Moet ik me zorgen maken om vogelgriep?
Sinds midden november is op vijf bedrijven in Nederland vogelgriep vastgesteld. De uitbraak in Barneveld, het hart van de Nederlandse pluimvee-industrie, is de meest recente. Kunnen ook mensen worden besmet?
1. Wat is vogelgriep?
Vogelgriep of 'aviaire influenza' komt in veel verschillende varianten voor. Er bestaan milde, zogenoemde laagpathogene varianten, en gevaarlijke, zeer besmettelijke versies, de hoogpathogene virussen. Als veel vogels tegelijk besmet raken met een gevaarlijke, dodelijke variant, is sprake van vogelpest. In Hekendorp en Ter Aar ging het een paar maanden geleden inderdaad om een hoogpathogene variant. In Barneveld om een laagpathogene variant.
2. Hoe verspreidt het virus zich?
Trekvogels, vooral wilde eenden, dragen milde varianten van het virus bij zich zonder daar zelf ziek van te worden. Vogels kunnen het virus aan elkaar doorgeven via ademhaling, oogvocht en mest. Kippen en kalkoenen zijn het gevoeligst voor besmetting. Ook mensen en handeltransporten kunnen het virus verspreiden. Een restje vogelpoep onder je schoenen kan al funest zijn.
3. Kunnen mensen er ook ziek van worden?
Ja. Het vogelgriepvirus kan ook zoogdieren als katten, varkens, tijgers én mensen besmetten, al gebeurt dat niet vaak. Mensen die besmet zijn, merken de vogelgriep als een milde griep. Toch kan het virus ook voor mensen gevaarlijk zijn: in 2003 is een dierenarts overleden aan vogelgriep. Na besmetting kan het bij mensen 7 tot 10 dagen duren voor ze daadwerkelijk ziek worden. De symptomen houden zeker 5 dagen aan.
Helemaal onschuldig is de vogelgriep dus niet voor mensen. Als iemand die een menselijke griepvariant heeft, ook besmet raakt met het vogelgriepvirus, is het volgens deskundigen mogelijk dat er een nieuwe, gevaarlijker griepvariant ontstaat. De variant in Hekendorp was overigens niet overdraagbaar van mens op mens. Mensen kunnen de ziekte alleen krijgen bij direct contact met besmette dieren.
4. Is die variant eerder uitgebroken in Nederland?
Nee. In 2003 werd de Nederlandse pluimveesector getroffen door de vogelpest (H7N7), maar deze H5N8-variant is nog niet eerder in Nederland aangetroffen. Dit type vogelgriep is wel eerder gevonden in Zuid-Korea en Hongkong. Eerder deze maand werd de ziekte gevonden op een pluimveebedrijf in Duitsland. Er zijn, voor zover bekend, nog geen mensen ziek geworden van de H7N8-variant.
Bij de uitbraak in 2003 werden kippen, kalkoenen en eenden op 1349 pluimveehouderijen uit voorzorg gedood. In totaal zijn toen 30,7 miljoen landbouw- en hobbydieren geruimd. 19 mensen die bij het doden van de zieke dieren waren betrokken, raakten besmet met het virus. Een dierenarts uit Rosmalen is hieraan overleden. Ook in de jaren daarna dook het virus met enige regelmaat op, maar kon de besmetting telkens worden beperkt tot hooguit enkele bedrijven.