Steeds meer 'rookvrij' stoeptegels, maar hebben ze ook effect? 'Niet de heilige graal'
Op steeds meer plekken duiken ze op: stoeptegels die aangeven dat een bepaalde plek rookvrij is. Verspreid over het hele land liggen er ruim 20.000 van dit soort tegels. Met toestemming van de gemeente mag je er een neerleggen waar je maar wil. Maar zorgt dit er ook echt voor dat er op minder plekken in de openbare ruimte gerookt wordt? "Steun onder rokers neemt toe."
Op stations, bij sportvelden of bij overheidsgebouwen liggen ze volop, de zogenoemde 'rookvrij' stoeptegels. Ze maken deel uit van de landelijke Rookvrije Generatie campagne, maar zijn door iedereen te bestellen en te plaatsen. En dat gebeurt volop: alleen al dit jaar zijn er 1800 van dit soort tegels geplaatst. "Steeds meer plekken worden rookvrij", zegt Nienke Boderie, onderzoeker publieke gezondheid van het Erasmus MC. Zij deed onderzoek naar de steun voor rookvrije zones. "Hieruit blijkt dat er voor veel van dit soort zones meer steun is dan aanvankelijk wordt gedacht door bestuurders, zowel van niet-rokers als van rokers."
En die steun neemt volgens haar alleen maar toe. "Vroeger vonden mensen dat ze het recht hadden om te mogen roken, nu zie je dat mensen vinden dat ze recht hebben op een rookvrije omgeving. Daardoor is het niet meer de standaard dat je overal mag roken."
Natuurlijk juichen niet-rokers deze plekken toe, maar ook de rokers steunen deze ontwikkeling. "Weliswaar minder dan de niet-rokers", gaat Boderie verder. "Maar zelfs onder deze groep zie je de steun toenemen. Één op de drie rokers wil stoppen, en is zich er steeds meer van bewust dat het een verslaving is waar ze graag vanaf willen. En zulke zones helpen ex-rokers om gestopt te blijven, want ze worden niet meer blootgesteld aan sigarettenrook."
De rokers die niet van plan zijn om te stoppen, weten door deze tegels dat roken niet meer de norm is. "Rokers weten dan dat ze een plekje moeten opzoeken, en niet overal een sigaret kunnen opsteken."
Borden plaatsen
Al hebben ze niet overal hetzelfde effect zegt Károly Illy, directeur van het Longfonds. Het Longfonds maakt samen met KWF en de Hartstichting deel uit van Gezondheidsfondsen voor Rookvrij. "Het is goed dat ze er liggen, maar ik ben er wel van overtuigd dat borden veel zichtbaarder zijn dan stoeptegels", zegt Illy tegen Editie NL. "Op het stationsplein in Amersfoort liggen een heleboel van die stoeptegels. Maar daar had het niet volledig het gewenste effect, en dus zijn er ook borden geplaatst. Stoeptegels hebben een functie, maar ze zijn niet de heilige graal."
Al juicht hij de ontwikkeling dat er steeds meer tegels worden neergelegd alleen maar toe. "Natuurlijk zijn er rokers die er maling aan hebben, maar er zijn ook rokers die zich het wel realiseren dat er een rookvrij omgeving is. Het is gewoon goed dat er op steeds minder plekken gerookt wordt."