Experts over 'verslavende' supermarktvoeding: '80 procent is ongezond'

Van de Keuken vertelt in het radioprogramma NOS Met het Oog op Morgen dat veel supermarktproducten soms wel dertig ingrediënten bevatten - waaronder veel suiker, zout en vet. Volgens de journalist, die jarenlang het programma Keuringdienst van Waarde presenteerde, doen fabrikanten dat bewust omdat wij als consumenten graag 'verslavend lekkere producten' in ons winkelwagentje stoppen. 

Hij vergelijkt voeding in de supermarkt zelfs met drugs, omdat dezelfde genotplekken in de hersenen worden gestimuleerd door bewerkt voedsel. "En zo worden we volgepropt met rommel."

Keuzes maken

Is de supermarkt echt zo ongezond als Van de Keuken schetst? Ingeborg Brouwer, hoogleraar Voeding voor Gezond Leven bij de VU, is het er slechts gedeeltelijk mee eens. "Het klopt dat er veel meer slechte producten dan goede producten in de supermarkt liggen, maar uiteindelijk gaat het erom welke keuzes je maakt."

Brouwer adviseert om te kijken naar je totale eetpatroon en dat te baseren op de Schijf van Vijf. "Je kunt met producten uit de supermarkt een gezond voedingspatroon samenstellen. Maar voor veel producten geldt: neem ze met mate."

Ook Leroy van de Ree, de man achter Voedingsweetjes, meent dat je prima af en toe een stukje chocola of een schaaltje chips kunt eten. Desalniettemin is hij voorstander van meer bewustzijn over je boodschappen. "Want het klopt dat 80 procent van de voeding in supermarkten ongezond is", laat hij weten aan Editie NL.

99 suikerklontjes 

Van de Ree stelt dat we wekelijks gemiddeld 99 suikerklontjes aan toegevoegde suikers binnenkrijgen. Volgens het Voedingscentrum is er in Nederland geen aanbeveling voor de hoeveelheid suiker per dag. Maar de World Health Organization (WHO) zegt dat mensen minder dan 10 procent van de calorieën op een dag moeten halen uit vrije suikers. "Suiker kan ons lichaam prima verwerken, maar niet in overmaat", vertelt Van de Ree. "De toegevoegde suikers komen veelal uit sterk bewerkte voeding die niet per se essentieel zijn voor onze gezondheid."

Ook voedingswetenschapper Brouwer waarschuwt voor te veel suikers. "Je wordt bijvoorbeeld dik van te veel suikers en het is slecht voor je tanden. Maar de grootste gezondheidswinst behaal je door je te houden aan de richtlijnen Goede Voeding of de Schijf van Vijf.

Dat is soms makkelijker gezegd dan gedaan, vindt Van de Ree. Hij beweert dat supermarkten consumenten op verschillende manieren proberen te verleiden tot het kopen van ongezond voedsel. "Elke week zijn er aanbiedingen, waarvan 80 procent ongezond is. Hiermee word je gestimuleerd om ongezonde producten te kopen."

Ingrediëntenlijst

Fabrikanten proberen op hun beurt klanten te lokken met kleurrijke verpakkingen en aantrekkelijke teksten. "Zulke bedrijven hebben veel budget en kunnen dat besteden aan marketing, maar de verpakking zegt niet alles over het product," vertelt Van de Ree. Soms bevatten verpakkingen namelijk afbeeldingen of claims die het product gezonder laten lijken dan het is. "Je kunt beter kijken naar de ingrediëntenlijst; die vertelt veel meer over een product."

Volgens Van der Ree is een lange ingrediëntenlijst niet per se ongezond. Een product met bijvoorbeeld zeven volkorengranen en nog wat noten ziet eruit als een lange lijst, maar is zeker een gezond product. 

Toch geeft het vaak wel iets aan over de mate van bewerking. "Vaak wordt voedsel industrieel bewerkt omdat het niet lekker is en er veel aan moet worden toegevoegd om het überhaupt smakelijk te maken, of om het nóg lekkerder te maken, waardoor er een grote kans is dat je er te veel van eet. We weten wel dat de ultrabewerkte voeding over het algemeen geen positieve bijdrage aan een gezond voedingspatroon heeft."

Tips om gezond boodschappen te doen:

1. Maak van tevoren een lijstje met wat je echt nodig hebt, zodat je overzicht kan bewaren.
2. Ga niet met een lege maag naar de supermarkt, want dan is de kans groter dat je naar ongezonde producten grijpt.
3. Lees altijd de ingrediëntenlijst. Die staat op volgorde van hoeveelheid. Staat suiker ergens vooraan? Dan zit het er dus relatief gezien veel in.
4. Kies voor producten met zo min mogelijk ingrediënten, zoals noten en fruit, want die zijn vaak minder bewerkt. 

Bron: Voedingsweetjes