Franse families klagen TikTok aan na zelfdoding onder kinderen: 'Is allang geen dans-app meer'

Twee tienermeisjes in Frankrijk maakten een einde aan hun leven nadat ze op TikTok volgens hun familie steeds meer blootgesteld werden aan video's die zelfdoding aanmoedigen. Ook de kinderen van de andere families kwamen in aanraking met schadelijke content over zelfbeschadiging en eetstoornissen.

De ouders stellen dat TikTok verantwoordelijk is voor het circuleren van deze video's onder minderjarigen. In Nederland is de app enorm populair, wat vragen oproept over hoe ouders hun kinderen tegen dergelijke content kunnen beschermen.

Beelden uit Oekraïne en Gaza 

Bamber Delver, hoofddocent Nationale Opleiding MediaCoach, ziet dat steeds jongere kinderen op TikTok zitten. "Voorheen kwamen kinderen eerst via spelletjes zoals Roblox in aanraking met het internet, maar op TikTok zitten nu al 6-jarigen. Veel ouders zien het als een dans-app, maar dat is het allang niet meer", zegt hij. Delver benadrukt dat kinderen snel van onschuldige dansfilmpjes naar ernstige inhoud kunnen doorschuiven, zoals oorlogsverhalen uit Oekraïne of persoonlijke verhalen uit conflictgebieden zoals Gaza.

TikTok-expert Joey Scheufler legt uit dat het algoritme van TikTok gevaarlijk kan zijn. "Het algoritme kent het sentiment niet, maar gaat op basis van je kijktijd op zoek naar gelijkwaardige content." Als jij er lang naar kijkt, betekent het dat jij die video leuk vindt en dus langer op TikTok blijft. "En daar verdienen ze dan weer geld mee. Dat is ook de reden waarom TikTok er weinig aan doet. Dat is het gevaar." 

Reactie 113 Zelfmoordpreventie: 

"We maken ons uiteraard zorgen over wat er allemaal te zien is op TikTok. Als het gaat over tv, krant, radio dan zijn er richtlijnen voor hoe je praat over zelfdoding, maar dat geldt niet online. De impact daarvan kan heel groot zijn. Het is niet dat we een turflijst bijhouden met mensen die zo'n aanleiding noemen, maar we merken wel dat ouders zich zorgen maken. Voor hulpverleners of docenten en ouders is het een onbekendere wereld."

Blinde vlek bij ouders 

Volgens Delver is er een grote blinde vlek bij ouders. "Veel ouders geven een telefoon of tablet om bereikbaar te zijn of omdat hun kind het leuk vindt. Maar zodra het gaat over wat die apparaten nog meer kunnen, hebben ouders vaak geen idee", zegt hij. Hij vindt het zorgelijk dat ouders die offline goed opletten met wie hun kind omgaat, online minder alert zijn. "Je kunt de instellingen wel aanpassen om schadelijke video's te vermijden, maar dan vinden kinderen TikTok niet meer leuk."

Scheufler noemt eerdere incidenten zoals de 'blackout challenge' in Amerika, waarbij je je adem zo lang mogelijk moet inhouden. En de 'French scar challenge' in Italië, waarbij kinderen zichzelf verwonden om littekens te krijgen. Volgens hem neemt TikTok hier te weinig verantwoordelijkheid voor. "Ze zeggen dat ze niets aan het algoritme kunnen doen, maar dat klopt niet helemaal", vertelt Scheufler. Hij vindt dat TikTok regels zou kunnen instellen om schadelijke challenges te beperken, bijvoorbeeld door een maximum aantal keren dat ze worden getoond.

Magneet aan sensatie

Delver vergelijkt TikTok met tv-programma's zoals het Jeugdjournaal, waar gecontroleerd wordt wat kinderen te zien krijgen. Maar op TikTok is die filter er niet. Kinderen zien daardoor alles, en dat kan snel uit de hand lopen. "Het is zo'n grote magneet aan sensatie, daar kun je je als ouders niet tegen weren." 

Scheufler ziet dat rechtszaken zoals die in Frankrijk misschien de druk op TikTok kunnen opvoeren. "In Amerika mag TikTok zich niet meer volledig achter bepaalde regels verschuilen en moet het meer verantwoordelijkheid nemen." Hij beweert dat als Frankrijk nu volgt, dat gevolgen kan hebben voor de manier waarop social mediabedrijven omgaan met dit soort content.

Denk jij aan zelfdoding? Neem 24/7 gratis en anoniem contact op met 113 Zelfmoordpreventie via 0800-113 of chat op 113.nl.