'Larissa (25) stierf niet door paardenbeet, maar door misdrijf'

De zaak verstofte in een la en werd bestempeld als 'cold case'. Misdaadverslaggever Jolande van der Graaf en oud-rechercheur Dick Gosewehr hebben tientallen van dit soort onopgeloste zaken onderzocht, waaronder die van Larissa.

Wonden aan nek en handen

De ervaren paardrijdster werd in 1997 dood aangetroffen bij haar eigen manege. De lezing van de politie, het Openbaar Ministerie (OM) en het Nederlands Forensisch Instituut (NFI) was dat Larissa door een tragisch ongeluk was overleden.

Van der Graaf: "Volgens hen was Larissa doodgebeten door haar paard. De wonden in haar nek en aan haar hand zouden daarop wijzen.” Die conclusie werd door velen direct betwijfeld, omdat de verwondingen moeilijk door een paard aangebracht konden worden.

"Op foto's is te zien dat er een kaarsrechte snede van links naar rechts over haar hals loopt", vertelt Van der Graaf. "Bovendien had Larissa meerdere snijwonden op haar hand. Volgens experts wijzen de verwondingen in de hals erop dat Larissa de keel werd doorgesneden, de verwondingen aan haar hand zijn zogeheten 'afweerletsels'. Dat is ontstaan doordat Larissa zich waarschijnlijk probeerde te verdedigen tegen een scherp voorwerp, zoals een mes."

'Bijna onthoofd'

Van der Graaf noemt het verkeerd beoordelen van Larissa’s verwondingen de eerste grote misser van de opsporingsdiensten. "Van een paardenbeet loop je hoogstens een blauwe plek op. Larissa was bijna onthoofd. Dat er geen serieuze forensische sectie op haar lichaam is gedaan, is een grote fout."

In 2014 krijgt Van der Graaf de foto's voor het eerst te zien. Ze schakelt een aantal onafhankelijke experts in, onder wie een hoogleraar vaatchirurg. "Die zeiden allemaal wat veel mensen in 1997 al dachten: dit zijn geen paardenbeten. Hier is sprake van een misdrijf."

Heropening zaak

Voor het OM is dit genoeg aanleiding om de zaak opnieuw te openen. Getuigen worden gehoord, Larissa's lichaam opgegraven voor onderzoek en ook de foto's worden uitvoerig bestudeerd. Twee jaar later concludeert het OM dat de cold case van Larissa definitief is afgerond: de stelling over de paardenbeet trekt het OM in, maar er is geen sprake van een misdrijf. Maar er zou wel sprake zijn van een ongeluk. Ze zou dit keer van het paard langs een spijker zijn gevallen.

Van der Graaf begrijpt er niets van. "Het meest frustrerende was dat het OM opnieuw geen serieus onderzoek deed. Er was geen enkele onderbouwing waarom de paardenbeet ineens niet meer klopte. Verklaringen van belangrijke getuigen werden door het cold caseteam van de politie Den Haag niet gehoord. Bovendien klopte de uitleg van Larissa's dood niet."

Van der Graaf en Gosewehr laten het er niet bij zitten. De onderzoekers gaan zelf in gesprek met getuigen en schakelen opnieuw experts in. "Er was maar één getuige die een spijker had gezien. Maar wat diegene precies had gezien, bloed of haar, wist die persoon zelf ook niet meer precies toen ik daarnaar vroeg. Er is zelfs geen foto van die spijker."

Nederlandse en Amerikaanse deskundigen, onder wie meerdere forensisch pathologen en enkele oud-medewerkers van de FBI, krijgen de informatie van de zaak Dumont te zien. "En iedereen bevestigt: er is geen sprake van letsel door een spijker. Een spijker laat heel andere verwondingen achter. Dit is een misdrijf. Hoe kan het dan dat het OM blijft vasthouden aan dezelfde conclusie?"

Het standpunt van het OM blijft onveranderd. "Er is destijds uitgebreid onderzoek gedaan, waarbij meerdere deskundigen zijn ingeschakeld", meldt een woordvoerder. "Dat leidde tot de conclusie dat er geen sprake is geweest van een misdrijf. Het OM is niet bekend met de inhoud van het boek en kan daarop dan dus ook niet reageren."

Doofpot

Volgens Van der Graaf probeert het OM in zaken als die van Larissa eigen fouten te verdoezelen. "Want wij zijn dit ook in veel andere zaken tegengekomen", zegt ze. "Het onderzoek van justitie is niet serieus. Het is noodzakelijk dat er een onafhankelijke commissie komt om nabestaanden van cold cases recht te doen."

Kamervragen

Een delegatie uit de Tweede Kamer wil opheldering over de opsporingsfouten in de cold cases zoals die van Larissa. Kamerleden van Van Nispen (SP), Van Dam (CDA), Van Wijngaarden (VVD), Groothuizen (D66), Helder (PVV), Kuiken (PvdA) en Van den Berge (GroenLinks) vroegen minister van Justitie en Veiligheid Ferdinand Grapperhaus om opheldering.

'Het is niet in het belang van de waarheidsvinding en rouwverwerking van nabestaanden als twijfel blijft bestaan over de waarheid achter mogelijk niet adequaat onderzochte zaken', schrijven zij.

De zaak-Larissa Dumont wordt specifiek benoemd. De Kamerleden vinden het 'zeer onbevredigend dat deze zaak niet door politie en OM werd en wordt beschouwd als misdrijf, en dat geen serieuze stappen zijn gezet om andere scenario’s te onderzoeken gezien de zeer serieuze kanttekeningen van allerlei getuigen en deskundigen'.

Een goede vriendin van Larissa, Veronique, is niet verbaasd over de conclusies van Van der Graaf en Gosewehr. Ze heeft nooit geloofd in de lezing van de autoriteiten over Larissa's dood. "Dat van de paardenbeet was natuurlijk onzin. Dat wist iedereen.”

Pas twee maanden terug ontdekte ze via Jolande van der Graaf dat de paardenbeet de officiële lezing van de politie was. Veronique was onthutst. "Niemand wist wat er precies gebeurd was. Maar dat de opsporingsdiensten met zo’n belachelijke verklaring kwamen, maakte mij behoorlijk pissig. Ik dacht eerlijk gezegd dat het een sensationele krantenkop was."

Toen de zaak in 2014 heropend werd, besloot ze een verklaring bij de politie te geven. "Een maand voor haar dood was er brand bij Larissa", herinnert Veronique zich. Dat vond ze verdacht. "Naar mijn idee bestaat er een relatie tussen die brand en haar dood. Die vermoedens heb ik altijd gehad." 

'Kotsmisselijk'

Maar in de jaren na haar verklaring werd Veronique nooit benaderd door het OM voor een toelichting. "Dat vond ik raar. Het lijkt mij namelijk belangrijke informatie."

Het doet haar pijn om nu opnieuw geconfronteerd te worden met de ellende rondom haar vriendin. "Ik ben kotsmisselijk doordat er steeds weer wordt opgerakeld wat er mogelijk met Larissa gebeurd kan zijn."

Het maakt haar boos dat de waarheid nog steeds niet bekend is. “De manier waarop het OM en de politie met de zaak van Larissa zijn omgesprongen is op zijn minst zeer onzorgvuldig. Zoek het nu eens tot de bodem uit!"