Slim meetapparaat voorspelt de kans op diabetes en hartziekten

Het apparaat is zo groot als een baksteen, waar een patiënt zijn onderarm op legt. Door het meten van de weerkaatsing van het licht door de huid, kan voorspeld worden hoe groot het risico op type 2-diabetes en hart- en vaatziekten is. Dat blijkt uit een onderzoek van het UMC Groningen naar datagegevens van bijna 73.000 mensen. Bevindingen van het onderzoek staan vandaag in het wetenschappelijke tijdschrift Diabetologia.

Vroeger was het onderzoek naar diabetes veel ingrijpender, zegt Rens van de Berg van het Diabetesfonds. Toen moest er een biopt, een stukje uit het lichaam, worden gehaald om vervolgens te onderzoeken in een lab. "Het apparaat kan dat onderzoek nu doen vanaf buiten je lichaam, waardoor het makkelijker is voor patiënt en arts."

Voorspelling

Het slimme apparaat geeft geen garantie op problemen met bijvoorbeeld diabetes, maar is bedoeld als risico-inschatting, benadrukt hoogleraar endocrinologie Bruce Wolffenbuttel. Hij leidt het onderzoek naar het apparaat. "Het geeft een voorspelling van de kans op diabetes en hart- en vaatziekten." 

De uitvinding is bedoeld om meer gezonde jaren toe te voegen aan het leven. "Het is ter preventie. Als je weet hoe groot je risico is, kan je de risicofactoren beter aanpakken." 

Hoe werkt het apparaatje?

Patiënten met diabetes type 2 hebben een hoger niveau van bepaalde chemicaliën in hun lichaam, de zogeheten versuikeringsproducten. Die chemicaliën worden ook wel AGE's genoemd. Met het apparaat, een AGE-reader, kunnen die worden gemeten.

Een patiënt legt tien seconden zijn onderarm op het apparaat. Door middel van weerkaatsing van het licht door de huid (autofluorescentie) wordt gekeken hoe groot de kans op ziekten is. Hoe hoger de uitslag van de autofluorescentie, hoe groter de kans om type 2 diabetes of hart- en vaatziekten te krijgen, en hoe groter de kans om te overlijden.

Zowel gezonde mensen als mensen met diabetes of hart- en vaatziekten kunnen worden onderzocht. Het apparaat voorspelt bijvoorbeeld ook de complicaties van diabetes. Het apparaat maakt dus inzichtelijk wat precies de risico's zijn die je loopt.

Laagdrempelig

De reader kan ook gebruikt worden door niet-medici. Daardoor kan het laagdrempelig ingezet worden door onder meer huisartsen en apotheken, zegt Wolffenbuttel. "De uitslag is ook makkelijker, want je hebt een stoplichtuitslag", vertelt Van de Berg. "Groen is goed, bij oranje moet je aan de slag en bij rood heb je een verhoogd risico op complicaties."

Als het apparaat aantoont dat de kans op diabetes en hart- en vaatziekten groot is, kan de huisarts met de patiënt kijken hoe risicofactoren verminderd kunnen worden. Samen kan bijvoorbeeld worden besloten dat de patiënt moet stoppen met roken en meer moet bewegen. Ook kan de huisarts besluiten een verhoogd cholesterol en bloeddruk te behandelen.

Vermindering ziekten

"We verwachten dat de kansen op hartinfarcten verminderd worden en er dus wellicht minder mensen overlijden aan diabetes of hart- en vaatziekten", zegt Wolffenbuttel. "We hopen dat mensen door de uitslag gemotiveerd worden gezonder te leven."

Het apparaat wordt nu verspreid over huisartsen en apotheken in Noord-Nederland, waar tienduizenden mensen het apparaat gaan gebruiken. "Hopelijk zien we dan als resultaat dat er minder zieken en doden zijn, doordat ze hun levensstijl hebben aangepast na de meetresultaten." 

Diabetes

Zo'n 1,1 miljoen Nederlanders hebben de chronische ziekte diabetes gediagnosticeerd gekregen. Naar schatting lopen er zo'n 200.000 Nederlanders ongemerkt rond met de ziekte. 90 procent van de mensen met diabetes heeft type 2.

Diabetespatiënten hebben een grotere kans op hart- en vaatziekten. In 2015 overleden ruim 2800 mensen rechtstreeks aan diabetes. De werkelijke sterftecijfers door de ziekte zijn onbekend, maar liggen vele malen hoger. Dat komt omdat veel mensen overlijden aan complicaties van diabetes, bijvoorbeeld hartfalen.

(Bron: Diabetes Fonds)