Er komt veel zon aan en daarvan worden we blij: 'Ga naar buiten'
Ein-de-lijk. De zon laat zich de komende dagen flink zien en dat is (wetenschappelijk bewezen) goed voor ons humeur. Maar dan moet je natuurlijk wel even naar buiten. We belden een meteoroloog en een psycholoog voor dit speciale geluksweerbericht,
December is altijd al vrij somber maar 2023 spande wel een beetje de kroon. "We hadden slechts 26 uur zon, terwijl dat gemiddeld in december normaal zo'n 56 uur is", zegt Maurice Middendorp van Buienradar. De afgelopen 20 dagen was de zon in De Bilt maar 8,6 uur te zien. Dat is wel echt heel weinig.
Middendorp hoorde de afgelopen weken veel mensen dan ook klagen over hoe donker en grijs het wel niet is. "Wanneer kom je de zon weer eens brengen", krijgt hij dan regelmatig te horen. "Voor die mensen heb ik goed nieuws: vandaag valt nog wat tegen, maar de komende dagen zijn in het hele land zonovergoten. Geen wolkje aan de lucht. Het voelt wel erg koud aan (gevoelstemperatuur tussen de -10 en -15 graden), maar dat nemen mensen graag op de koop toe", denkt Middendorp.
Biologische klok
De 'donkere dagen' hebben zijn weerslag op 's lands gemoedsrust. Je biologische klok raakt erdoor van slag, legt psycholoog Douwe van Tuinen van de polikliniek winterdepressie van het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG) uit. "Die klok stuurt allerlei processen in je lijf aan, je hormoonhuishouding bijvoorbeeld."
Het gevolg: je lichaam maakt meer van het slaaphormoon melatonine aan en minder van het bekende 'blijstofje' serotonine. De cortisolspiegel – een stresshormoon – kan juist weer stijgen.
Mensen die gevoelig zijn voor winterdepressies - zo'n 3 procent van de bevolking kampt ermee - beginnen rond september of oktober de eerste klachten te ervaren. Een deel daarvan komt dan in zijn kliniek terecht en krijgt een lichtbehandeling. "Van maandag tot en met vrijdag krijgen ze 40 minuten per dag lichttherapie, waarbij we natuurlijk zonlicht nabootsen."
Bij de polikliniek winterdepressie van het UMCG zagen ze in december meer mensen die behandeld worden voor een winterdepressie dan vorig jaar in die maand. Exacte cijfers komen pas na 'het seizoen'. Dat een groot deel van de Nederlanders op z'n minst een flinke winterdip beleeft, klinkt niet onlogisch. Van Tuinen raadt deze mensen aan om naar buiten te gaan en zonlicht te consumeren. "Op z'n minst een half uurtje, het liefst in de ochtend want dan zit er meer blauw in het spectrum. Daar krijg je meer energie van."
Twee zonnige dagen
Uiteraard ben je niet gelijk van je winterdepressie af met een half uurtje in de zon wandelen, en zelfs de winterdip zal niet direct met de noorderzon verdwijnen, maar het kan sowieso geen kwaad. Zeker als je dat combineert met een goed slaapritme, vaste momenten van maaltijden en goed bewegen, zegt de psycholoog.
Hij gaat zelf ook zeker naar buiten, zegt hij. "Zelfs het idee vind ik al prettig." Ook Middendorp wordt er vrolijk van. Volgens de meteoroloog zijn dinsdag en woensdag dé dagen om dit te doen, dus wel goed aangekleed want het wordt erg koud. Daarna heeft vooral het zuiden nog best wat zon, maar zal het in het noorden bewolkter zijn, waarbij ook de temperatuur weer omhoog zal gaan.