Manouk wil andere behandeling voor verlegen mensen: 'Hoeven niet genezen te worden'

Van Egmond is als kind altijd verlegen geweest. "Er werd vroeger benadrukt dat ik een stil meisje was. Ik mocht wel wat meer zeggen", vertelt ze aan Editie NL. "Ik kreeg opmerkingen zoals 'Ik zou je mening vaker willen horen' en 'Wat ben je stil tijdens het eten'. Geen fijne dingen om te horen als je al verlegen bent."

Onzekerheid

Het maakte haar onzeker. "Ik had het gevoel dat ik anders moest zijn dan ik eigenlijk ben." Ze ontwikkelde de angst om verlegen over te komen, wat haar juist tegenwerkte. "Ik bloos snel, en er zijn mensen die dat dan benoemen. Daardoor ging ik nóg vaker blozen."

Ze besloot zich in het onderwerp te verdiepen voor haar boek. "Ik kwam erachter dat verlegen zijn hartstikke normaal is. Iedereen is weleens verlegen, de helft van de mensen noemt zich eerder verlegen dan spontaan of brutaal en 15 procent is echt verlegen. Nog een kleinere groep heeft een sociale angststoornis waardoor de verlegenheid zo erg wordt dat dit het gewone leven belemmert." Ook bij diersoorten komt het voor. De eigenschap is voor een groot deel aangeboren. Je kunt niet ineens brutaal of spontaan worden als dat niet in je zit." 

Volgens Van Egmond worden verlegen personen regelmatig benadeeld. "Werkgevers hebben de neiging om extraverte mensen aan te nemen. Veel kantoortuinen worden daar ook naar ingericht. Die zijn voor verlegen mensen een hel", vertelt ze. "Verlegen mensen krijgen van hun baas te horen dat ze mee moeten doen in de pauze, of naar borrels moeten komen. Dat creëert een bepaalde druk."

Angsten

Dat beaamt neurowetenschapper Janna Marie Bas-Hoogendam, die in extreme verlegenheid is gespecialiseerd. "Extreem verlegen mensen worden echt gehinderd in hun sociale leven. Het is heel normaal een presentatie spannend te vinden. Daardoor ga je het goed voorbereiden. Maar als je de hele week niet slaapt en eet omdat je zo zenuwachtig bent, dan is het hinderlijk." 

Verlegenheid kan voor kinderen grote gevolgen hebben. "Ze kunnen bijvoorbeeld een andere studie kiezen omdat ze daarbij minder hoeven te presenteren of minder in groepjes hoeven te werken", aldus Bas-Hoogendam.

Verlegen bekendheden

Hoewel verlegen mensen minder snel voor een beroep in de spotlights kiezen, zijn er verschillende bekende mensen die van zichzelf zeggen verlegen te zijn. Bijvoorbeeld:

• Elton John
• Beyoncé
• Jeangu Macrooy

Kleine wereld

Maar verlegen mensen hebben volgens Van Egmond ook hun eigen voordelen. "Ze kunnen goed observeren en zijn bedachtzaam. En verlegen zijn betekent niet dat iemand niet sociaal is." 

Dat ziet ook neurowetenschapper Bas-Hoogendam. "Verlegen mensen hebben wel behoefte aan sociale contacten, maar ze zijn bang om iets verkeerds of doms te doen. Ze zijn erg gericht op zichzelf. Dat kan je wereld heel klein maken." 

Van Egmond vindt dat we ingetogen mensen anders moeten behandelen. "Ouders en leraren moeten het niet als probleem zien. Verlegenheid bij kinderen is vaak ook tijdelijk. Push ze niet om eruit te komen. Verlegenheid hoeft niet genezen te worden."