Asielzoeker mag sneller aan het werk, maar alleen als kans op verblijfsvergunning groot is
Asielzoekers met een grote kans op een verblijfsvergunning mogen van het demissionaire kabinet sneller aan het werk, namelijk drie maanden nadat hun asielaanvraag is geregistreerd. Op dit moment geldt nog een periode van zes maanden.
Dat blijkt uit een wetsvoorstel dat Mariëlle Paul, demissionair minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, in een internetconsultatie voorlegt aan belanghebbenden. De komende weken kan op het voorstel gereageerd worden, maar het kan nog wel twee jaar duren totdat de regels daadwerkelijk in werking treden.
Asielzoekers met een lage kans op een verblijfsvergunning mogen juist helemaal niet meer werken, ook niet zes maanden nadat de asielprocedure is gestart. Dit gaat bijvoorbeeld gelden voor asielzoekers uit landen die als veilig worden gezien.
Asielzoekers moeten aan een aantal voorwaarden voldoen om een verblijfsvergunning te krijgen, zoals gefundeerde redenen om bang te zijn voor het land van herkomst vanwege bijvoorbeeld godsdienst, of politieke overtuiging of om slachtoffer te worden van willekeurig geweld door een gewapend conflict.
Europese regels
Dat Nederland de regels aanpast, is het gevolg van nieuwe Europese richtlijnen die op 12 juni volgend jaar ingaan. Vanaf dan geldt er een gezamenlijk Europees asielsysteem met regels die ervoor moeten zorgen dat de instroom van asielzoekers naar de EU afneemt.
Asielzoekers die die afkomstig zijn uit veilige landen, en daardoor weinig zicht hebben op een permanent verblijf in de EU, moeten sneller door de asielprocedures worden geloodst, en daarmee moet het ook makkelijker worden om te bepalen of iemand wel of niet kan werken.
Krappe arbeidsmarkt
"Dat asielzoekers die in de procedure zitten straks na 3 maanden mogen deelnemen aan de arbeidsmarkt en ook meer weken mogen werken, is gunstig voor de krappe arbeidsmarkt. Ook bevordert het de integratie van deze mensen. Werk zorgt er namelijk voor dat mensen sneller de taal leren, een sociaal netwerk opbouwen en kunnen meedoen in de samenleving". aldus Paul en het Ministerie van SZW.
Met de nieuwe regels komt er ook een einde aan de zogenoemde 24-weken-eis, waardoor asielzoekers slechts 24 weken in een jaar mogen werken. De Raad van State oordeelde in november 2023 al dat asielzoekers die in het bezit zijn van een werkvergunning langer dan het maximale aantal toegestane weken mogen werken in Nederland.
16.500 vergunningen
Het hoogste bestuursorgaan stelde dat de 24-weken-eis, op basis waarvan het UWV werkvergunningen verstrekt, in strijd is met het Europese recht. Het UWV past de eis al niet meer toe. Het aantal asielzoekers met een baan is sindsdien flink toegenomen.
Waar in 2022 ongeveer 600 vergunning werden verleend, stond de teller begin september dit jaar al op ruim 16.500 vergunningen, aldus het ministerie.
Consultatie
Om de nieuwe regels in te voeren is een aanpassing van twee wetten uit 2022 nodig. Deze voorgenomen wijzigingen zijn sinds vandaag in internetconsultatie, die loopt tot en met 30 november.
Als er minder mensen in Nederland wonen, kan dat het huizentekort verkleinen. Maar het levert ook problemen op, zo zie je in deze video.