Bijenoverschot dreigt: veel te veel bijenkasten bij de Biesbosch
In de Biesbosch is een bijenoverschot ontstaan door illegale bijenkasten. Thomas van der Es, boswachter in het gebied, vreest dat er voor de zeldzame, wilde bijen niet genoeg nectar meer is. "Ik weet niet of ze de winter gaan overleven."
Hij heeft ze niet geteld, maar er staan zeker een paar honderd bijenkasten geparkeerd bij de rand van de Biesbosch, zegt boswachter Thomas van der Es. Ze staan er 'een soort van illegaal', want ze staan niet geregistreerd bij Staatsbosbeheer en bieden wel onderdak aan duizenden bijen die de Biesbosch in trekken. Daar doen ze zich te goed aan de nectar van de balsemienbloem. Om aan te sterken voor de winter.
"Het gaat als een lopend vuurtje, die kasten. En het zijn er veel meer dan pakweg drie jaar geleden. Ze worden te pas en te onpas geplaatst, vaak door imkers uit Duitsland en België, en ik ben er niet zo blij mee."
Probleem
Het zit namelijk zo: Staatsbosbeheer heeft in de Biesbosch een vergunningensysteem waardoor men precies weet hoeveel kasten er zijn en hoeveel bijen er ongeveer rondvliegen. Maar daarbuiten is geen overzicht.
Van der Es: "Er zijn imkers die hun kasten bij andere grondeigenaren neerzetten, zoals Rijkswaterstaat, boeren, waterschappen, waterwinbedrijven. Daar weten wij niets van, want er is geen registratieplicht."
Zeldzaam
"Bovendien stoppen die honingbijen natuurlijk niet bij het bordje 'Biesbosch'", grinnikt Van der Es. "Bijen vliegen 3 kilometer vanaf hun kast uit." Maar de zeldzame wilde bijen moeten het zonder kasten doen. "Die moeten ook zien te overleven."
Denk aan de zandbij, de boshommel, de grote kegelbij. "Sommige komen nergens anders in Nederland voor en zijn echt ernstig bedreigd."
Belangrijke regel
Om te voorkomen dat er nog meer bijen verdwijnen, heeft Staatsbosbeheer een stelregel voor zijn natuurgebieden: per bloeiende plant mag er een x-aantal bijenvolkeren worden geplaatst. "Maar als er van buitenaf een overkill komt van geïmporteerde bijen, is het evenwicht weg."
Staatsbosbeheer durft inmiddels geen risico's meer te nemen en is voorzichtig met het afgeven van vergunningen aan imkers in de Biesbosch. "We willen voorkomen dat er een ongeremde groei komt en dat je achteraf zegt: we hadden dit moeten tegenhouden."
'Het aantal imkers is imposant'
De Nederlandse Bijenhoudersvereniging (NBV) snapt de zorgen van Staatsbosbeheer en boswachter Thomas van der Es deels. "Het aantal imkers is imposant, en het is de laatste jaren ook flink gestegen", zegt Nadine Schalk, directeur en vestigingsmanager van de vereniging.
Het lastige is dat er niet met zekerheid kan worden gezegd waar het aantal bijen te hoog is, en waar geen problemen zijn, stelt de vereniging. "Daardoor wordt de imker door veel mensen bij voorbaat al als 'fout' gezien, terwijl imkers juist graag in contact staan met de natuur, voorlichting geeft op scholen en biodiversiteit nastreven."
Veel onwetendheid
Schalk benadrukt dat het niet honderd procent zeker is dat de honingbij de bedreigde bijensoorten écht in de weg zit. "De honingbijen gaan inderdaad graag naar de balsemien: die bloem heeft ontzettend veel nectar. Maar veel imkers zeggen dat ze nooit wilde bijen bij die bloem zien, enkel honingbijen en niet-bedreigde hommels."