Onderzoek: het is nu nóg duidelijker waarom mensen geen staart hebben
Ooit hadden onze verre voorouders een staart, maar het is nog altijd een raadsel hoe we die uiteindelijk zijn kwijtgeraakt. Onderzoekers aan de Universiteit van New York hebben onlangs een ontdekking gedaan waardoor weer een klein stukje van het mysterie lijkt ontrafeld.
Om te verklaren waarom mensen ooit een staart hadden, bestuderen wetenschappers al jaren het dier dat het meest op ons lijkt: de aap. Veel apen hebben nog een staart, terwijl er ook soorten zijn zonder staart. "De staart is er voor de balans, bij het springen bijvoorbeeld", vertelt Frietson Galis, evolutiebioloog van Naturalis.
Stuitje
Maar de mensen heeft al jaren geen staart meer. "Vijfentwintig miljoen jaar voordat de eerste mens ging lopen, was de staart al weg." De veranderingen begonnen bij onze voorgangers, de mensapen. "Dat is een aap die in bomen leeft en kennelijk geen voordeel had van de staart", zegt Galis.
"De mens heeft alleen nog een staartbeen, dat ook wel een stuitje wordt genoemd: drie of vier kleine wervels die je ook kunt breken. Ze hebben samen met de spieren die eraan zitten de functie om te ondersteunen."
"In de evolutie geldt: als je het niet gebruikt, dan verdwijnt het", zegt Iris de Winter, primatoloog van de Apenheul. "Tenzij het mooi is of doordat ze een belangrijkere functie belemmerden. De mens leeft niet in bomen en heeft dus geen staart nodig om in balans te blijven. Daarom is de staart – op ons stuitje na – verdwenen."
Het effect van de evolutie is goed zichtbaar bij bonobo's en gorilla's, vertelt De Winter. "Zo leven gorilla's leven helemaal niet meer zo hoog in de bomen. Af en toe zitten ze er nog wel in, maar ze leven vooral op de bosbodem. Deze soort is ook flink zwaarder geworden en in veel gevallen ook te zwaar voor de bomen. We weten niet precies waarom hun staart verdween, maar waarschijnlijk helpt een staart bij grotere en zware dieren minder om balans te houden."
Nieuw onderzoek
Het meest recente onderzoek door wetenschappers aan de Universiteit van New York kan nu dus al meer uitleggen hoe die staart langzaam verdween. "De belangrijkste ontdekking in het onderzoek is dat er waarschijnlijk een mutatie betrokken is bij het verlies", vervolgt evolutiebioloog Galis. "Een stukje verspringend DNA bij de rug is de oorzaak."
De mutatie is uiteindelijk gevonden bij alle mensapen die geen staart hebben, met uitzondering van wolapen. Alle onderzochte apen mét staart hadden de mutatie niet.