Acute amputatie in de auto: 'Het gebeurt niet mooi, maar snel'
Medisch specialisten hebben vannacht in de berm van de A50 bij Epe het been van een 33-jarige man uit Zwolle moeten amputeren. Hij zou met hoge snelheid van de snelweg zijn geraakt en tegen een boom tot stilstand zijn gekomen. Daarbij raakte hij achter het stuur bekneld. Een amputatie werd noodzakelijk geacht. Maar hoe verloopt zo'n operatie?
De amputatie die plaatsvond in Epe noemen we een zogeheten traumatische amputatie. Dat betekent dat je een ledemaat kwijtraakt door een ernstig ongeval. Iemand wie aan den lijve ondervond hoe het is om een traumatische amputatie te ondergaan, is Sybe Doop. "Op een volkomen rechte weg reed een jongedame mij de berm in."
Het ongeval gebeurde in Duitsland, waar Sybe met de motor heen ging. "Dat deed ik altijd, ik heb 25 jaar motorgereden", vertelt hij tegen EditieNL. "Ik ging op de motor naar mijn werk en deed motorvakanties. Allemaal haarspeldweggetjes in de bergen: ik kon er geen genoeg van krijgen."
Vlees stierf af
Tot Sybe in 2009 dus van de weg werd gereden. "Ik ben over de motor heen gevlogen en in de berm terechtgekomen. Daar kwam ik weer bij kennis en heb ik liggen schreeuwen." De traumahelikoper heeft ter plekke gekeken en heeft hem toen naar Ludwigshafen gevlogen. "Daar werd toen een amputatie gedaan. Eerst tot net boven de knie, maar veertien dagen later hebben ze nog twee keer een stuk moeten afzagen doordat het vlees afstierf."
Inmiddels loopt Sybe met een beenprothese. Autorijden kan hij nog. "In een automaat rijden lukt. Met rechts kan ik alles", zegt hij. Sybe realiseert zich dat het ook anders had kunnen aflopen. "Ik ben verpleegkundige geweest, dus ik weet vanuit mijn vak dat ik ook een dwarslaesie had kunnen hebben. Dan ben je veel verder van huis."
Acute amputatie
Sybe's been kon worden geamputeerd in het ziekenhuis, maar de beenamputatie van de Zwollenaar op de A50 was nog acuter. Zo'n acute amputatie wordt volgens Kees Bartlema, traumachirurg bij het LUMC, uitgevoerd als je het leven van de patiënt wil redden. In dit geval dus noodzakelijk door beknelling. "Er zijn veel manieren om ruimte voor de patiënt te creëren, maar soms lukt dat niet. Dan zit er helaas niks anders op", vertelt hij aan EditieNL.
Een acute amputatie is volgens Bartlema een grote operatie. "Er lopen grote bloedvaten en zenuwen door een been. De patiënt kan al veel bloed zijn verloren en nog meer bloed verliezen tijdens de operatie", legt hij uit. "Iemand kan ook snel achteruitgaan."
Schadebeperking
In een auto is een amputatie een stuk complexer dan in de operatiekamer. "Vaak zitten benen bekneld, waardoor je heel weinig licht en ruimte hebt om spieren, botten, bloedvaten en zenuwen door te snijden." Het gaat in zo'n geval met name om schadebeperking en het overleven van de patiënt. "Het gebeurt niet mooi, maar snel. Pas in het ziekenhuis zal hij worden geopereerd om een mooie stomp te maken van het geamputeerde ledemaat. Daar kan later een prothese op gezet worden."