Thijs rookte een joint en stapte de auto in: 'Ik dacht dat het wel kon'
Natuurlijk is hij stom geweest. Dat weet de 22-jarige Thijs als geen ander. Hij werd gepakt door de politie toen hij autoreed en net een joint had gerookt. De impact was groot: hij is zijn rijbewijs al maanden kwijt. "Ik dacht dat het wel kon."
Thijs is een van de ruim 5000 mensen die zijn gepakt na drugs- of alcoholgebruik in het verkeer in twee jaar tijd. Toen werd de speekseltest ingevoerd waardoor het voor de politie makkelijker werd automobilisten te controleren op drugsgebruik. Landelijk verkeersofficier van justitie Achilles Damen vindt dat een winst voor de verkeersveiligheid. "Dit is de goede richting."
Rode ogen
Bij Thijs gebeurde het in december. Hij rookte een joint en stapte een paar uur later de auto in. Omdat hij zijn mistlampen aan had staan, trok hij de aandacht van agenten. Hij werd staande gehouden en toen hij zijn raampje opendeed, vielen zijn rode ogen de agenten meteen op. Hij moest mee naar het bureau, had een positieve drugstest en kreeg een rijontzegging van 24 uur.
Je hebt niet alle cookies geaccepteerd. Om deze content te bekijken moet je deaanpassen.
Maar daarmee was de kous nog niet af. In februari, twee maanden na het voorval, viel een brief bij hem op de mat. Zijn rijbewijs werd ongeldig verklaard. Ook kreeg hij een boete en hij moest de verplichte drugstest zelf betalen. Het kostte hem in totaal 1200 euro. Zijn rijbewijs heeft hij nog steeds niet terug. "Ik weet niet wanneer ik hem weer krijg."
Sporen langer zichtbaar
De straffen voor rijden onder invloed van drugs kunnen flink zijn, net als voor alcohol. Maar in tegenstelling tot alcohol, blijven sporen van drugs veel langer in het lichaam zitten. Dat is bij velen onbekend, denkt Eva Ehrlich van het Trimbos Instituut. "Bij een glas alcohol weet je dat die over anderhalf uur uit je bloed is. Bij drugs is dat lastiger te zeggen. Het is afhankelijk van de soort drugs en van de persoon. We hebben alleen globale inschattingen."
Forse stijging positieve speekseltesten
Sinds 1 juli 2017 kan de politie speekseltesten afnemen. Elk jaar stijgt het aantal positieve uitslagen.
- In 2017 waren het 240 zaken.
- In 2018 2930 zaken.
- In 2019 (tot half juni) waren het 2105 zaken.
De drug die het langst zijn sporen in het lichaam nalaat, is XTC. Een pilletje kan als het tegenzit tot 40 uur traceerbaar zijn, weet Ehrlich. "Bij een tweede dosis op een avond, kan het tot 58 uur in je lichaam zitten. Dat zijn meer dan twee dagen." Terwijl automobilisten soms al veel eerder denken dat ze geen gevaar meer op de weg zijn. "Ze gaan af op hun gevoel, maar het is verstandiger om de uren te tellen."
Ernstige ongevallen door drugs
De extra aandacht die er bij de politie is voor rijden onder invloed van drugs, is volgens verkeersofficier Damen hard nodig. "Een derde van de ernstige ongevallen waarbij gewonden of zelfs dodelijke slachtoffers vallen, wordt veroorzaakt door drugs en alcohol. Ouderwetse fuiken zijn niet altijd effectief meer, maar de politie houdt wel gericht toezicht."
Dat toezicht is de afgelopen tijd alleen maar intensiever geworden. De capaciteit om de testen uit te voeren is flink uitgebreid: de bedoeling is dat er maandelijks vijfhonderd tot zeshonderd monsters kunnen worden afgenomen. Naar wens van verantwoordelijk minister Grapperhaus. Die liet eerder weten dat hij het drugsgebruik in het verkeer hard wil aanpakken.
Als de politie een automobilist staande houdt omdat die bijvoorbeeld te hard rijdt, slingerend over de weg gaat of op een andere manier opvalt, wordt er goed naar de bestuurder gekeken. Bij strakke kaken, afwijkende pupillen of overmatig zweet, dan nemen ze de speekseltest af. Die is anders dan een blaastest die voor alcohol wordt gebruikt.
Wattenstaafje
Bij de speekseltest wordt een wattenstaafje, nadat die in de mond van de bestuurder is gehouden, in een apparaatje gestopt dat elke politieauto bij zich heeft. Bij een positieve uitslag mag de bestuurder direct mee naar het politiebureau en krijgt die een rijontzegging voor 24 uur. Op het bureau volgt een bloedtest waarmee de exacte stoffen en waardes kunnen worden achterhaald. De politie laat het bloed controleren door het Nederland Forensisch Instituut (NFI).
Zo werkt een drugstest in het verkeer:
Voor degenen die worden gepakt met drugs is het alles of niets. Er is geen onderscheid in hoeveel drugs je hebt gebruikt, zoals dat wel is bij alcohol. Daar worden de straffen zwaarder als je meer hebt gedronken. Bij drugs is dat niet zo. Thijs vindt dat niet terecht. "Ik had niet eens een hele joint gerookt. Ik reed ook niet onveilig, anders was ik de auto nooit ingestapt."
Wanneer hij zijn rijbewijs terugkrijgt, weet hij niet precies. Wel heeft hij ervan geleerd, zegt hij. "Het is vrij lastig dat ik niet mag autorijden. Daar ben ik wel achtergekomen."