Zorgmedewerkers hebben het drukker door uitstroom zzp'ers: 'Bezetting blijft uitdaging'
Zorgmedewerkers hebben het drukker gekregen vanwege de uitstroom van ZZP'ers. Doordat de overheid strenger is gaan handhaven op schijnzelfstandigheid, is het aantal zelfstandigen in de zorg in een jaar tijd met 8 procent afgenomen, meldt ING Research. "Bezetting blijft een grote uitdaging", aldus de onderzoekstak van de bank.
Door de uitstroom van ZZP'ers moet het huidige 'vaste' zorgpersoneel meer werk doen in minder uren. Volgens ING is het aantal zorgvacatures in het tweede kwartaal van dit jaar tot recordhoogte gestegen, terwijl het ziekteverzuim niet (meer) afneemt. "Wachttijden voor patiënten blijven daardoor lang."
Vanaf januari kan de Belastingdienst weer strenger controleren op schijnzelfstandigheid. Bij zo'n controle zal worden gekeken of zo'n zzp'er wel echt een ondernemer is, of dat er sprake is van een verkapt dienstverband. Een zelfstandige die bijvoorbeeld net zoals een 'vaste' collega ingeroosterd wordt, moet volgens de Belastingdienst behandeld worden als een echte werknemer.
Waarom strenger?
Ook wordt er bijvoorbeeld gekeken naar het aantal opdrachtgevers. Voor zzp'ers zaten er voordelen aan het 'oude systeem'. Ze waren flexibel en konden bijvoorbeeld langer op vakantie of nachtdiensten laten schieten. Opdrachtgevers konden relatief goedkoop (zonder dat ze contracten hoeven uit te delen) de gaten in roosters opvullen.
Toch valt er ook wat voor te zeggen dat de Belastingdienst strenger gaat handhaven. Werknemers die noodgedwongen zzp'er zijn, kunnen makkelijker in dienst komen.
Balans
Deze bescherming van werkenden (ziekteverlof, WW, pensioen) is ook één van de redenen om strenger te handhaven. Het is de bedoeling dat 'balans' op de arbeidsmarkt hersteld wordt. Dus dat het onderscheid tussen werknemers en echte ondernemers duidelijk wordt. Ook op het gebied van belastingen, inkomsten en risico's.
Deze strengere regels gelden voor alle sectoren, en dus ook voor de zorg, waarin veel met zzp'ers werd gewerkt. "In 2024 was bijna één op de tien zorgprofessionals als zzp’er werkzaam, een verdubbeling ten opzichte van tien jaar geleden", schrijft ING. De bank spreekt nu van een omslag.
"Zorgaanbieders zijn huiverig om zzp’ers in te zetten vanwege onduidelijkheden rond de definitie van (schijn)zelfstandigheid en het toegenomen risico van naheffingen." Het aantal zorg-zzp’ers lag het eerste kwartaal van dit jaar 8 procent lager dan het eerste kwartaal van 2024. Deze ontwikkeling zal zich volgens de bank doorzetten. In de thuiszorg is de teruggang het sterkst.
ZZP'ers die sector verlaten
Een deel van de zelfstandigen gaat in dienst, maar zo'n 10.000 (voormalige) zzp'ers verwacht de sector te verlaten. Dit zorgt ervoor dat er meer werk op het bordje van de huidige zorgmedewerkers komt. Het gebruik van 'digitale toepassingen' en de inzet van van mantelzorgers vangen een deel van de klappen op. Zo kan AI ervoor zorgen dat de administratielast minder wordt.
Toch blijft de zorg worstelen met een hoog ziekteverzuim en personeelstekorten. ING zegt dat het aantrekken van zorgprofessionals van buitenlandse afkomst mogelijkheden biedt. Dit gebeurt volgens de bank in vergelijking met andere landen nog maar beperkt.
Zijn maaltijdbezorgers van Deliveroo zzp'ers of niet? In de onderstaande video is te zien dat de rechter zich over deze vraag boog: