Jongevogelseizoen geopend: drukte bij de opvang

Ze vliegen tegen een raam, worden door een kat gegrepen of raken in een net verstrikt. Voor jonge vogeltjes ligt het gevaar soms letterlijk op de loer. Ze hebben het per definitie zwaar, een groot deel sterft al snel nadat ze het nest hebben verlaten. Bij de grote bonte specht overleeft maar 30 procent, bij de koolmees 40 procent, bij de jonge merels bereikt 50 procent volwassenheid en van de houtduif overleeft zo’n 60 procent van de jonge vogels. 

Volgens vogelaar Arjan Dwarshuis is dat ook een van de redenen waarom vogels veel jongen krijgen. "Zangvogels leggen meerdere keren per seizoen eieren en krijgen zo'n vijf jongen per keer. Veel vallen ten prooi aan jachtdieren." Trekvogels hebben juist weer last van veranderende omstandigheden. "Jonge trekvogels vliegen na een paar maanden weer naar Afrika, wat heel ver is voor zo'n vogel van 10 gram." 

Mensen hebben het bovendien ook nog eens gevaarlijker voor ze gemaakt. "Gebieden waar ze bijtanken zijn er niet meer of zijn veranderd. Ook is er een enorme berg katten in Nederland die 17 miljoen vogels per jaar doden en zijn er honden die natuurgebieden verstoren." Verder hebben de vogels te maken met intensieve landbouw, verstedelijkt gebied, extreme droogte of neerslag door klimaatverandering en 'vliegen ze zich kapot tegen ruiten'. 

Een deel van de jonge vogels belandt in de opvang. Bij Vogelklas Karel Schot in Rotterdam worden er jaarlijks zo’n 12 duizend verzorgd. "Op dit moment hebben we vooral jonge eendjes, gansjes, merels, roodborstjes en meerkoetjes", zegt Ragna Markman van Vogelklas Karel Schot. Vaak krijgen ze een oproep van de dierenambulance die een vogeltje heeft opgehaald of iemand komt zelf een vogeltje brengen. "Een jonge vogel heeft hulp nodig wanneer die is gepakt door een kat of bijvoorbeeld tegen het raam is gebotst. Ze zijn dan vaak versuft of hebben verwondingen zoals een dik oog." 

'Laat ze met rust'

De dieren blijven dan in de opvang om aan te sterken. "Jonge eendjes blijven bij ons tot ze goed in de veren zitten, en een zwaantje met bijvoorbeeld een gebroken heup moet eerst zes weken bij ons zwemmen tot-ie weer uit kan vliegen." Zodra de vogels die naar de opvang zijn gebracht sterk genoeg zijn, worden ze weer uitgezet. "Zwanen laten we los op groot open water, waar geen andere zwanen zitten en merels laten we los waar veel struikgewas is en waar ze niet meteen tegen een raam aanvliegen of met katten in de buurt te maken krijgen", zegt Markman. De stadsduiven worden losgelaten in de stadsparken. "Die vliegen altijd nog wel weer naar huis, ze zoeken altijd een geschikte plek. Maar roofvogels mogen bijvoorbeeld niet terug naar hun ouders, die zijn verstoten."

Al hoeft niet elk gevonden vogeltje naar de opvang, zegt vogelaar Dwarshuis. "Vaak zijn de ouders van vogeltjes die net zijn uitgevlogen nog gewoon in de buurt. Laat 'm dan lekker met rust. Er worden veel vogels naar de opvang gebracht waar eigenlijk niet zoveel mee aan de hand is." Hij adviseert om bij twijfel even met de dierenambulance te bellen. 

Het jongevogelseizoen 

• In april zitten er vooral merels en eendjes in de opvang

• In mei vliegen zij uit en begint het meesjesseizoen, met onder andere de koolmees en pimpelmees.

• In juni worden vooral kraaien en meeuwen opgevangen en van juli tot en met augustus zijn het de zwaluwen, kwikstaarten en bonte spechten die mogen herstellen en aansterken in de vogelopvang.

Bron: Vogelklas Karel Schot