Meer dan langs drukke snelweg

Waxinelichtjes onder bloempot is 'fijnstofbom', laat experiment zien

Door RTL Nieuws··Aangepast:
© Bol.comWaxinelichtjes onder bloempot is 'fijnstofbom', laat experiment zien
RTL

Mensen zoeken allerlei creatieve manieren om hun huis warm te houden. Inmiddels lijkt ook de bloempotkachel een trend: waxinelichtjes met daarbovenop een bloempot. Het heeft alleen één groot nadeel. Fijnstof, heel veel fijnstof. "Alsof je naast een snelweg zit."

Dat bewijst een experiment uitgevoerd door Scapeler, een website over 'citizen science': wetenschappelijk onderzoek uitgevoerd door vrijwilligers, vaak in samenwerking met medewerkers van onderzoeksinstituten.

"Het zat al een tijdje in ons hoofd om dit experiment te doen", zegt André van der Wiel tegen RTL Nieuws. Maar nu was de tijd rijp: op sociale media wordt het idee veelvuldig gedeeld: het zou de temperatuur met 1 of zelfs 2 graden verhogen.

'Nog sfeervol ook!'

Op Bol.com worden de kant-en-klare 'theelichtkachels' aangeboden. "Wij bieden u de ideale oplossing om de verwarming een paar graden lager te zetten en het is nog sfeervol ook!"

'Ultrafijnstof rondom Schiphol risico voor ongeboren kinderen'
Lees ook

'Ultrafijnstof rondom Schiphol risico voor ongeboren kinderen'

Maar wat betekent dit voor de luchtkwaliteit? Vrijwilligers van Scapeler namen de proef op de som en zette in een kleine kamer een theelichtkachel: een omgedraaide bloempot hangend boven een schaal met waxinelichtjes. Voor dit experiment werden twee waxinelichtjes gebruikt. Op een afstand van twee meter werd de meetapparatuur geplaatst: een ultrafijnstofmeter en een fijnstofsensor.

Ultrafijnstofmeter

Eerst de ultrafijnstofmeter. Die telt op een kubieke centimeter de hoeveelheid ultrafijnstofdeeltjes. Specifiek wordt met zo'n apparaat gekeken naar de deeltjes tussen de 8 nanometer en 0.1 micrometer groot.

Bij het aansteken van de kleine kaarsjes stond de monitor op 5000 deeltjes ultrafijnstof, dit steeg 'als een raket omhoog' naar 225.000 deeltjes.

Is dat veel? Nou en of. Dat is 'vele malen hoger' dan langs een drukke snelweg, aldus Scapeler. En dat klopt: het is beter vergelijkbaar met metingen langs de Polderbaan, een van de start- en landingsbanen van Schiphol. Het gevaar van deze deeltjes is bekend: ze dringen diep in je lichaam door.

Er zijn steeds meer aanwijzingen dat langdurige blootstelling aan ultrafijnstof een negatieve invloed heeft op de gezondheid, 'met name op de luchtwegen, hart en bloedvaten en de ontwikkeling en groei van de foetus', aldus de Gezondheidsraad.

Concentratie ultrafijnstof in deeltjes/cm3. De eerste piek is met bloempot, de tweede zonder. Daartussenin werd gelucht.© Scapeler
Concentratie ultrafijnstof in deeltjes/cm3. De eerste piek is met bloempot, de tweede zonder. Daartussenin werd gelucht.
Concentratie fijnstof PM2.5 in (µg/m3). De piek is met bloempot. Zonder bloempot was er geen noemenswaardige verhoging.© Scapeler
Concentratie fijnstof PM2.5 in (µg/m3). De piek is met bloempot. Zonder bloempot was er geen noemenswaardige verhoging.

Dan de fijnstofsensor. Die meet de concentratie aan fijnstof in microgram per kubieke meter. Het gaat in dit geval om een sensor die deeltjes meet met een diameter tot 2.5 micrometer.

De sensor liet een stijging zien van 5 naar 60 microgram. Bij het uitblazen steeg de concentratie fijnstof naar 90 microgram. ter vergelijking: de WHO-advieswaarde voor buitenlucht ligt op 15 microgram. Voor ultrafijnstof geldt overigens geen norm of advieswaarde.

Zónder pot

De vrijwilligers deden de test ook zónder omgedraaide pot. De concentratie ultrafijnstof nam opnieuw snel toe naar circa 225.000 deeltjes. Met of zonder pot maakte hier geen verschil. De fijnstofwaarde bleef opvallend wat achter. Het is dus vooral de omgedraaide bloempot die zorgt voor meer fijnstof, is de conclusie.

En voor wie het wil weten: de temperatuur steeg in de kamer tijdens de meetperiode, ongeveer een uur, slechts 0,3 graden. Het is dus zeer de vraag naar het nut van deze 'bloempotkachel', dat toch vooral een fijnstofbom blijkt te zijn, zoals iemand op Twitter opmerkt.

Lees meer over
LuchtvervuilingLink in bioEditie NL Link in bio