Waarom aan het eind van de ramadan henna wordt gezet

De Rotterdamse Fatima Oulad Thami (44) is al 30 jaar neqasha, een zogenoemde henna-artiest. Ze begon op 14-jarige leeftijd met henna zetten bij vrienden en familie en de afgelopen twintig jaar zet ze henna vanuit haar eigen bedrijf. "Ik doe zelf henna vanuit de Marokkaanse traditie maar er wordt in veel landen henna gezet, met ieder een eigen stijl en eigen patronen", vertelt Oulad Thami aan Editie NL.

Bindt aan keratine

Henna is een natuurlijke kleurstof afkomstig van de hennastruik. Om de hennapasta te maken, die wordt gebruikt om de handen te 'verven', worden de bladeren gedroogd, vermalen tot een poeder en gemengd met water. Henna is kant-en-klaar verkrijgbaar, maar Oulad Thami maakt de hare zelf. "De kleurstof in henna bindt aan keratine: een eiwit dat in je huid, haar en nagels zit", legt ze uit. "Dat geeft uiteindelijk het oranje-bruine kleureffect."

De oorsprong van de versieringen die Oulad Thami toepast komt uit de Amazigh-cultuur, de oorspronkelijke bewoners van Marokko. Maar klanten melden zich met uiteenlopende wensen. "Op dit moment zijn de maantjes en sterren, populair: symbolen van ramadan en Eid el Fitr", zegt ze. 

"Daarnaast zet ik veel keffiyeh-figuren, afgeleid van de Palestijnse sjaal. Je ziet dat je enerzijds te maken hebt met wat er in de mode is in de hennawereld en anderzijds wat er speelt in Palestina. Mensen zijn daar echt bij betrokken. Ons hart is deze l'Eid in Gaza."

Ondersteunen

Henna wordt op verschillende momenten in het leven toegepast voor feestelijkheid, zoals aan het eind van de ramadan. "Om de afsluiting van de maand te vieren: een periode van reflectie, diepgang en onthouding die achter ons ligt." Vanuit Oulad Thami's cultuur wordt het ook toegepast in het leven van de vrouw als ze door verschillende fases heengaat. 

"Jonge meisjes die voor het eerst meevasten krijgen op de 26e in ramadan henna en worden dan mooi aangekleed. Hier in Nederland is dat gebruik iets minder groot, maar doen we bijvoorbeeld ook henna als een vrouw moeder wordt. Henna tijdens de zwangerschap is verder niet voorbehouden aan de ramadan, maar hoort bij het ritueel waarin we een nieuwe levensfase vieren. Het is er om jou te ondersteunen."

Cultureel

Ondanks dat het een gebruik is om henna te laten zetten aan het eind van de ramadan, is het volgens Oulad Thami vooral iets cultureels. "In de koran wordt het niet genoemd. In overleveringen, die niet in de koran staan, wordt henna wel genoemd en in één overlevering wordt het de favoriete plant van de profeet – vrede zij met hem – genoemd. Daarnaast is het een 'sunnah', een advies van de profeet – vrede zij met hem – voor vrouwen om hun nagels te kleuren met henna en mannen hun baard."

Maar het is dus niet per se aan een religie gebonden. "Er zijn ook hindoes, christelijke en joodse groeperingen die het gebruiken en zij hebben ook eigen patronen", gaat Oulad Thami verder. "In de Arabisch cultuur zijn de versieringen meer organisch en gebaseerd op de natuur. In de Marokkaanse cultuur zijn de versieringen meer geometrisch, met veel rechte lijnen en driehoeken."

Wie henna wil laten zetten, doet er goed aan om goed te letten op welke henna er gebruikt wordt. "Mijn hennapasta maak ik zelf klaar met biologische hennapoeder van gedroogde planten. Die geeft tot vier dagen een goede kleur af. Maar er is ook kant- en klare henna: die liggen soms maanden op de plank en geven dan alsnog kleur af, vanwege de chemicaliën die erin zitten. Daar waarschuwen we wel voor."

Hennacultuur

"Verder geldt voor islamitische mensen dat er geen afbeeldingen van mensen worden getekend, omdat dat wordt gezien als afgoderij. In de Hindoestaanse cultuur gebeurt dat bijvoorbeeld weer wel."

Wat Oulad Thami betreft kan iedereen henna laten zetten. "Het is niet gebonden aan een specifieke doelgroep, maar ik houd me als neqasha wel vast aan de hennacultuur." In de praktijk betekent dat onder andere: geen 'nep tatoeages'. 

Respectvol

"Soms bellen mensen bijvoorbeeld om te vragen of ik een logo van hun bedrijf op hun medewerkers kan zetten, maar dat hoort niet bij de hennakunst. Ik zet geen nep tatoeages. Marokkaanse Henna Kunst is een andere vorm van body art met een culturele betekenis en ik vind dat het dat daar respectvol mee omgegaan moet worden. Maar cultuur víeren en samen tradities delen, daar doe ik graag aan mee."