Proef op de som: naar Polen vliegen voor sigaretten mét luxe overnachting scheelt honderden euro's
De verwachte winst uit accijnzen op tabak lijkt in rook op te gaan, mede doordat veel Nederlanders sigaretten in het buitenland kopen. Vooral in Oost-Europese landen betaal je weinig voor rookwaar. Hoeveel scheelt het om naar Polen te vliegen voor sigaretten, of naar Slovenië voor shag? Editie NL-verslaggever Eise Pulles nam de proef op de som en vloog naar Polen.
De prijs van sigaretten is de afgelopen jaren sterk gestegen, wat gevolgen heeft voor de verkoop. In juni werd 44 procent minder rookwaren verkocht dan in dezelfde maand een jaar geleden. In juli was dat 27 procent en in augustus 38 procent. Dit zou kunnen betekenen dat meer mensen stoppen met roken. Maar er zijn ook mensen die nu hun (goedkopere) tabak in het buitenland halen.
Dat mag niet zomaar onbeperkt. Per persoon van 17 jaar of ouder mag je vanuit een EU-land 800 sigaretten, oftewel vier sloffen, belastingvrij meenemen. En nog 200 sigaren en een kilo tabak.
Naar Polen vliegen
Veel Nederlanders rijden naar Luxemburg of Duitsland om sigaretten in te slaan, maar in Oost-Europa zijn ze nog goedkoper. Dat is een eind weg, maar er zijn inmiddels prijsvechters die je voor een klein bedrag naar diverse Oost-Europese steden vliegen. Hoeveel scheelt het eigenlijk? Editie NL-verslaggever Eise Pulles vloog naar de Poolse stad Katowice om het uit te zoeken (zie video bovenaan het artikel).
De gemiddelde prijs van een pakje met 20 sigaretten:
| Nederland | 11,10 euro |
| Slovenië | 4,80 euro |
| Polen | 3,90 euro |
| Bulgarije | 3,10 euro |
De vliegtickets voor verslaggever Eise en cameraman Dennis kostten 100 euro per persoon vanaf Eindhoven Airport. Dit waren de uitgaven van het reisgezelschap. Ze mochten beiden vier sloffen sigaretten meenemen, dus acht in totaal.
Eise en de cameraman hebben in totaal 552 euro per persoon uitgegeven aan de rookwaar én de reis naar Polen, inclusief overnachting en eten en drinken. Voor dezelfde hoeveelheid shag en sigaretten zouden ze in Nederland per persoon 982,80 euro kwijt zijn. Dus de reis naar Katowice heeft ze 430,80 'bespaard'.
Terugloop verkoop
Met de auto naar Luxemburg of het vliegtuig naar Polen voor sigaretten is dus een stuk voordeliger dan die sigaretten in Nederland kopen. Dit heeft geleid tot een sterke terugloop in de verkoop van tabak, denkt de BBB. De politieke partij wil daarom dat de accijnsverhoging op tabak wordt teruggedraaid. Hoewel er rokers zijn die vanwege de gestegen prijzen zijn gestopt – wat uiteraard nog goedkoper is – halen anderen hun sigaretten over de grens.
Caroline van der Plas van de BBB begrijpt dat mensen die het zich niet kunnen veroorloven naar het buitenland gaan voor goedkopere sigaretten. "Natuurlijk zeg je: dan moeten mensen gewoon stoppen met roken. Maar er is gewoon een groep mensen die niet zal stoppen met roken."
Van der Plas zegt ook veel mensen te hebben gesproken die sigaretten in het buitenland inslaan om ze vervolgens in Nederland door te verkopen. "Ondertussen missen wij als overheid veel accijnsinkomsten. Niet alleen vanwege de sigaretten, maar ook omdat mensen in het buitenland vaak ook goedkope boodschappen en drank kopen, waardoor we btw-inkomsten mislopen. En mensen gaan ook op het terras zitten en maken er een leuk weekend van."
De politica vindt het 'bizar' dat verslaggever Eise voor hetzelfde bedrag als acht 'Nederlandse' sloffen helemaal naar Polen heeft kunnen vliegen om daar rookwaar te kopen en te overnachten in een luxe hotel. Ze vindt het een beter idee om mensen te waarschuwen voor roken in plaats van te focussen op accijnsverhogingen. "Zomaar stoppen met roken is niet eenvoudig. Daarom zal de BBB niet voor nieuwe accijnsverhogingen stemmen."
'Accijnsverhogingen helpen'
Longarts Wanda de Kanter zegt dat het duurder maken van sigaretten toch dé manier is om rokers te laten stoppen. Volgens haar betaalt de samenleving miljarden euro's per jaar vanwege rokers. "Structurele accijnsverhoging werkt. Dat blijkt uit alle onderzoeken. Helaas komt vooral de tabaksindustrie aan het woord in de media. Accijnsverhoging is niet slecht. Wij pleiten jaarlijks voor accijnsverhoging, evenals voor een verbod op vapes."
Dat mensen naar het buitenland gaan voor sigaretten, is volgens De Kanter geen probleem. "Ik heb het zelf ook gezien in Luxemburg. Daar zag ik families met hele emmers shag. Het laat juist zien hoe ernstig die verslaving is. Maar kinderen, die je het meeste beschermt met accijnsverhogingen, doen dat niet."
Stephan van Baarle van DENK is veel minder kritisch over accijnsverhogingen. Het Tweede Kamerlid ziet het als 'gezondheidswinst' voor de samenleving als mensen stoppen met roken. "Het veroorzaakt longkanker en is gewoon ontzettend slecht voor je."
Hij benadrukt dat stoppen met roken voor veel mensen moeilijk is. "Ik heb er enorm spijt van dat ik ermee ben begonnen. Ik beschouw het als een van de grootste fouten die ik ooit heb gemaakt. Ik probeer ermee te stoppen."
Regels zoals in Nieuw-Zeeland of Australië?
De Kanter pleit ervoor dat de minimumleeftijd ieder jaar met 1 jaar omhoog gaat, zoals in Nieuw-Zeeland goed heeft gewerkt. "De nieuwe generatie rookt daar veel minder. In Australië betalen ze nu 28 euro per pakje, en daar roken ze nog minder."
De longarts hoopt niet dat mensen geïnspireerd raken door de reis van verslaggever Eise Pulles naar Polen. "Juist dat mensen zo verslaafd zijn dat ze naar het buitenland vliegen om goedkope sigaretten te kopen, toont de noodzaak van accijnsverhogingen goed aan. Het laat zien hoe ernstig die verslaving is. Je kunt beter met Stoptober meedoen dan naar Polen gaan."
