Eindexamens staan voor de deur, dus ook het klagen kan beginnen
Het wordt weer nagelbijten en duimdraaien voor de 191.000 scholieren die de komende weken eindexamen gaan doen. Morgen beginnen de examens voor het havo en vwo. Leerlingen van het vmbo zijn al een tijdje bezig. Daarom zijn de eerste klachten ook al binnengekomen bij het LAKS (Landelijk Aktie Komitee Scholieren). Heeft klagen eigenlijk zin?
Dinsdag staat op het programma: wiskunde voor de havo en biologie voor het vwo. Leerlingen van het vmbo (beroepsgerichte leerweg) maken dinsdag het examen Nederlands. Omdat die laatste groep al een paar weken bezig is, staat de teller met klachten over de examens inmiddels op ruim vierhonderd. "De meeste leerlingen die een klacht indienen doen dat over het niveau van de examens", zegt Dada Amoilafoe bestuurslid van het LAKS tegen Editie NL. "De meeste klachten gaan erover dat het examen te moeilijk of te lang is, maar er komen ook klachten binnen over geluidsoverlast of over fouten in het examen."
Het LAKS verzamelt alle klachten en als er over een bepaald examen veel klachten binnenkomen, worden ze doorgestuurd naar CITO en CvTE– de organisaties die de examens opstellen en afnemen. "De meeste klachten gaan vaak over de hoofdvakken, Nederlands, Engels en wiskunde", gaat Amoilafoe verder. "Over de examens natuurkunde en scheikunde wordt het vaakst geklaagd dat ze te moeilijk zijn."
Klachten via examenklacht.nl
Leerlingen weten de weg naar de klachtenlijn steeds vaker te vinden, elk jaar worden er meer klachten ingediend.
- In 2021 kwamen er 209.000 klachten binnen.
- In 2022 werden er 300.697 klachten gemeld.
- In 2023 werd er 312.525 keer geklaagd.
"We hebben 14 mensen die vanaf dinsdag klaarstaan om de telefoon op te nemen en klachten aan te nemen."
Maar heeft dat klagen eigenlijk wel zin? Het LAKS heeft geen cijfers over hoeveel klachten door Cito daadwerkelijk behandeld worden of uiteindelijk tot een aanpassing leiden. Maar het indienen van een klacht kan wel effect hebben op de klager zélf, denk psycholoog Lennard Toma. Hij maakte een podcast over klagen.
Klagen bij vrienden
"Het is vooral fijn om bij je vrienden te klagen", zegt hij tegen Editie NL. "En het is al helemaal lekker als je kan klagen bij iemand die net hetzelfde examen gedaan heeft. Want als je bij iemand kan klagen die hetzelfde vindt of voelt, dan kan je je er beter door gaan voelen."
Het heeft alleen zin om te klagen als het een gegronde klacht is. "Als je bijvoorbeeld klaagt dat examens stom zijn dan krijg je daar weinig sympathie voor en word je gezien als een 'klager'. En ook als mensen anders denken over een klacht helpt het jou niet om je beter te gaan voelen."
Daarnaast kan het zelfs een negatief effect hebben als je teveel klaagt. "Het gevaar van klagen kan zijn dat je teveel de schuld bij anderen neerlegt, en je daardoor minder goed op de examens gaat voorbereiden omdat je denkt dat je er toch niets aan kan doen."