ING leende honderden miljoenen uit aan Russische staat: 'Oorlog gefinancierd'

Dat blijkt uit jaarrekeningen van de Russische tak van ING die RTL Z heeft onderzocht. ING is inmiddels in een vergevorderd stadium om zijn Russische bank te verkopen, maar jarenlang bleef de Nederlandse bank veel zakendoen met de Russische staat. En daar werd grof geld mee verdiend.

Leningen opgeschroefd

Sterker nog, in de jaren tussen 2014 en 2022, toen de volledige invasie van Oekraïne begon, schroefde ING de leningen aan de Russische staat behoorlijk op.

In 2020 had ING een portefeuille aan Russische staatsobligaties opgebouwd van 280 miljoen euro (22 miljard roebel). Een jaar later, toen de oorlog op uitbreken stond, was dat nog altijd een kwart miljard euro. In 2015, vlak na de invasie van de Krim, ging het nog maar om enkele miljoenen.

Daarmee heeft ING in ieder geval tijdens de opbouwfase van de oorlog de Russische staat gefinancierd. Met jaarlijkse rentes tot wel 8 procent, leverde dit de bank tientallen miljoenen op.

Draagt bij aan agressie

En dat is niet zonder gevolgen, klinkt het van Oekraïense zijde. Door geld uit te lenen aan de Russen, 'draagt ING bij aan de Russische agressie', zegt Karel Burger Dirven. Hij is de eerste honorair consul van Oekraïne in Nederland. "Ze hadden in 2014 (na de annexatie van de Krim) moeten inzetten op extensivering in plaats van intensivering. Gewoon weg. Deur op slot, sleutel weggooien."

"Iedere euro draagt bij aan de Russische agressie. Of dat nou een ton is of een kwart miljard."

'Geen moraal'

Ook politici reageren verbolgen op de keuze van ING. "Dat ING na de annexatie van de Krim en het neerhalen van vlucht MH17 toch nog jarenlang de Russische staat geld heeft geleend, is ronduit onverstandig. Daarmee heeft de bank bijgedragen aan het financieren van Poetins oorlogsmachine", zegt Kamerlid Jan Paternotte van D66.

"Dit laat wel weer zien hoe het kapitaal werkt, en geen moraal heeft. Hier moet direct duidelijkheid komen over hoe dit zit en hoe dit kan", vult Tweede Kamerlid Sarah Dobbe van de SP aan.

"Dat ING op deze manier bijdraagt aan de oorlogseconomie van Rusland, dat is absurd en moet niet kunnen. Er wordt geld verdiend over de ruggen van mensen, ongeacht de gevolgen. De macht van het kapitaal, nu de bank, mag niet boven het internationaal recht staan of het voorkomen of stoppen van een oorlog waarbij de werkende klasse in de loopgraven sterft, naar schatting een miljoen slachtoffers zijn daarbij al gevallen."

Ook GroenLinks-PvdA heeft geen goed woord over ING. "Niets stond ING in de weg om na de annexatie van de Krim in 2014 de banden met Rusland te verbreken. Nu heeft het, uit winstoogmerk, nog acht jaar lang de Russische oorlogskas gevuld. Dat is moreel verwerpelijk."

ING weigert meer openheid

Na de invasie in februari 2022 begon de Europese Unie in rap tempo nieuwe sancties op te leggen. Zo werd het financieren van de Russische staat als een van de eerste dingen verboden voor Europese banken.

In de jaarrekening over 2022 is er niets meer te vinden over Russische staatsobligaties. De jaarrekeningen over 2023 en 2024 zijn niet openbaar gedeponeerd, en ING weigert om deze te verstrekken.

'Vanzelfsprekend' in Russisch staatspapier

Wel geeft de bank aan dat in 2022 is besloten om geen zaken meer te doen met de Russische staat, en dat er sindsdien geen nieuwe obligaties meer zijn gekocht. Inmiddels zou de portefeuille zijn geslonken naar een verwaarloosbaar bedrag, maar dat is niet te controleren. 

Een woordvoerder van ING laat weten dat het verplicht is om 'overtollige liquiditeit' van de Russische tak te investeren in Russische activa. Overtollige liquiditeit is geld dat de bank ter beschikking heeft, dat niet gebruikt wordt om aan de verplichtingen te voldoen. 

"Bij normale bedrijfsvoering (vóór 2022) was het vanzelfsprekend om die fondsen te investeren in Russische staatsobligaties", aldus de woordvoerder. Maar hoewel het voor de bank vanzelfsprekend was, is het duidelijk niet noodzakelijk om het geld te investeren in de Russische staat. Inmiddels is ING Rusland daar namelijk mee gestopt, en toch bestaat de bank nog steeds.

ING wil niet terugkijken

Op de vraag hoe ING er nu op terugkijkt dat het in de jaren voorafgaand aan de oorlog de Russische staat heeft gefinancierd, komt geen antwoord. De bank laat slechts weten dat het 'geen toekomst meer ziet' in Rusland en dat het heeft aangekondigd de activiteiten daar te beëindigen.

Wat Burger Dirven betreft had dat al lang moeten gebeuren. Het argument dat dit niet zomaar kan, wijst hij resoluut van de hand. "Dat zijn krokodillentranen. CEO's proberen zo lang mogelijk een deurtje open te houden. Maar je doet zaken met de maffia, en daar betaal je een prijs voor."

Politiek eist opheldering

"Dat ING ruim drie jaar na de grote invasie van Oekraïne haar activiteiten in Rusland nog steeds niet volledig heeft afgebouwd is echt onbegrijpelijk. We gaan het kabinet vragen hoe dit versneld kan worden, zodat Nederlandse banken niet meer Poetin van dienst zijn", besluit Paternotte.

"Als dit klopt, is het zorgelijk", concludeert ook Eric van der Burg van de VVD. "Banken hebben een morele verplichting. We moeten dit zorgvuldig uitzoeken, daarom zullen we in gesprek gaan met de minister."