Nederland weet weinig over alcohol: 'Eén glas is al schadelijk'

Uit onderzoek van het ministerie van Volksgezondheid blijkt dat Nederlanders maar weinig weten over de schadelijke effecten van alcohol op de gezondheid.  De ondervraagden scoren gemiddeld een rapportcijfer van 5,1.

Kanker

Een laag rapportcijfer, maar het onderzoek brengt ook goed nieuws: bijna negen op de tien deelnemers weten wel dat alcohol slecht is voor de lever. Daartegenover staat dat minder dan 9 procent spontaan noemt dat alcohol het risico op kanker vergroot. Nog minder mensen - slechts 5 procent - leggen een link tussen alcoholgebruik en een hogere kans op borstkanker.

Zes grote misvattingen over alcohol

•  Eén glas alcohol kan geen kwaad. Dat is een grote misvatting, vertelt Carmen Voogt van het Trimbos-instituut. "Eén glas alcohol per dag verhoogt het risico op borstkanker al. En twee tot drie glazen alcohol per dag zorgen al voor een verhoogde kans op kanker op de plekken waar de alcohol langskomt." Hoeveel groter die kans is, verschilt per type kanker.
   
• 55-plussers kunnen beter tegen alcohol dan dertigers. "Dat klopt niet, maar misschien wordt dat gedacht omdat mensen denken dat ouderen meer drinken."
   
• Na je zestiende kun je even goed tegen alcohol als volwassenen. "Dat is niet waar, want je hersenen zijn rond je zestiende nog volop in ontwikkeling. Tot je 25ste."
   
• Het maakt verschil of je een sterke drank drinkt, of bier. "Mensen kunnen denken dat het uitmaakt of je jenever drinkt of bier. Sterke drank tegenover een zwak alcoholhoudende drank. Maar een standaardglas alcohol bevat altijd 10 gram pure alcohol. Dan maakt het niet uit of je een standaardglas bier drinkt, of een standaardglas sterke drank."
   
• Van koffie word je weer nuchter als je alcohol hebt gedronken. "Mensen denken dat omdat ze zich minder slaperig voelen na het drinken van koffie. Maar koffie vermindert het alcoholpromillage in het bloed helemaal niet."
   
• Alcoholgebruik na de zwangerschap is niet schadelijk. "Dat klopt ook niet. Als je alcohol drinkt, komt de alcohol tot 2 à 3 uur na het nuttigen ervan in de moedermelk. Zo krijgt je baby dus alcohol binnen."

Vorig jaar dronken 1,1 miljoen Nederlanders overmatig, wat wil zeggen meer dan 21 glazen per week voor mannen en meer dan 14 glazen per week voor vrouwen.

Sociale acceptatie

Dat we zo weinig weten van de schadelijke effecten, heeft te maken met de sociale acceptatie van alcohol, zegt Carmen Voogt, wetenschappelijk medewerker van het Expertisecentrum Alcohol van het Trimbos-instituut. "Alcohol drinken doen we al decennia. Het is echt iets dat als gewoon wordt beschouwd."

Terwijl het helemaal niet zo normaal is als je weet wat de risico's van alcoholgebruik zijn, vertelt ze. "We weten wel dat je van overmatig drinken Korsakov kunt krijgen. Maar veel mensen vinden het normaal alcohol te drinken bij het avondeten. Terwijl één glas alcohol per dag de kans op borstkanker al vergroot. En drink je meer dan 21 glazen per week als man of meer dan14 glazen per week als vrouw, dan neemt de kans op andere kankersoorten toe. Op plekken in het lichaam waar de alcohol langskomt."

Het ultieme doel van het Nationaal Preventieakkoord is volgens Voogt dat tachtig procent van de Nederlanders in 2040 weet hoe de richtlijnen van de Gezondheidsraad eruit zien. Als het om alcohol gaat, betekent dat: drink niet, of drink maximaal één glas alcohol per dag.

De uitslag van het onderzoek komt op de dag dat Nederlanders zelf online kunnen testen wat ze weten over gezondheid en alcohol. De website vloeit voort uit het Nationaal Preventieakkoord dat staatssecretaris Paul Blokhuis vorig jaar sloot met meer dan 70 maatschappelijke organisaties.