019 nam Candid het succesvolle Amsterdamse reclamebureau XXS over. XXS was eind jaren negentig opgericht door drie reclamemakers onder wie Piet Hein Smit, en werkte voor klanten als EasyJet, Dirk van den Broek, het Rode Kruis en HEMA.

XXS stond bekend voor opmerkelijke uitingen, zoals de HEMA-campagne die in 2016 werd gemaakt voor de Gay Pride, met t-shirts met rookworsten en tompoezen. In de loop der jaren had het bedrijf zo een kast vol Effies, Lampen en andere belangrijke reclameprijzen verzameld.

Miljoenendeal

De overname van XXS was een miljoenendeal. Candid betaalde de oprichters 3 miljoen euro in cash, en nog eens 1,5 miljoen euro in aandelen Candid. Ook konden zij aanspraak maken op winstdelingen.

Maar onder de nieuwe eigenaar ging het al snel mis met XXS. Als gevolg van geschillen met de oprichters werd het management al in 2020 vervangen, en voerde een interim-directie een ingrijpende reorganisatie door. De coronacrisis hielp dat jaar ook niet mee.

Terugkeer oprichter

Eind 2020 vertrokken twee van de drie oprichters van XXS definitief bij het bedrijf, maar Piet Hein Smit keerde miraculeus terug als managing director. Smit slaagde er in 2021 echter niet meer in om XXS weer op de rails te krijgen.

Nadat moederbedrijf Candid in 2022 het Britse Creature UK overnam, mocht XXS het nog even proberen onder de nieuwe naam Creature Amsterdam. In vakblad Marketingtribune omschreef Smit dat destijds  nog als een 'groot moment' en 'een prachtige ontwikkeling voor XXS Amsterdam'. 

Stekker eruit

Maar ook onder de nieuwe naam keerden de successen niet terug. Eind 2022 verbrak Candid de managementovereenkomst met Smit. En in april 2023 trok het moederbedrijf de stekker helemaal uit XXS. Daarmee kwam volgens marketingvakblad Fonk een 'einde aan een roemrucht stukje Nederlandse reclamegeschiedenis'.

Nu blijkt dat Candid daarmee echter nog niet van Smit af was. Omdat de reclameman in 2019 een pluk aandelen in het moederconcern had gekregen, bleef hij aandeelhouder in het bedrijf. Eind 2023 sleepte Candid Smit voor de rechter, om hem zijn aandelen afhandig te maken.

Eis half miljoen

Centraal in die ruzie stonden de voorwaarden waaronder Candid de ongewenste aandeelhouder kan uitkopen. Smit eiste achterstallige salaris van 37.000 euro en zo'n 460.000 euro voor zijn aandelenpakket, dus samen bijna een half miljoen euro.

Candid wilde de oprichter van XXS geen cent aan salaris betalen, en voor zijn aandelen slechts 10 procent van de waarde die zij eind 2022 vertegenwoordigden. Dat was nog geen 47.000 euro. Volgens het marketingbedrijf was Smit 'onbekwaam en ongeschikt', en verantwoordelijk voor de geflopte overname van XXS. 

Daarbij wees Candid op de 'neerwaartse spiraal waarin XXS onder leiding van Smit terecht was gekomen', met als gevolg een negatieve brutowinst in 2022 waardoor Candid 'geen andere keuze zou hebben gehad dan de activiteiten van het bedrijf te staken'.

Onrust

Uit de recent openbaar geworden uitspraak blijkt nu dat de rechtbank Amsterdam daar niet in mee gaat. Volgens de rechter blijkt uit niets dat Smit slecht werk leverde. Integendeel, de rechter ziet in steunbetuigingen van klanten, persberichten over nieuwe klussen en interne mails en appjes juist aanwijzingen voor het tegendeel.

Volgens de rechter is de ondergang van XXS waarschijnlijk eerder te wijten aan andere factoren, zoals onrust onder personeel en klanten na de reorganisatie door het tijdelijke nieuwe management in 2020,  de coronacrisis, en de verkeerde strategische keuzes die Candid maakte.

Ongeloofwaardig

De Amsterdamse rechtbank tikt Candid daarom hardhandig op de vingers. "De conclusie is dat het negatieve beeld dat Candid van Smit heeft geprobeerd te schetsen (…) ongeloofwaardig is te noemen. Het voorgaande schuurt des te meer nu XXS – onbetwist – in de 23 jaar voor de overname onder leiding van Smit altijd succesvol is geweest."

Volgens de rechter moet de overnamesom voor de aandelen van Smit niet 10 procent van de waarde zijn, maar 75 procent. Daarmee valt te becijferen dat Candid de reclamemaker zo'n 350.000 euro voor zijn belang moet betalen.

Gerehabiliteerd

Hoofd Juridische Zaken Anne van den Berg van Candid wil niets over de zaak of de uitspraak kwijt. "De zaak is nog onder de rechter, en de termijn waarin wij nog in beroep kunnen gaan loopt nog. Ook zijn wij nog in overleg. Daarom houden wij de zaak nog intern binnen Candid en gaan wij hier geen uitspraken over doen."

Smit laat weten op dit moment inhoudelijk niet op de zaak te willen reageren. "Het enige wat ik er nu over kan zeggen is dat ik blij ben dat het vonnis recht doet aan de waarheid. Ik voel me door deze uitspraak dan ook volledig gerehabiliteerd."

Candid kan niet betalen

Een ongeluk komt nooit alleen. Uit het eerder deze maand bij de Kamer van Koophandel (KvK) gedeponeerde jaarverslag over 2024 blijkt dat het Candid de laatste jaren niet voor de wind gaat. Het marketingconcern leed vorig jaar een verlies van 3,6 miljoen euro. Het jaar daarvoor bedroeg het verlies zelfs 4,8 miljoen euro.

Door de verliezen zijn de financiële buffers van het bedrijf volledig verdampt. Aan het einde van het boekjaar 2024 was het eigen vermogen 18,3 miljoen euro negatief. Toch is Candid positief over de toekomst, mede dankzij een herfinanciering afgelopen april. "Uit een onderzoek is gebleken dat het bedrijf beschikt over genoeg financiële middelen, weerstand en toegang tot financieringen om te blijven voortbestaan", alus het verslag.

Anne van den Berg, hoofd Juridische Zaken van Candid, licht toe dat de herfinanciering wel een drempel heeft opgeworpen voor de uitkoop van Smit. Van de financiers mag Candid namelijk geen geld uitgeven als dat niet leidt tot mogelijke nieuwe opdrachten. "Het aankopen van certificaten zoals die van Piet-Hein Smit/XXS is daar een voorbeeld van. Dit is een cash-out die niet leidt tot potentiële nieuwe business en heeft daarmee niet de instemming van onze financier", aldus Van den Berg.