Geen kaartje bij mentale problemen: 'Wat moet je zeggen?'
'Word snel beter!', 'Sterkte!', 'Beterschap!', 'Ik denk aan je!', bij lichamelijke ziekte, zoals een gebroken been, zijn de woorden zo op papier gezet om een kaartje te sturen voor beterschap. Maar als iemand het mentaal zwaar heeft, bijvoorbeeld door een depressie, dan is het minder vanzelfsprekend. Het platform De Jonge Psychiater wil daar met de campagne 'Mentaal op de Kaart' verandering in brengen.
Het afgelopen jaar hadden 3,3 miljoen mensen last van een psychische aandoening, zoals depressie of sociale fobie. Dat gaat om bijna 1 op de 4 Nederlanders. En veel van die mensen, ontvingen niet of nauwelijks kaartjes.
Eén prikbord vol
Met Mentaal op de kaart, wil het platform De Jonge Psychiater licht schijnen op het feit dat mensen met mentale problemen óók behoefte hebben aan beterschapswensen. Net zoveel als mensen met hevige griep of een blindedarmontsteking.
Ook in het ziekenhuis is het niet te ontkennen. "Mensen die bij de oncologie liggen, krijgen veel kaarten", vertelt Lisanne Koomen van De Jonge Psychiater en een van de initiatiefnemers van 'Mentaal op de kaart'. "Daar hangen meerdere prikborden vol."
Bij de psychiatrie daarentegen hangt hooguit één prikbord vol. "Als mensen echt opgenomen worden, dan is dat meestal het moment waarop mensen een kaartje sturen", gaat Koomen verder. "Maar sowieso veel minder dan afdelingen waar mensen met fysieke klachten liggen. En veel mensen met mentale klachten worden nooit opgenomen, dus die krijgen sowieso nauwelijks tot geen kaartjes."
Schrijnend verschil
Cabaratier Marjolijn van Kooten kan erover meepraten. "Ik heb heel lang psychische klachten gehad", vertelt Van Kooten. "Ik was depressief en angstig. Op een gegeven moment kreeg ik een longontsteking en toen kreeg ik heel veel kaarten, een fruitmand en mensen kwamen boodschappen brengen. Dat is super lief, maar dat verschil is dan ineens zo schrijnend."
Van Kooten denk dat het te maken heeft met een soort verlegenheid dat de kaartjes uitbleven tijdens haar depressie. "Vanuit het idee: mag ik me daar wel mee bemoeien? Vind ze het niet vervelend als ik erover begin? Ik wil me niet opdringen."
Volgens Koomen van De Jonge Psychiater komt dat onder andere doordat aan mentale klachten een groot maatschappelijk stigma kleeft. "We vinden het eng en snappen het niet zo goed, terwijl de helft van de mensen ermee te maken krijgt", zegt Koomen. "Als je kijkt in de media, is het ook stigmatiserend en negatiever."
Zo laagdrempelig mogelijk
Maar ook zij is van mening dat mensen vermoedelijk niet goed weten wat ze met de situatie aan moeten. "Dat mensen gewoon echt niet weten wat ze tegen iemand moeten zeggen. Zeg dan liever gewoon: 'Ik weet niet zo goed wat ik moet zeggen, maar ik ben er voor je.' Het kan simpel zijn."
Dat is het moment waarop 'Mentaal op de kaart' van pas komt. De site biedt gratis kaartjes aan waar een eventuele beterschapswens al op staat. Alles om het kaartjes sturen zo laagdrempelig mogelijk te houden.
Aandacht en erkenning
Uiteindelijk gaat het met name om het gebaar, stelt Koomen. "Dat je aan iemand denkt. Alleen je naam op de kaart schrijven is al goed. Het helpt in het herstel. Deze site moet het zichtbaarder en makkelijker maken."
Cabaretier Van Kooten sluit zich hierbij aan. "Het gaat erom dat je even aandacht en erkenning geeft. Voor iedereen die een psychische aandoening heeft − of je nu ziek thuis zit, opgenomen bent of nog gewoon aan het werk maar het wel moeilijk hebt − is het fijn om een kaartje te ontvangen."