Eerste gemeente voert vuurkorfverbod in: zo slecht is het voor je
Gezellig rond een warme vuurkorf zitten? Dat kan vanaf 2025 niet meer in Utrecht. De gemeenteraad heeft besloten dat er in de open lucht geen hout meer mag worden gestookt. Naast de vervuiling die erbij vrijkomt, brengt het ook gezondheidsrisico's met zich mee.
Dat de gemeente Utrecht het aansteken van vuurkorven wil verbieden, heeft alles te maken met de fijnstof. Alle houtstook samen – dus ook open haarden en kachels – stoten samen 3,9 kiloton fijnstof per jaar uit. Ter vergelijking: wegverkeer zorgt voor 1,4 kiloton per jaar. Houtstof is dus bijna drie keer zo vervuilend.
Fijnstofdeeltjes
Al die fijnstof is slecht voor de gezondheid. Hoe kleiner de fijnstofdeeltjes, hoe verder ze het lichaam doordringen. Zijn de fijnstofdeeltjes groter dan 10 micrometer, zoals pollen, dan belanden ze in je keel en neus. Maar de kleinste deeltjes blijven achter in je longen en kunnen tot in de bloedbaan doordringen. Juist bij een vuurkorf komen die kleinste deeltjes vrij.
En als je die in een woonwijk aansteekt, kan het al snel voor klachten zorgen. "Als je een vuurkorf aansteekt bij een meertje, dan komt de fijnstof ook in de lucht terecht en wordt het verdund. Maar in een woonwijk hebben buren er direct last van", vertelt Maarten Lörtzer, persvoorlichter bij onderzoeksorganisatie TNO.
Overlijdensrisico
"Het kan dan zorgen voor ontstekingsreacties, benauwdheid, astmatische klachten. Het zorgt dus echt voor een gezondheidsrisico."
Dat risico gaat verder dan alleen klachten, zo blijkt uit onderzoek van TNO. In Nederland overlijden jaarlijks 11.000 mensen vroegtijdig aan de gevolgen van luchtverontreiniging, en 4 op de 5 keer is fijnstof de oorzaak.
Kachels en open haarden
Maar hoewel ook kachels en open haarden zorgen voor flink wat fijnstofuitstoot, komt daar géén verbod op. Dat is verklaarbaar, denkt Bert Heusinkveld, senior onderzoeker luchtkwaliteit bij Wageningen Universiteit. "Bij een kachel heb je een schoorsteen, dan gaat de uitstoot naar het dak. Dat heb je bij een vuurkorf niet, dus daarom is het extra ongezond."
"Het gekke is: een kachel in je woning moet aan allerlei eisen voldoen", gaat Heusinkveld verder. "Maar een vuurkorf heeft geen enkele eis, terwijl die qua fijnstofuitstoot gelijk staat aan een open haard."
'Ingrijpend besluit'
Ondanks alle risico's staat niet iedereen achter het besluit van de gemeente Utrecht. Zo vindt de Stichting Nederlandse Haarden- en Kachelbranche het 'ingrijpend', omdat het om iemands achtertuin gaat. "Bovendien zijn de gezondheidseffecten nooit echt gemeten door het RIVM. Het is onduidelijk wat precies de overlast is van een vuurkorf", zegt Gert Kooij van de stichting.
Toch is het voor onderzoeker Heusinkveld duidelijk: "In een woonwijk, waar huizen dicht op elkaar staan, geeft een vuurkorf echt overlast. Dan ben je zo dicht bij de bron dat je veel fijnstof binnen kunt krijgen."