Geen politieke advertenties meer op Facebook en Instagram, vlak voor Nederlandse verkiezingen
Europese gebruikers krijgen vanaf begin oktober geen politieke advertenties meer te zien op Facebook, Instagram en Messenger. Strengere EU-regels hebben er volgens moederbedrijf Meta voor gezorgd dat dit besluit wordt genomen. Het besluit komt vlak voor de Nederlandse verkiezingen van 29 oktober.
Zelf was Meta het liefst doorgegaan met het laten plaatsen van politieke advertenties. Volgens het bedrijf krijgen gebruikers zo toegang tot informatie over de politici die hen vertegenwoordigen. Voor politici zou het een 'kosteneffectieve' manier zijn om hun doelgroep te bereiken.
Waar Europa politieke inmenging wil tegengaan, rept de Amerikaanse techgigant in het persbericht over 'een onhoudbaar niveau van complexiteit en juridische onzekerheid voor adverteerders'. "Opnieuw zien we hoe regelgeving in feite populaire producten en diensten van de markt verdrijft, wat keuzevrijheid en concurrentie vermindert", schrijft het bedrijf.
Meer transparantie
De EU wil meer transparantie rondom politieke reclames. Hierdoor moet bijvoorbeeld duidelijk worden wie betaald heeft voor de reclames, en of er gebruikt wordt gemaakt van 'targeting'. Dit is een vorm van gerichte reclame op basis van bijvoorbeeld woonplaats, leeftijd, geslacht of interesses. Dit 'targeten' mag volgens de regels pas na expliciete toestemming, en alleen bij volwassenen.
Facebook kreeg in 2019 een recordboete vanwege het Cambridge Analytica-schandaal, waarbij gegevens van 87 miljoen Facebook-gebruikers stiekem werden misbruikt voor gerichte politieke advertenties in aanloop naar de Amerikaanse verkiezingen van 2016.
De nieuwe strengere Europese regels gaan in oktober in. Meta hoefde niet te stoppen, maar doet naar eigen zeggen toch 'om ervoor te zorgen dat de politieke advertenties op onze platforms authentiek zijn'.
In Brussel is men vooral bang voor buitenlandse inmenging. "Met de snelle ontwikkeling van sociale media en de toename van geopolitieke spanningen wordt de EU geconfronteerd met een groter risico dat buitenlandse partijen verkiezingen en democratische processen in de hele EU proberen te verstoren", staat op de site van het Europees Parlement.
Nieuwe verkiezingen
De regels moeten voorkomen dat bepaalde landen desinformatie verspreiden via politieke advertenties. Zo werd al in 2019 een sterke toename van Russische propaganda gesignaleerd.
Tsjechische media berichtten vorig jaar dat Europese politici geld uit Rusland zouden hebben gekregen om Russische propaganda te verspreiden. Volgens de Tsjechische inlichtingendiensten ging het ook om Nederlandse politici. FvD-leider Thierry Baudet en FvD-Europarlementariër Marcel de Graaff werden genoemd. Die eerste noemde beschuldigingen 'abjecte onzin'.
Verder probeerde Rusland eind vorig jaar en ook dit jaar de verkiezingen in Roemenië en Polen te beïnvloeden middels desinformatie op sociale media. De eerste ronde van de verkiezingen in Roemenië moesten zelfs opnieuw in mei, vanwege vermoedens van inmenging bij de verkiezing in december 2024.
Inmenging kan ook uit andere landen dan Rusland komen. Ook partijen uit andere EU-landen kunnen zich bemoeien met landen waarmee ze in dezelfde unie zitten. Ook daarvoor zijn de regels bedoeld.
De Nederlandse Tweede Kamerverkiezingen zijn op woensdag 29 oktober.
Correspondent Jeroen Akkermans nadat bekend was geworden dat de Roemeense verkiezingen opnieuw moesten vanwege desinformatie: