Ondanks steun Humberto Tan maakte 'schoonkoker' ACE miljoenenverliezen
De failliete Amsterdamse kooktoestellenfabrikant African Clean Energy (ACE), die werd gesteund door presentator Humberto Tan en gefinancierd door Postcodeloterij-oprichter Boudewijn Poelmann, liep voor geen meter. Het bedrijf dat mensen in ontwikkelingslanden schoner wilde laten koken, boekte een verlies van bijna 6 miljoen euro in drie jaar.
Dat blijkt uit het eerste faillissementsverslag van curator Daphne Beunk. De curator, die is aangesteld om het faillissement af te wikkelen, doet nog onderzoek naar de mogelijkheden van een doorstart.
Schoon kooktoestel
African Clean Energy werd in 2011 opgericht door ondernemer Stephen Walker en zijn zoon Ruben. Het bedrijf ontwikkelde een kooktoestel, dat veel minder schadelijke gassen uitstoot dan traditionele kookmethoden. Met een bijbehorend zonnepaneeltje kunnen gebruikers ook een mobiele telefoon opladen of een lampje laten branden.
De afgelopen zeven jaar kreeg ACE de wind in de zeilen dankzij de groeiende bekendheid van het belang van schoner koken voor gezondheid en klimaat. Het bedrijf ontving subsidiegelden en in 2022 een miljoeneninjectie van onder meer het duurzame investeringsbedrijf Phase2Earth van Postcodeloterij-miljonair Boudewijn Poelmann.
Humberto Tan
Ook kreeg African Clean Energy steun van televisiepresentator Humberto Tan. Na een bezoek aan een project in Afrika in 2018 werd hij actief als ambassadeur van het bedrijf. Ook is Tan sinds 2019 bestuurder van een stichting die het bedrijf steunt en financiert.
Dankzij zijn ruime ervaring met publieke optredens was Tan volgens het strategieplan van de stichting een van de twee 'kopstukken' van de organisatie, die bewustwording rondom het belang van de activiteiten van ACE moesten versterken. Ook haalt de stichting geld op met de verkoop van foto's die Tan in Afrika maakte, met prijzen tussen de 2.650 en 50.000 euro.
Tot afgelopen zomer leek er geen wolkje aan de lucht. Begin augustus kondigde African Clean Energy nog aan een nieuwe productievestiging in Kenia te openen, en CO2-certificaten te gaan uitgeven. In het meest recente jaarverslag schreven bestuurders Judith en Ruben Walker te verwachten dat de geldschieters hun financiering zouden voortzetten. Ook zou er belangstelling zijn van potentiële nieuwe investeerders.
Bankroet
Maar in september ging African Clean Energy plotseling op de fles. Woordvoerster Rebecca Wilson wilde destijds tegen RTL Z alleen het faillissement bevestigen, maar verder niet ingaan op vragen over de oorzaak van het bankroet.
Uit het zojuist verschenen faillissementsverslag blijkt nu dat ACE jarenlang miljoenenverliezen leed, die bovendien een veelvoud waren van de omzet. Zo maakte het bedrijf in 2021 ruim 1,1 miljoen euro verlies, op een half miljoen euro omzet. Een jaar later was dat bijna 2,4 miljoen euro, op een omzet van bijna 9 ton. En in 2023 bedroeg het verlies ruim 2,4 miljoen euro, drie keer zoveel als de omzet van bijna 8 ton.
Verlies aan vertrouwen
Mede als gevolg van de jarenlange verliezen besloten investeerders van het bedrijf de geldkraan dicht te draaien, schrijft curator Daphne Beunk in haar verslag. "Het verlies van vertrouwen in het bedrijfsmodel werd veroorzaakt door aanhoudend ondermaatse prestaties op het gebied van de verkoop van cookstoves, de terugbetaling van verstrekte leningen, de synchronisatie van operationele data en verkoop op kredietbasis."
Daarnaast noemt het verslag de 'toenemende onzekerheid in de carbon credit markt' als factor waardoor African Clean Energy geen nieuwe investeerders of kredietverstrekkers wist aan te trekken. Het bedrijf wilde geld verdienen met de verkoop van zogenoemde 'carbon credits' of CO2-rechten, op basis van de door de kooktoestellen gegenereerde reductie van CO2-uitstoot. Door dergelijke rechten te kopen, kunnen vervuilende bedrijven hun uitstoot compenseren.
Onverwacht einde
Volgens het bestuur van African Clean Energy besloten de aandeelhouders waaronder de steenrijke Postcodeloterij-oprichter Poelmann 'onverwacht en zonder overgangsperiode' een noodzakelijke vervolginvestering van 2 miljoen euro niet te verstrekken, waardoor een 'acuut tekort aan werkkapitaal' ontstond.
Door de onverwachte beslissing en het ontbreken van een overgangsperiode kreeg het bedrijf volgens de bestuurders 'onvoldoende tijd om alternatieve kapitaalbronnen aan te trekken'. Daarmee werd een faillissement onafwendbaar.
Tegenvallende fotoverkoop
Ook de verkoop van foto's van Humberto Tan viel tegen, blijkt uit de jaarverslagen van de aan African Clean Energy gelieerde stichting. Als gevolg van de coronapandemie kon de stichting jarenlang niet een tweede fundraiser organiseren, waarbij geld zou worden opgehaald met de verkoop van de gesigneerde foto's. In totaal bracht de verkoop van foto's tot 2023 een kleine 10.00 euro op.
In een reactie bevestigt Tan dat hij bestuurder van de stichting is, en voor African Clean Energy heeft gefotografeerd. Ook stuurt hij bovenstaande foto, als voorbeeld. Daarnaast benadrukt hij niet actief te zijn geweest bij het bedrijf zelf. "Ik heb nul betrokkenheid gehad bij de bedrijfsvoering, geen enkel financieel belang, dus snap niet zo goed wat ik te maken heb met het faillissement", appt hij.
Of de stichting na het faillissement nu wordt opgeheven, of mogelijk nog een rol speelt bij een eventuele doorstart van het bedrijf zegt hij niet te weten.
Begin dit jaar bleek dat de wereldwijde CO2-uitstoot ondanks alle maatregelen maar blijft stijgen. Onderstaande video legt uit waarom: